Sovet odaǵynyń irgesiniń sógilýine Jeltoqsan kóterilisi yqpal etti – Dýlat Isabekov
Ol kezde jazýshy QazSSR Mádenıet mınıstrliginde mádenıet basqarmasynda redaktor bolyp istegen.
«16 jeltoqsanda biz alańda boldyq. Men ol kezde Mádenıet mınıstrliginde bas redaktor bolatynmyn. Biraz adamdar alańǵa keldik. Qaragóz qyzdarymyzdy polıtsııa súırep jatqanda qarap tura almadyq. Ásirese ulty qazaq áskerılerge «óz qyzdarymyzdy ózimiz sabap, shashtan súıresek ne bolamyz? Jandaryń ashymaı ma? Erteń olardyń oqýyna,jumysyna kesiri tıedi ǵoı» dep arasha tústik. Sonda qasymyzda turǵan bireýler júgirip keldi «múmkin sizder shyǵar arandatyp júrgen» dep. Negizinde olardy eshkim arandatqan joq, olar ózderi rejimge qarsy shyǵyp jatyr. «Nege óz ishimizden basshy shyqpady? Nege basqa adamdy ákeledi. Qazaqty qoımasa da, orys kadrlar bar emes pe?» dep urandatty. 1986 jyly jastar osyndaı uranmen shyqty. Bul ár respýblıkany óz azamaty bıleýge qaqysy bar degen SSSR konstıtýtsııasynda jazylǵan zańyn talap etti», - dedi jazýshy.
Onyń aıtýynsha, sol bir qym-qýyt shaqta bılikten qyspaq kórgenderdiń biri – jazýshylar bolatyn.
«Bizdiń redaktsııa mınıstrlikte qazaqsha sóıleıtin jalǵyz redaktsııa bolatyn. Jazýshy, dramatýrg, rejısserlerdiń barlyǵy mádenıet basqarmasynda bolatyn. Qazaqsha sóıleıtin, jazatyn 7-8-aq adam boldy. Tipti óz aramyzda ishki jınalystarda da artyq sóılegenderdi jazaǵa ushyratty. Ýálıev degen jigitti qarsy sóılegeni úshin aqshasyn tóletip, bıletin aldyryp Máskeýge alyp ketti. Sol kezde shash al dese bas alatyn adamdardy kórdik», - dedi ol.
Jazýshy táýelsizdik alǵany týraly habardy estigende júregi jarylardaı qýanǵanyn jasyrmady.
«Alashtyń ǵasyrlar boıy armandaǵan armany oryndaldy. Óz aldymyzǵa memleket boldyq. BUU múshe boldyq. Óz jerimizge elimizge ıe boldyq. Ulttyq rámizderimizdi qabyldadyq. Shekaramyz bekitildi», - dedi jazýshy.
Táýelsizdiktiń alǵashqy jyldary barlyq halyq sııaqty jazýshylar qaýymy úshin de bir aýyr ótpeli kezeń bolǵan.
«Jasyratyny joq, shetelmen baılanys bastaldy. Qazaq ádebıetin shet elge tanyta bastadyq. Jazýshylar kóp qyspaq kórgen adamdar boldy desek bolady. Kitap shyqpaıdy, kitapty tegin jazý kerek boldy. Shyǵarý úshin óziń aqsha tóleıtin kezge jettik. Qaınap jatqan soǵys jyldarynda jazýshylar eńbekaqysyn túgel alyp turǵan edi», - dedi Dýlat Isabekov.
Jazýshy 1986 jylǵy Jeltoqsan oqıǵasy halyq jadynda máńgilik saqtalatynyn atap ótti.
«Jeltoqsan qyrǵynyn qalaı umytamyz? Azattyq úshin janyn pıda etken jas órimdeı bozdaqtarymyzdyń rýhyna quran oqytyp, eske alýmyz kerek. Keıbir adamdar «Táýelsizdik eshqandaı qantógissiz, kúressiz keldi» deıdi. «Qazaqstan egemendikti eń sońynan aldy» degen pikir aıtady. Baltyq jaǵalaýy elderi, Ýkraına birinshi alǵanda, nege biz keshiktik? Oǵan da keıin túsinikteme aıtyldy. Parlamenttegi joǵary keńeste qazaq ultynan basqa ulttardyń sany basymdaý boldy. Táýelsizdik jarııalansa olar qarsy bolýy múmkin edi.
Onyń ústine Sovet odaǵynyń irgesiniń sógilýine Jeltoqsan kóterilisi yqpal etti. Eń birinshi bolyp rejimge qarsy bizdiń jastar kóterildi. Grýzııa emes, Baltyq elderi emes. Momyn qazaqtar. Táýelsizdikke umtylǵan bizdiń jastar boldy», - dedi Dýlat Isabekov.
Aıta keteıik, Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdik alǵanyna 28 jyl tolyp otyr.
