Shyǵys Qazaqstannyń eki aýdanynda salynyp jatqan áýejaı qurylysynyń qarqyny qandaı
ÓSKEMEN. KAZINFORM – Shyǵys Qazaqstan oblysy bir mezette eki áýejaıdy nólden bastap salyp jatqan elimizdegi alǵashqy óńir.
Kólik mınıstrliginiń málimetinshe, jańa áýejaılar ınfraqurylymdyq habqa aınalmaq. Eki jer de kezdeısoq tańdalmaǵan. Jobalaý kezinde klımat, avtokólik joldaryna qoljetimdilik, logıstıka jáne qurylysqa daıyndyq eskerildi. Zaısandaǵy áýejaı burynǵy áskerı aerodromnyń ornyna salynyp jatyr. Bul jumys qarqynyn jyldamdatýǵa septigin tıgizdi. Al Katonqaraǵaıdaǵy alań jeldiń baǵytyna qaraı ári tanymal týrıstik marshrýttarǵa jaqyn ornalasqan.
Qazirgi tańda Qazaqstannyń avıatsııa salasynda 4 negizgi joba qolǵa alynǵan: ekeýi Shyǵys Qazaqstan oblysynda, bireýi Mańǵystaý oblysyndaǵy Kendirlide, taǵy bireýi Qostanaı oblysyndaǵy Arqalyq qalasynda (áýejaıdy qaıta jańǵyrtý). Bul jańa áýejaılar eldiń kýrorttyq aımaqtarynda 117 mlrd teńgege salynyp jatyr.
Katonqaraǵaıǵa jetý jeńildeıdi
Katonqaraǵaı - Qazaqstannyń eń kórikti jerleriniń biri. El arasynda ony «Ekinshi Shveıtsarııa» dep te ataıdy. Jyl saıyn osynda 100 myńǵa jýyq týrıst keledi. Degenmen, Óskemennen mundaǵy demalys oryndaryna barý úshin 6-7 saǵat jol júresiz. Al jańa áýejaı jaǵdaıdy túbegeıli ózgertýi tıis. Onyń qurylysy Óskemen-Altaı-Rahman qaınarlary tasjolyna jaqyn, eń tanymal týrıstik marshrýttarǵa jaqyn jerde júrgizilýde.
Shyǵys Qazaqstan oblysy Jolaýshy kóligi jáne avtomobıl joldary basqarmasynyń deregine súıensek, qazir qurylys alańynda jerdi daıyndaý jumystary júrgizilip jatyr. Jumsaq sazdy topyraq qıyrshyq taspen aýystyrylyp, birneshe qabat negiz daıyndaldy, termınaldar, qoımalar men perronnyń qurylysyna daıyndyq jasalýda.
- 1200 metrlik jol nyǵyzdalyp, 2 shaqyrymnan astam topyraq qazyldy. 3450 metr qorshaýlar ornatyldy. 117 tehnıka men 200-den astam maman sol jerde 3 aýysymmen jumys isteýde. Aýa raıy kúrdeli bolsa da, jumysty toqtatpaımyz, - dedi basqarma basshysynyń orynbasary Nurbek Turarov.
Jerdi daıyndaý jumystarynyń aýqymy keń, atap aıtqanda:
• Ushý-qoný jolaǵynyń negizin qazý jáne tegisteý, uzyndyǵy – 2260 metr;
• Áýe kemeleriniń qaýipsiz qonýy úshin sazdy topyraqtyń ornyna qatty tastardy tóseý;
• Úsh qabatty topyraq úıindisi (barlyǵy - 68 myń m³ astam);
• Jol tósemin nyǵaıtý úshin 18 720 m³ qıyrshyq tas tóseý;
• Kireberis joldy jáne qorshaý aımaǵyn salý, 3450 metr qorshaýlar ornatý;
• Sondaı-aq perron, óndiristik jáne qosalqy ǵımarattardyń qurylys jumystary júrýde.
- Ǵımarattardyń irgetasy quıylyp jatyr. Ákimshilik jáne ınjenerlik qurylymdar úshin shuńqyrlar qazylýda. Joba Prezıdenttiń tikeleı tapsyrmasymen júzege asyrylyp keledi.
Sondyqtan onyń josparǵa sáıkes iske asýyn qatań baqylaımyz. Barlyq jumystar aldyn ala júrgizilýde, - dedi merdiger uıymnyń jobasyn basqarýshy Nurjan Eskendirov.
Qazirgi ýaqytta áýejaıǵa elektr jelileri tartylyp, 5 shaqyrymdyq aınalma jol salynyp jatyr. Sebebi respýblıkalyq mańyzy bar Óskemen-Altaı-Rahman qaınarlary tasjolynyń bir bóligi áýejaı aýmaǵymen ótedi. Osy ýchaske tolyǵymen basqa jaqqa kóshirilmek. Bul termınal men ushý-qoný jolaǵynyń arasyndaǵy baılanysqa kedergi jasamaýy úshin qajet.
- Eski joldy alyp tastap, jańa aınalma jol salýǵa týra keledi. Bul jumys kólemin eki ese arttyrdy. Biraq obektiniń qaýipsizdigin jáne fýnktsıonaldyǵyn saqtaýǵa múmkindik beredi, - dedi Nurbek Turarov.
