Soǵys jyldary Oraldaǵy mektep áskerı gospıtalǵa aınalǵan
ORAL. KAZINFORM — Oral qalasynda A.Makarenko atyndaǵy № 6 orta mektep Ekinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde gospıtal retinde qyzmet etti.
Mektep dırektory Asylbek Qalymbettiń málim etkenindeı, atalmysh bilim ordasynyń irgesi 1937 jyly qalanǵan.
Asylbek Keńesbaıulynyń sózine qaraǵanda, Oral qalasy Ekinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde maıdanǵa jaqyn bolǵany belgili.
Al Batys Qazaqstan oblysynyń Orda (qazirgi Bókeı ordasy), Jánibek aýdandary Stalıngrad maıdanynyń jaqyn tyly bolyp jarııalandy. Saıqyn, Shońaı, Jánibek stantsııalaryn jaý úzdiksiz bombalap jatty.
Osyndaı qıyn-qystaý mezgilde Oral qalasyndaǵy ǵımarattarǵa gospıtaldar ornalastyryldy.
A.Qalymbettiń aıtýynsha, 1942 jyly 13 qyrkúıekte № 6 orta mektep boıynsha № 50 buıryq shyqqan. Onda joǵary turǵan uıymdardyń ókimi men qalalyq bilim berý bóliminiń buıryǵy negizinde 15 qyrkúıekten bastap mektepti jaýyp, oqýshylar men muǵalimderdi erekshe jarlyqqa deıin taratý jóninde jazylǵan.
Buıryqqa dırektor ıAkov Rodıanyń qoly qoıylǵan.
Sóıtip 1942 jyldyń qarasha aıynan mektep ǵımaratynda áskerı gospıtal jumys isteı bastady. Kabınetter palatalarǵa aınaldy.
Mekteptiń 1943 jylǵy túlegi Edıta Shavınanyń esteligine qaraǵanda, balalar oqyp qana qoımaı, gospıtaldaǵy jaralylarǵa baryp, hat jazýǵa kómektesken.
Kontsertter uıymdastyryp, orys tili men ádebıeti pániniń muǵalimi, til bilgiri Nestor Malechanyń basshylyǵymen «Qoltyraýyn mektepte júrip keledi» degen satıralyq gazet shyǵarǵan.
Asylbek Qalymbettiń ekpin túsirgenindeı, mekteptiń kóptegen muǵalimderi men shákirtteri maıdanǵa attandy. Solardyń ishinde mektep dırektory Nıkolaı Avdın, ustazdar Borıs Baraev, Mıhaıl Pıýnov, shákirtter Pavel Gladkov, Pavel Ryjov, Borıs Shamsýtdınov, Vladımır Babıchev, ıÝrıı Fırsov jáne basqalary erlikpen qaza tapty. Eriktilerdiń arasynda Galına Shatrova, Tatıana Fırsova, Vera Spırıdonova, Rıta Korına, Iraıda Romanova sııaqty qyzdar da boldy.
Batyrlyǵy úshin aǵa leıtenanttar Alekseı Labzın, Valentın Frolov, Evgenıı Gorbýnov, leıtenant Alekseı Podobın, starshınalar Borıs Marýsın, Vladımır Chertılın, Valentın Lebedev syndy mektepten attanǵandar orden-medaldarmen marapattaldy.
Jaýyngerler maıdanda dushpanmen shaıqasyp jatsa, elde eńbektegen baladan eńkeıgen shalǵa deıin Jeńis úshin óz úlesterin qosty. Budan № 6 orta mektep te tys qalǵan joq.
— Mektep oqýshysy ıÝlııa Zvereva ınstıtýtqa túsý úshin jınaǵan 800 somyn «Katıýsha» qoryna berip, qurbylary men ustazdardy qoldaýǵa shaqyrǵan. Bir aıdyń ishinde 25 myń som jınalyp, 1943 jyldyń qańtarynda qarý-jaraq jasaý úshin jiberilgen. Osyǵan oraı mektepke jedelhat ta kelgen, — deıdi A.Qalymbet.
Stalın qol qoıǵan jedelhatta «Katıýsha» jasaý úshin 25 myń som jınaǵan Oral mektebiniń oqýshylaryna alǵys aıtylǵan.
Qyzyl armııa bas shtabynan kelgen málimet boıynsha oqýshylar qarjysyna tank pen «Katıýsha» qurastyrylyp, áskerı bólimge berilgen. Osyǵan jigerlengen jas jetkinshekter «Qazaqstan komsomoly» ushaǵyn jasaý úshin 15 650 som kóleminde óz úlesin qosqan.
Qyzyl armııany qarýlandyrý úshin mektep barlyǵy 75 560 som jınap, soǵan oraı 4 úkimettik marapat alǵan.
Sonymen qatar mektep ujymy eńbek maıdanynda da kózge túsken. Uıymdasqan túrde tórt ret ujymshar egistikterine baryp, ónim jınaýǵa qatysqan. Muǵalimder men oqýshylar ujymsharlarda 12 myńnan astam eńbekkún atqaryp, óz normalaryn asyra oryndaǵan.
Mektep derekteri boıynsha soǵys jyldary otynmen qamtý da qıynǵa tústi. Tórt jyl ishinde mektep 1 500-deı tekshe metr aǵash, 42 tonna taqtatas daıyndaǵan.
Otynǵa qosa ózen porty men Oral temir jol stantsııasy arqyly 100 tonna astyq, úsh vagon temir synyqtaryn jáne basqa kerek-jaraqty tıep jibergen. Sol sekildi 1,5 gektar baý-baqsha ýchaskesinen óndirilgen ónimder maıdangerler men kóship kelgenderdiń muqtaj balalaryna jóneltildi.
Stanoktardan maıdanǵa ketken jumysshylar ornyn basý úshin 1942 jyldyń naýryzynan qarashasyna deıin № 6 mektepten qolóner ýchılışesi men fabrıka-zaýyttyq oqytý (FZO) mektepterine 145 jas jiberildi.
— Soǵys jyldary bizdiń mektep janyndaǵy Karev úıi men № 3 emhana ǵımaratynda da gospıtal ornalasqan. Bári bir-birimen baılanysty bolsa kerek. Osyndaı baı tarıhy bar mektebimizde qazirgi tańda 117 muǵalim 1 380 shákirtke ustazdyq etedi. Ótkenimizdi umytpaı, táýelsiz elimizdiń irgesi berik, mártebesi bıik bolýyna óz úlesimizdi qosa bermekshimiz, — dep túıindedi sózin Asylbek Qalymbet.
Eske sala keteıik, budan buryn Ekinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde Oraldaǵy Karev úıinde de gospıtal ornalasqanyn jazǵan bolatynbyz.
Batys Qazaqstannan 1 200 qyz-kelinshek maıdanǵa attanǵan.
Sondaı-aq BQO turǵyny ákesiniń aǵasy jerlengen jerge baryp, taǵzym etkisi keletinin jetkizdi.
