Sý tasqyny: Aqtóbeniń Nura aýyly eki aptadan beri sýda tur
AQTÓBE. KAZINFORM – Yrǵyz aýdany ortalyǵynan 90 shaqyrym qashyqta ornalasqan Nura aýylynyń halqy 12 sáýir kúni kóshirildi. Munda 14 sáýir kúni bógetter buzylyp, aýylǵa sý kirdi. Sodan beri eki apta ótti. Sý deńgeıi shamamen 3 metrge jetken. Kazinform tilshisi aýyldyń qazirgi jaı-kúıimen tanysyp, halqymen tildesip qaıtty.
- Nura aýylynda týyp óstim. 1974 jyldan beri osy úıde turdym. Ózim úıdi jóndedim. Basynda shaǵyn úı boldy. Keıin keńeıtip, byltyr gaz kirgizdim. Sý kirip jatqanda bir kelip kettim. Ol kezde sý deńgeıi belýardan keldi. Qazir kóterilip ketken. Bári úı ishinde qaldy. Negizi 24 naýryzdan bastap daıyndyq kúsheıdi. Bóget saldyq. Al sý 14 sáýir kúni kirip ketti. Eskertý úshin mekteptegi dabyl júıesin qosty. Sebebi eki jaqta bóget buzyldy, - dedi aýyl turǵyny Bókenbaı Qarın.
Bóget salý jumysy naýryzda bastaldy
Yrǵyz aýdany Nura aýylynyń er azamattary 24 naýryzdan bastap bógetter turǵyzdy. Aýyldy qorshaı myńdaǵan qum toly qap tósep, keı tusyn 3 metrge deıin kóterdi. Kúni-túni kezekshilik qoıyp, kúzetti. Buǵan deıin bir jylǵa jýyq ýaqyt ákimsiz otyrǵan aýyl halqy 7 sáýirde tańdaý jasap, Aqnar Omarovty saılady. Sodan soń qarbalas bastalyp, Nura aýyldyq okrýgine qarasty Nura, Mamyr, Belsher aýyldarynyń halqy evakýatsııalandy. Bul sheshim shuǵyl jasaldy.
Itimdi qatty ýaıymdadym - Baqytqalı Ahmetov
Nura aýylynyń ózi ishteı Túbek jáne Shtab bolyp ekige bólinedi. Eki aýyldyń ortasynda sor bar. Túbek aýylynyń úıi qazir túgel jaramsyz kúıde. Biriniń shatyry ǵana kórinse, endi biriniń izi de qalmaǵan. Bizben birge aýyldy aralaǵan Bókenbaı Qarın men Baqytqalı Ahmetov kórshi turady. Ekeýi de osy aýyldyń tól týmasy.
- Nura aýylynyń turǵynymyn. Týǵan jerim, ósken jerim osy. 24 naýryzdan bastam bóget soǵamyz dep arpalystyq. Qol kúshimen aýyldy biraz ustadyq. Onymen bolmady. Eki metrden astam bıiktikte bóget soqtyq. Aýyldyń jeke traktorymen de bógedik. 14 sáýir kúni saǵat 12:00-den kete aýylǵa sý kirdi. Aldymen emhana jaqtan buzyp, arada 15-20 mınýt ótkende sorǵa quıdy. Dabyl qaǵylyp, shyǵyp kettik. Úıimiz osy, eshteńe ala almadyq. Bala-baǵamyz onyń aldynda ketti aýdan ortalyǵyna. Ózimiz ústimizdegi kıimmen shyqtyq,- dedi ol.
Budan 15 kún buryn kelip, aýylǵa kire almaı ketken Baqytqalı Ahmetov matorly qaıyqpen aralaǵan kezde ıtin izdedi. Aqtabandy shaqyrǵanda ıesin tanyǵan ıt birden júzip keldi.
- Itim aýylda qalyp qoıdy. Balalarym surap júr edi. Adam qappaıdy, mal qýmaıdy. Kúshik kezinen asyradym. Aýylǵa bir kelip, kire almaı ettim. Itimdi qatty ýaıymdadym,- dedi Baqytqalı Ahmetov.