Týrıster taǵatsyzdana kútip júr
Qazir Katonqaraǵaıda týrıstik maýsym qyj-qyj qaınap jatyr. Maraldardyń múıizin kesý kezeńi bastalyp, myńdaǵan demalýshy munda saýyqtyrý pantoterapııasy úshin taban tiredi. Basqalary tabıǵattyń qaraǵanda kóz qumaryn qandyratyn kórinisterin tamashalap, taza aýada demalyp, radondy kólder men Altaı balynyń dámin tatyp kórý úshin keledi. Tipti qıyn da alys jol halyqty toqtata almaıdy. Alaıda kópshilik jańa áýejaı salynsa kelesi jyly osynda ushaqpen jetetindigine máz-meıram.
- Bul keremetteı jerge memlekettiń nazar aýdarǵanyna qýanyshtymyz. Kelesi jyly osynda taǵy kelýdi josparlap otyrmyz. Jańa áýejaı boı kóterse, jol ýaqyty qazirgideı bir kún emes, tek birneshe saǵatty alatyn bolady, - deıdi Astana qalasynyń turǵyny Ásel Seıitjanova.
Áýejaı iske qosylǵannan keıin Katonqaraǵaıdaǵy týrıster aǵymy 2-3 ese artady dep kútilip otyr. Sonymen qatar bul jańa jumys oryndaryn quryp, qonaq úıler, demalys oryndary, qyzmet kórsetý jáne logıstıkalyq kompanııalardyń damýyna serpin beredi.
Áskerı tarıhy bar áýejaı
Dál osy sátte Zaısan aýdanynda ekinshi áýejaıdyń qurylysy júrip jatyr. Onyń ornalasqan jeri - Satbaev aýylynyń mańyndaǵy burynǵy áskerı aerodromnyń orny. Bul jumysqa tezirek kirisýge múmkindik berdi, sebebi ýchaskege aparar jol men ınfraqurylymdyq negiz bar.
Oblys ákimdiginiń habarlaýynsha, munda 290 adam jáne 117 tehnıka jumys istep jatyr. Ushý-qoný jolaǵynyń uzyndyǵy - 2200 metr bolmaq. Jerdi daıyndaý jumystary tolyqtaı aıaqtalyp, termınal, qoımalar men ınjenerlik ǵımarattar úshin shuńqyrlar qazyldy. Optıkalyq baılanys jelileri tóselip, sý qubyry men elektr jelileri tartylýda. Jalpy sany 350-den astam tireýish ornatylǵan.
- Áýejaı ishinde 4000 sharshy metr bolatyn aerovokzal, 4 áýe kemesi turatyn perron, rýlejdi joldar men dıspetcherlik munara, apattyq-qutqarý qyzmeti, meteostantsııa, qazirgi zamanǵy radıonavıgatsııalyq jáne jaryq belgilerin ornatý jumystary júrgizilip jatyr, - delingen aqparatta.
Shyǵys Qazaqstan oblysynyń ákimi Nurymbet Saqtaǵanovtyń aıtýynsha, alǵashqy reıster osy jyly iske qosylýy múmkin. Eger jolaýshy sany artsa, ushý-qoný jolaǵynyń uzyndyǵy keńeıtilýi de yqtımal.
Halyqaralyq reıster ashylmaq
Alǵashqy kezeńde eki áýejaı da ishki reısterge qyzmet kórsetedi. Óskemen, Almaty jáne Astana qalalarynan týrıster ushaqqa bılet satyp ala alady. Keıin halyqaralyq reıster ashý josparlanǵan. Atap aıtqanda, Qytaıdyń Úrimshi qalasyna, Altaı aımaǵyna jáne Kanas kóline.
Jolaýshylardy aımaqtyq deńgeıdegi ushaqtar – Bombardier Q400, ATR-72, CRJ jáne olardyń analogtary tasıdy. Sýbsıdııalanatyn reısterdiń bıletteri 15-18 myń teńge aralyǵynda bolady dep kútilýde.
- Bul jaı ǵana jurt ushyp-qonatyn áýejaılar emes, ol týrızmniń damýyna sep beretin jańa múmkindik. Katonqaraǵaı men Zaısan arqyly Shyǵys Qazaqstannyń týrıstik áleýeti ashylady.
Bul týrısterge menmundalap turǵan, tabıǵaty tamasha jerler. Áýejaılar arqyly alys aımaqtar jaqyndap, oblystar básekege qabiletti bola túsedi, - deıdi QR Kólik mınıstrliginiń baspasóz hatshysy Lıazzat Stamǵazıeva.
Jobalardyń ereksheligi qandaı?
Qazaqstan táýelsizdik alǵannan beri alǵash ret nólden bastap tolyqqandy áýejaılar bıyl salynyp jatyr. Bul ushý-qoný jolaǵy, ǵımarattar men barlyq ınfraqurylym salynatyn joba.
- Katonqaraǵaıdaǵy, Zaısandaǵy jáne Kendirlidegi áýejaılar - Qazaqstan úshin nólden bastap áýejaı salýdyń alǵashqy tájirıbesi. Buǵan deıin tek termınaldar salynyp, joldar jańartyldy, biraq mundaı aýqymdy jumys bolǵan emes. Bul strategııalyq turǵydaǵy mańyzdy qadam, - dep habarlady Kólik mınıstrliginen.
Qurylys jumystary osy jyldyń sońyna deıin aıaqtalady dep josparlanyp otyr. Joba máresine jetkende Shyǵys Qazaqstan oblysynda 600-den astam adam jumyspen qamtylady. Bolashaqta da oblys ınfraqurylymyn damytý arqyly qosymsha jumys oryndary ashylmaq.
Eske salsaq, osyǵan deıin Astana halyqaralyq áýejaıy jolaýshylarǵa eskertý jasaǵany habarlanǵan.