Sheteldegi qazaq balalary atajurtqa oralýdy armandaıdy
Sheteldegi qazaq balalary Aqtóbege jınalyp, «Qazaqstan - ata jurtym, qasıetim - ana tilim!» atty HІV halyqaralyq olımpıadaǵa qatysty. Atajurtty kórgen ár balanyń qazirgi armany - Otanǵa oralý. Olar Qazaqstanǵa kóship kelýdiń joldaryn izdep júr. Keıbiri bilim alyp, turaqty qonystanýdy oıǵa alǵan. Iranda turatyn Mohammad Tanı qazaq tiliniń atadan balaǵa mıras bolyp, urpaqtan urpaqqa amanat etip, taralǵanyn aıtyp berdi. «Iranda qazaqsha mektep joq. Biz tildi ata-anamyzdan úırenemiz. Irandaǵy qazaqtar ana tilin atadan balaǵa mıras etip qaldyryp, úıretip keledi. Sońǵy jyldary tilimiz umytylyp barady, sózderimizdiń arasynda parsy tilinde aıtylyp jatady. Irandaǵy balabaqshada parsy tili, mektepte parsy tili, oqý orny da memlekettik tilde bilim alamyz. Qazaq mektebi ashylsa qýanar edik. Qazaq balalary ana tilin bilip, boıǵa sińirip ósýdi armandaıdy»,- deıdi Mohammad Tanı. Parsy jáne aǵylshyn tilderin jetik meńgergen qazaq balasy endi qazaqsha jazýdy úırenbek. Ol ınternettiń emes, kitaptyń kómegine júgingen.
Óz-ózine senimdi Mohammad bir jylda jazýdy meńgerip, kelesi saparynda óz qandastarymen teń dárejede tildesýdi josparlap qoıǵan. «Qazaqstanǵa kóshkimiz keledi. Iranda ata-anamyz jumys istep, eńbek etip jatyr. Zeınetke shyqqan soń elge oralsaq dep otyr. Irandaǵy qazaqtar bir-birin tanıdy, jaqyn aralasady, bir jerge qonystanǵan. Úsh qalada qazir 5 myń qazaq bar. Bizde qazaqtyń salt-dástúri saqtalǵan. Oraza aıt kezinde bir-birimizge qonaqqa baryp, toılaımyz. Bes ýaqyt namazdy er balalar 12 jastan bastap úırenip, oqıdy. Al qyzdar 9 jasynda bastaıdy. Toıymyzdyń dastarhanyna ulttyq taǵamdar qoıylyp, tusaýkeser, súndet toı, úılený toıy, betashar salymyz saqtalǵan. Al bos ýaqytymda basketbol, voleıbol, tennıs oınaımyn. Úzdikterdiń qataryndamyn, únemi jeńiske jetip júrmin. Bolashaqta sportshy bolýdy armandaımyn»,- dedi ol.
Al Ózbekstanda turatyn Erbolat Kamalov bolashaqta fılolog bolýdy armandaıdy. 18 jastaǵy jigit Ózbekstanda kólik jóndeýdiń qyr-syryn meńgerip júr. Ári asaba. Jeti ónerdiń ıesi óleń shyǵaryp, ustaz bolýdy armandaıdy. «Aqtóbe týraly aqparatty ınternet arqyly izdep, tanystym. Aqtóbe kelgen soń Qobda aýdanynda bolyp, Keńes odaǵynyń batyry Álııa Moldaǵulovanyń týǵan jerine bardym. Qandastarymyzben kezdesip, meıirimin kórdim. Aqtóbege kelip, tanysqan soń olarǵa baýyr bastyp qaldym. Qazaqta «qany tartady» degen sóz bar. Atajurtqa kelip, óz elimdi kórgenim men úshin baǵa jetpes baqyt. Árbir qazaq Otanyna oralýy kerek. Men Qazaqstanǵa kelip, oqyp, el ıgiligi úshin jumys istegim keledi», - dedi Erbolat Kamalov.
Ózbekstanda turatyn qandasymyz mektepti qazaq tilinde oqyǵan. Al kolledjde kólik jóndeýshi mamandyǵyn ózbek tilinde meńgerip júr. Qazaq tiline jetik qandasymyz ózbek tiline kelgende keıde múdirip qalady. «Otbasymmen kóship kelsem degen armanym bar. Ol úshin men Qazaqstanǵa tegin oqýǵa túsip, bilim alýym kerek. Sol kezde ata-anam kelip, bárimiz atajurtpen qaýyshar edik»,- dedi ol.
Aıta keteıik, Bilim jáne ǵylym mınıstrligi «Daryn» respýblıkalyq ortalyǵymen birlese Aqtóbe oblysynda olımpıada ótkizdi. Bilim jarysyna Qytaıda, Mońǵolııada, Ózbekstanda, Iran men Reseıde turyp jatqan qazaq balalary qatysty. Olımpıada nátıjesi boıynsha 10 jeńimpaz tegin oqýǵa grant utyp aldy. Olar Qazaqstannyń 10 joǵary oqý ornynda bilim alady.
