Seıfýllın bastaǵan bolshevıkterdi Alashordaǵa qarsy qoıý durys emes - Zııabek Qabyldınov
Búgin Almatydaǵy QR Prezıdent arhıvinde «1917 jyl. Qazaqstandaǵy Keńes bıliginiń bastalýy. Tarıhı tulǵalar» taqyrybynda tarıhshy ǵalymdar men zııaly qaýymnyń basyn qosqan jıyn ótti. Elbasy N.Nazarbaev «Rýhanı jańǵyrý: Bolashaqqa baǵdar» maqalasynda: «Bıyl Eýrazııa qurlyǵynyń ulan-ǵaıyr aýmaǵyn astań-kesteń etken 1917 jylǵy qazan aıyndaǵy oqıǵaǵa 100 jyl toldy. Kúlli HH ǵasyr revolıýtsııalyq silkinisterge toly boldy. Bul osy aýmaqtaǵy barsha ulttarǵa meıilinshe áser etip, búkil bolmysyn ózgertti. Árbir jurt tarıhtan ózinshe taǵlym aldy», dep jazdy. Osy másele tóńireginde uıymdastyrylǵan búgingi dóńgelek ústelde tarıhshy ǵalymdar Qazaqstanǵa qazan tóńkerisiniń yqpaly, qazirgi zamanǵy kózqaras, bolshevıkter bıligine qazaq zııalylarynyń aralasýyn zerdeleý arqyly HH ǵasyr basyndaǵy dúrbeleńdi saralaý máselelerin talqylady. Jıynda baıandama jasaǵan Sh.Ýalıhanov atyndaǵy Tarıh jáne etnologııa ınstıtýtynyń dırektory, tarıh ǵylymdarynyń doktory Zııabek Qabyldınov Sáken Seıfýllın bastaǵan bolshevıkterdiń qazaq halqy úshin jasaǵan eńbegin joqqa shyǵaryp, Alash ordaǵa qarsy qoıyp, qaralaý durys emes ekenin aıtty.
«1921-22 jyldary Aqmola oblysynda surapyl asharshylyq boldy, sonda 474 myń qazaq ash qaldy. Sáken Seıfýllın osy qazaqtardy ashtyqtan aman alyp qaldy. Qazaqtyń zııaly uldary qaı partııanyń quramynda bolsa da Otanyna, eline qyzmet qylǵan. Sáken Seıfýllın Qazaq KSR Halyq Komıssarlary Keńesiniń tóraǵasy bolyp turǵanynda qazaq halqyna jemisti qyzmet etti. Sondyqtan, Alash zııalylary men bolshevıkterge qyzmet etken azamattardy qarama-qarsy qoıý durys emes. Óıtkeni, S. Seıfýllın osy jyldary Alashtyń myqty azamattaryn qyzmetke tartady. Onyń ishinde, A.Baıtursynov, Birimjanov, S.Sadýaqasuly, T.Teljanov syndy Alash partııasynyń azamattary boldy. Eger ol halqyn oılamasa, ondaı qadamdar jasamas edi. Sáken Seıfýllın úlken qyzmette júrgeninde densaýlyq salasy, dene shynyqtyrý, sport, mádenıet, ǵylym salalaryna kóp eńbek sińiredi. Mysaly, Patshaly Reseı kezinde bizderdi «kırgız-kaısak» dep keldi ǵoı, Seıfýllın sol qazaq atymyzdy qaıtarýǵa kóp úles qosqan. Sáken Seıfýllın memlekettik tilge kóp kóńil bólgen. Men muraǵat materıaldarynan Seıfýllınniń tilge qatysty mynadaı sózderin jazyp aldym. «Іs qaǵazdary aınalymyna qazaq tilin endirý óte qıyn jumys. Ony júzege asyrý úshin bizge qaıtpas qaısarlyq qajet. Alda, gýbernııalardyń otyrysynda osy másele boıynsha esepterin tyńdaıtyn bolamyz», dep jazǵan. Sol kezde ol Qazaqstannyń birinshi basshysy retinde memlekettik tilge osyndaı janashyrlyq qylǵan. Qazir Elbasymyz «Bolashaq» stıpendııasymen jastardy oqytyp jatyr. Sáken Seıfýllın de osy «Bolashaqtyń» bastamasyn jasaǵan. Sáken Seıfýllın Reseıdiń Eýropa bóligindegi aıtýly oqý oryndarynda qazaq jastaryn oqytýǵa 1 140 oqý grantyn alǵan. 1834 jyldardan bastap, qazaq jastary áskerge alynbaıtyn. Sáken Seıfýllın ofıtser bolam degen qazaq jastaryn Qazandaǵy áskerı oqý ornyna barýǵa ruqsat alyp bergen. Shahmat oıyndaryn nasıhattaǵan, Zataevıchtiń «Qazaqtyń 1000 ánin» shyǵarýǵa da járdem etken. Sáken Seıfýllın din máselesine de kóńil bólgen. El basqaryp turǵanynda basshylarǵa «Oraza, Aıt kezinde múmkindikke qarap, demalys berý qajet» dep aıtqany bar. Latyn árpine qatysty Sáken Seıfýllın 1929 jyly «Latyn árpiniń tıimdiligin ómir kórsetip otyr» dep jazǵan», - dedi tarıhshy Zııabek Qabyldınov.
Búgingi jıynda S.Seıfýllınmen qatar, Turar Rysqulov, Seıitqalı Meńdeshev syndy tulǵalardyń ómir joly, qyzmetine arnalǵan baıandamalar jasalyp, tarıhı qujattar kórsetildi.
