Shızofrenııaǵa shaldyqqan adamdar durys terapııamen tolyqqandy ómir súre ala ma

ASTANA. KAZINFORM – Saýalnamaǵa qatysqan qazaqstandyqtardyń 45%-dan astamy shızofrenııaǵa shaldyqqandar qoǵamǵa qaýipti dep esepteıdi.

22 mamyrda Astanada Dúnıejúzilik shızofrenııa kúnine arnalǵan ashyq jıyn ótti. Shara barysynda qatysýshylarǵa Qazaqstan turǵyndarynyń psıhıkalyq densaýlyǵy taqyryby boıynsha saýalnama nátıjeleri usynyldy.

Saýalnama GEDEON RICHTER KZ kompanııasynyń bastamasymen Qazaqstannyń eki iri qalasynda – Almaty men Astanada júrgizildi. Qatysýshylar sany 100 adamnan asty, respondentter 18 ben 65 jas aralyǵyndaǵy qala turǵyndary boldy.

Respondentterdiń 13 paıyzy, úlken qalanyń turǵyndary bolǵanyna qaramastan shızofrenııa dıagnozy týraly eshqashan estimegen. Onyń ústine respondentterdiń 45 paıyzy bul dertke shaldyqqandardy qoǵamǵa qaýipti dep sanaıdy.

Aıta ketý kerek, adamdar shızofrenııa dıagnozynan qorqyp qana qoımaı, respondentterdiń 28% bul dertke shaldyqqandardy qoǵamnan oqshaýlaý qajet dep sanaıdy.

«Saýalnama nátıjesinde atalǵan psıhıkalyq aýytqý óz tájirıbesinde bolmaǵan adamdar mundaı derttiń bar ekenin de bilmeıdi degen qorytyndy jasaýǵa bolady. Kóshelerde júrgizilgen offlaın saýalnama azamattardyń habardarlyǵy adamdardyń jas sanatyna ǵana emes, turǵylyqty jeriniń geografııasy men sóılesý tiline de baılanysty ekenin kórsetti. Mysaly, astanalyqtarǵa qaraǵanda Almaty turǵyndary bul dert týraly kóbirek biledi», - deıdi JShS PR menedjeri Dınara Birmaǵanbetova.

Onyń aıtýynsha, kompanııa alynǵan málimetterge súıene otyryp, jaǵdaıdy saraptap, azamattardy psıhıkalyq aýrýlar týraly memlekettik tilde aqparattandyrýǵa baǵyttalǵan aǵartý jumystarynyń jetkiliksizdigi týraly qorytyndyǵa kelgen.

«Bul bizdi qazaq tilindegi mamandandyrylǵan aqparattyń mazmunyn arttyrýǵa barynsha kúsh salýǵa ıtermeledi. Osylaısha, búginde áleýmettik jeliler men veb-saıttaǵy kontent birinshi kezekte memlekettik tilde qalyptastyrylyp, buqaralyq aqparat quraldarynda tıisti habarlamalar berilip jatyr».

Sonymen qatar, Dınara Birmaǵanbetova kompanııa 2024 jyly memlekettik tilde shızofrenııa týraly aqparattyq resýrs ashýdy, sondaı-aq «Shızofrenııa qaz qalpynda: jaqyndaryńyzǵa arnalǵan kitap» kitabyn qazaq tiline aýdarýdy kózdep otyrǵanyn habarlady.

Degenmen, habardarlyqtyń jalpy kórinisi jaman emes. Respondentterdiń 87% respondent shızofrenııanyń ne ekenin biledi, 48%-y bul aýrýmen aýyratyndardyń qoǵamǵa qaýipti ekenine senbeıdi, 67%-y bul dıagnozdy adamdardy oqshaýlaý qajet degen pikirmen kelispeıdi.

Kezdesý qonaǵy Astana qalalyq qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasynyń shtattan tys bas psıhıatry Elena Polıenko:

«Qazaqstanda 47 myńǵa jýyq adamǵa shızofrenııa dıagnozy qoıylǵan. Árıne, bul turaqty baqylaýdy jáne uzaq merzimdi terapııany qajet etetin óte aýyr psıhıkalyq buzylys. Biraq medıtsınada búginde jaqsy nátıjelerge qol jetkize alatyn jáne patsıentterdiń jeke jáne áleýmettik qyzmetin múmkindiginshe qalpyna keltiretin jáne patsıentterdiń qanaǵattanarlyq ómir súrý sapasyna qol jetkize alatyn zamanaýı antıpsıhotıkalyq preparattar bar. Shızofrenııaǵa shaldyqqan adamdardyń kem degende úshten biri durys terapııamen sımptomdardyń tolyq remıssııasyn sezinedi. Sondyqtan shızofrenııaǵa shaldyqqan adamdar qoǵamǵa qaýip tóndirmeıdi dep senimmen aıta alamyz», - dep basa aıtty Elena Polıenko.

Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń málimetteri boıynsha, shızofrenııa shamamen 24 mıllıon adamǵa nemese dúnıe júzinde 300 adamnyń 1-ine (0,32%) áser etedi. Qazaqstanda shızofrenııanyń taralý deńgeıi halyqtyń 0,6-0,7% jáne eldegi barlyq psıhıkalyq naýqastardyń 19% quraıdy.

Shızofrenııadan zardap shegetin adamdar jıi quqyqtarynyń buzylýyna tap bolady. Ókinishke oraı, aýrýǵa shaldyqqan adamdarǵa qatysty stıgma qarqyndy jáne keń taralǵan, bul olardyń áleýmettik oqshaýlanýyna ákelip soǵady jáne olardyń basqalarmen, sonyń ishinde otbasymen jáne dostarymen qarym-qatynasyna teris áser etedi. Sondyqtan olarǵa qoldaý qajet, bul úshin halyqtyń eń kóp paıyzy osy dert týraly bilýi kerek.

Kezdesýdi uıymdastyrýshylar táýelsiz Niettes platformasy men «GEDEON RICHTER KZ» JShS. Kompanııa azamattardyń psıhıkalyq densaýlyǵyna qamqorlyq jasaý eń mańyzdy baǵyttarynyń biri ekenin eske saldy. Atap aıtqanda, Gedeon Richter-diń strategııalyq maqsaty - osy segmenttegi ónim assortımentin keńeıtý.

«Biz ortalyq júıke júıesi salasyndaǵy túpnusqa zertteýlerge erekshe kóńil bólemiz, óıtkeni kompanııa Shyǵys jáne Ortalyq Eýropadaǵy eń iri ǴZTKJ óndirisine ıe jáne bıohımııalyq ónimderdi ázirleýge belsendi qatysady. Osylaısha, biz shyǵaratyn dárilik ónim – bul shızofrenııanyń sandyraq nemese gallıýtsınatsııa sııaqty oń belgilerin ǵana emes, sonymen birge keń taralǵan kishi belgileri - apatııany, angedonııany jáne motıvatsııanyń tómendeýin emdeýde tıimdiligi kórsetilgen jalǵyz antıpsıhotıkalyq dári», - dep qorytyndylady «GEDEON RICHTER KZ» JShS bas dırektory Pavel Hegaı.