It pen ıesi qaýyshqan soń Tótenshe jaǵdaılar departamentiniń motorly qaıyǵymen aýyl ishin aralap shyǵýǵa múmkindik boldy. Mundaǵy barlyq áleýmettik nysanǵa túgel sý kirgen. Eki qatarly mektep byltyr ǵana qaıta jóndelgen. Sonymen birge Nura aýylynyń klýby, onyń ishindegi kitaphanasy da sýdyń ortasynda. Sonymen birge aýyl ishinde ornalasqan 5 dúkenniń bárin sý shaıyp ketip, shatyrlaryn aýyl shetine aǵyzyp jibergen. Meshit te sýda tur. Balalardyń oıyn alańy múlde kórinbeıdi. Byltyr ǵana 115 mln teńge salynyp, qoldanysqa berilgen ákimdik ǵımaraty da sol kúıde. Jańa ákim bul ǵımaratta bir apta da jumys isteı almaı, ishi-syrtyn sý aldy.
Sý qaıtpaı, qurylys bastala beredi
Yrǵyz aýdany Nura aýylynda 112 úı bar. Onyń qazir 103-ine sý kirdi. Sonymen birge Mamyr aýylynda 22, Belsherde 4 úı jaramsyz kúıde.
- Salatyn úıler sany áli kúnge deıin belgisiz. Sebebi úıler áli sý astynda tur. Ol jaqqa tehnıkalyq sarapshylar, baǵalaýshylar áli barǵan joq. Olar sý tartylmaı qaraı almaıdy. Biraq tartylǵanyn kútip otyra almaımyz. Sýǵa ketip turǵany ras. Sondyqtan bólek sala beremiz. Mamyrda 30 úı bolsa, sonyń 22-ine sý kirgen. Sol 22 úıdi kóterip salǵymyz keledi. Belsherde 4 úı sýǵa ketken. Yrǵyzdyń ortalyǵynda da ózen jaǵasynda jaǵdaıy nasharlap qalǵan úıler bar. Olardy tehnıkalyq zertteýshiler qaraıdy. Qajet bolsa buzyp, basqa jerden salamyz. Daıyn turǵan ýchaske joq. Tótenshe jaǵdaıǵa baılanysty ınjenerlik jeli tartý da, úı salý da jeńildetilgen rejımmen júrgiziledi. Aýdany 80-100 sharshy metr bolatyn úılerdiń sany ázirge belgisiz. Qazir jobalaýshy mekememen sóılesip jatyrmyz, - dedi Yrǵyz aýdany ákiminiń orynbasary Asqar Ýálı.
Nura men Mamyr aýyldaryn aralap kelgen Yrǵyz aýdanynyń ákimi Nurlan Qyzbergenov Nura aýylyn túgel kóshirýge sheshim qabyldanǵanyn aıtty.
- Mamyr aýylynda 25 úıge, Nurada 103 úıge sý kirdi. Olardy tehnıkalyq baǵalaýshylar qarap, sheshimin shyǵarady. Qanshasyn salyp, qanshasyna jóndeý júrgiziletini sol kezde belgili bolady. Al qazir Quıylys pen Jaısańbaı aýylynda bóget bekitý jumysy júrip jatyr. Men qazir Qostanaı oblysynyń Jengeldi aýyly ákimimen sóılesip otyrmyn. Torǵaı ózeninde sý deńgeıi túsken. Ol sý bizdiń Nura men Mamyr aýyldaryna keledi. Al bul aýyldarda sý deńgeıi túspeı tur,- dedi Nurlan Qyzbergenov.
Aıta keteıik, bıyl Nura aýylyna Yrǵyz jáne Torǵaı ózenderiniń sýy qatar keledi. Buǵan deıin Torǵaı ózeniniń sýy mamyr aıynyń alǵashqy onkúndiginde kelse, bıyl Yrǵyz ózenimen qatar sáýirde jetti.
