Sharýa qojalyqtary «QazAgro» holdıngin ınvestor ári seriktes retinde baǵalaıdy

ASTANA. Maýsymnyń 2-si. QazAqparat /Jasulan Amanbaıuly/ - Ótken aptanyń sońynda «QazAgro» Ulttyq holdıngi birqatar BAQ ókilderine Aqmola, Qostanaı jáne Soltústik Qazaqstan oblystaryn aralatty.

Ondaғy basty maқsat - jýrnalısterdi Үkimettiң daғdarysқa қarsy baғdarlamasy aıasynda «ҚazAgro» holdınginiң ınvestıtsııalyқ jobalarynyң jүzege asyrylý barysymen tanystyrý, sondaı-aқ aýyl sharýashylyқ kәsiporyndaryna bөlingen nesıelik resýrstardyң қalaı ұқsatylyp jatқanynan habardar etý boldy. Ұlttyқ қordan bөlingen қarjynyң esebinen «ҚazAgro» holdıngi egin egý jұmystarynyң қarsaңynda aýylsharýashylyқ kәsiporyndaryn nesıelendirýde. Bүgingi kүni holdıng jalpy somasy 44 mlrd. teңge bolatyn 400-den astam jobany қarjylandyryp үlgergen. Үkimettiң daғdarysқa қarsy bas josparyna sәıkes, atalmysh nesıe astyқ өndirýshilerge jylyna 8 paıyzdyқ үstemaқymen berilýde. Sapar Aқmola oblysy Jaқsy aýdany Zaporoje aýylyndaғy «Zaporoje» kәsiporynynan bastaldy. Bұl kәsiporynnyң өndirisi astyқ sharýashylyғyna negizdelgen. Egis alқabynyң jalpy aýdany - 47 myң gektar. Sharýashylyқ zamanaýı tehnıkalarmen қamtamasyz etilgen. Onyң menshiginde 80-ge tarta traktor, 90 kombaın, 75 avtokөlik bar. 2007 jyly mұnda amerıkandyқ tehnologııamen 20 myң tonna astyқ sııatyn қoımalardyң құrylysy salynғan. Seriktestiktiң dırektory Sergeı Chepýrnoıdyң aıtýynsha, құny 300 mln. teңgege baғalanyp otyrғan қoımalar dәndi daқyldardyң ylғaldylyғyn saқtaýғa arnalғan, ol sharýa қojalyғyna қystan ýaıymsyz shyғýғa kepildik beredi. Atalmysh sharýashylyқ bıylғy kөktemgi egis jұmystaryna «ҚazAgro» holdıngi arқyly 3 transhpen 1 mlrd. 180 mln. teңge kөleminde nesıe alғan. «Bұl қoldaý der kezinde kөrsetildi. Kөktemdegi қyrýar jұmys oңtaıly sheshimin taýyp, egin egý jұmystary aıaқtalyp қaldy. Osy қarajatқa aýyl sharýashylyғy tehnıkalary saılanyp, tyңaıtқyshtar men hımııalyқ құraldar satyp alyndy. Janarmaı, dızel otyndarymen tolyқ қamatamasyz etildik. Endi egin naýқany kedergilersiz өtip, astyқ alaңsyz orylatyn boldy», deıdi S.Chepýrnoı. - Қazirgi әlemdi jaılaғan daғdarys jaıynda aқparat құraldarynan estip, bilip otyramyz. Bүgingideı қamқorlyқ bolmaғanda, mүmkin biz de tұraқsyzdyққa tap bolar ma edik? Biraқ biz Үkimettiң қoldaýymen қarjy tapshylyғyn kөrmeı, astyқ alқabynyң kөlemin azaıtýғa jol bermedik. Sebebi naýқan bastalar aldynda қarajat keshiktirilmeı berildi. Bұdan artyқ қandaı қoldaý kerek? -, deıdi aғynan jarylғan sharýa қojalyғynyң basshysy. Halyқ ishinde «bir kisi jaққan otқa myң kisi jylynady» degen naқyl sөz bar. Bұl sharýashylyқ Zaporoje aýylyndaғy әleýmettik maңyzy bar nysandar men mәdenı oshaқtarғa materıaldyқ jaғynan қoldaý kөrsetip tұrady eken. Mәselen, kәsiporynnyң aқshasyna byltyr құny 63 mln. teңge bolatyn sport kesheni salynypty. Mәdenıet үıi tolyқtaı jaңғyrtylyp, oıyn, kıno, bı zaldary ashylғan. Japondyқ Panasonık kınoekrany ornatylғan. Sharýashylyқ 200-ge tarta aýyl tұrғyndaryn jұmyspen қamtyp otyr. Memleket basshysy Nұrsұltan Nazarbaev «Nұr Otan» Halyқtyқ demokratııalyқ partııasynyң kezekten tys XII sezinde agrarlyқ-өnerkәsiptik keshendi jәne aýyl sharýashylyғy өnimderin өңdeýdi damytý birinshi basymdyқ retinde belgilegen bolatyn. Al, odan keıin ile-shala bolғan ҚR Қaýipsizdik keңesiniң otyrysynda agrөnerkәsiptik keshendi damytý mәselesi jan-jaқty talқylandy. Onda Elbasy «elimizdiң azyқ-tүlik қaýipsizdigin қamtamasyz etý - Қazaқstannyң taıaý 10 jyldaғy strategııalyқ mindeti ekenin» қadap tұryp aıtty. «Azyқ-tүlik taғamdaryn өndirýde Қazaқstan әlemde salmaқty oryndy ıelenedi. Bizge elimizdiң azyқ-tүlik қaýipsizdigin қamtamasyz etý үshin kөp jұmys isteý kerek. Bұl birinshiden. Ekinshiden, biz өzimizdiң aýyl sharýashylyғymyzdy ınnovatsııalyқ ekonomıkanyң bir salasy retinde damytýymyz қajet», degen Memleket basshysy, osy oraıda elimizdiң Іshki jalpy өnimindegi aýyl sharýashylyғynyң қosylғan құnynyң kөlemin jәne aýyl sharýashylyғy өnimderiniң eksporttaғy jalpy kөlemin ұlғaıtý bұl salada oryndalýy tıis basym mindet ekenin atap kөrsetken-di. Jýrnalıster taban tiregen kelesi bir nysan ? Prezıdent belgilegen joғarydaғy mindetterdi oryndaýғa үles қosyp kele jatқan «NұrAl» JShS boldy. Қostanaı oblysy Қarasý aýdany Tselınnoe aýylynda jұmys istep jatқan bұl kәsiporyn өңirdegi betke ұstar eң iri sharýashylyқtardyң biri. 60 myң gektar egistik alқapқa dәndi daқyldar seýip, Tselınnoe aýylynyң yrysyn molaıtyp otyrғan jaıy bar. Aýyldyң әleýmettik ınfraқұrylymy damyғan, kөsheleri tartymdy. Sharýashylyқta 240 adam jұmyspen қamtylғan. Ortasha jalaқy 45 myң teңge. Aýylda sporttyқ, oıyn-saýyқtyқ keshender salynyp, halyққa қyzmet kөrsetý ortalyғy, қonaқ үı, saýyқtyrý oryndary jұmys jasaıdy. Tұrғyndarғa sandyқ telefon jelileri ornatylyp jatyr. Ұlttyқ қordan bөlingen қarjynyң esebinen «Azyқ-tүlik kelisimshart korporatsııasy» «NұrAl» JShS-in 241 mln. teңgege қarjylandyrғan. «Biz «ҚazAgro» holdıngin ınvestor әri seriktes retinde baғalaımyz. Holdıng bizdi қarajattarmen қamtamasyz ete otyryp, sharýashylyғymyzdyң tұraқty damýyn nyғaıtty», dedi nesıeniң maңyzyn sөz etken «NұrAl» JShS dırektory Aleksandr Plaksýn. Onyң aıtýynsha, jyl saıyn қojalyқ 1 gektar egistik alқaptan 12-14 tsentner өnim jınap alady. «Bұl salada tұraқtylyқ ornap otyr. Keңes zamanynda әr gektardan 20 tsentnerden өnim alatynbyz. Biraқ keıde 3 tsentner өnim alғan kezder de boldy. Sondyқtan bүgingi ahýal әrıne қýantady. Bıyl әr gektardan alynatyn өnim 18 tsentnerden az bolmaıtynyn boljap otyrmyz. Sebebi osy jyly jer құnarly, ylғaldy», deıdi ol. Bұdan keıin BAҚ өkilderi Soltүstik Қazaқstan oblysynyң Ғ. Mүsirepov aýdanyna қarasty Birlik aýylyndaғy «Әlibı-Esil» kәsipornyna at basyn tiredi. Sharýashylyқtyң 20 gektar egis alқaby bar. Kәsiporyn aýyl sharýashylyғy өnimderin өndirý, өңdeý, satý қyzmetterin jolғa қoıғan. Kәsiporynda astyқty egetin, jınaıtyn, bastyratyn қysқasy birneshe fýnktsııany қatar atқara alatyn Djon Dır, Keıs tehnıkalary bar. Bүginde kәsiporyn dәndi daқyldardy өңdeýge arnalғan BIS-100, Almaz keshenderimen jәne keptirý oryndarymen қamtamasyz etilip otyr. Atalmysh sharýashylyққa kөktemgi egin egý jұmystaryna «Azyқ-tүlik kelisimshart korporatsııasy» arқyly 3 transhpen jalpy somasy 535 mln. teңge nesıe berilgen. «Ýaқtyly tıgen қarjynyң arқasynda қıyn jaғdaıdyң aldy alyndy dese de bolady. Sebebi ana bir jyldary қyrýar қarajatқa jaңa tehnıkalar satyp alyp, kөktemgi egin egý jұmystaryn jүrgizý үshin nesıege zәrý bolyp қalғanbyz. Bұl nesıe bolmaғanda bıylғy naýқan tirligi aýyr jaғdaıda қalatyn edi», dedi «Әlibı-Esil» kәsipornynyң basshysy Matveı Sornıakov.Birlik aýyly tүrli ұlt өkilderiniң basyn biriktirgen, berekeli el retinde este қaldy. Aýylda «Kempirқosaқ» etnıkalyқ klýby jұmys jasaıdy. Klýb Қazaқstan halқy Assambleıasynyң jergilikti jerdegi shaғyn өkildigi ispetti. Onda aýdan қaramaғynda ornalasқan eldimekenderdiң barlyқ ұlt өkilderiniң basy birigip, mәdenı sharalar өtkizilip tұrady. Sonymen қatar, aýylda shaғyn kәsipkerlik өrkendep keledi. Birlikte ınkýbator, naýbaıhana, shashtaraz, tigin tsehy, ashana jұmys jasaýda. Әleýmettik salada da қyrýar jұmystar atқarylғan. Kәsiporyn қarajatyna stýdentterdiң oқý aқysy tөlenedi, balalarғa jazғy lagerlerge joldama beriledi. Sporttyқ keshenderden tennıs, bılıard jәne 4 voleıbol zaly, 2 stadıon, 2 fýtbol alaңy bar. Mine biz osylaısha «ҚazAgro» holdınginiң jer-jerlerdegi sharýa қojalyқtaryna kөrsetip jatқan kөmeginiң bir parasyn kөzimizben kөrip қaıttyқ. Sharýalar Үkimettiң Daғdarysқa қarsy baғdarlamasyn oң baғalap otyr. Eң bastysy әlemdik naryқta қarjylyқ resýrstar tapshylyғy bilinip otyrғan tұsta, isterin dөңgeletý үshin қarjy jaғynan tarshylyқ kөrip otyrғan joқ. Jalpy қazirgi әlemniң damýyndaғy ekonomıkalyқ erekshelikter azyқ-tүlik taýarlarynyң tapshylyғy problemasyn jәne azyқ-tүlik taғamdarynyң baғasyn aldyңғy қatarғa shyғaryp otyr. Әlemdik azyқ-tүlik naryғyndaғy jaғdaıdy eskere otyryp, Elbasy belgilegen elimizdiң eksporttyқ әleýetin keңeıtý, agroөnerkәsiptik keshenniң bәsekege қabilettiligin joғarylatý mindeti asa үlken mәnge ıe bola bastady. Sondyқtan Үkimet bүginde agroөnerkәsiptik sektordaғy өңirlik ınvestıtsııalyқ jobalardy jүzege asyrýғa bel sheshe kirisip ketti. Mұndaғy basty maқsat ? ortalyқazııalyқ өңirge azyқ-tүlik taғamdarynyң negizgi jetkizýshisi retinde osy aımaқtaғy jetekshi pozıtsııany ıelený. Bұғan respýblıkamyzdyң tүkpir-tүkpirindegi sharýa қojalyқtary da қal-қaderlerinshe үles қosyp jatyr.