Senatta Kaspıı teńizin lastanýdan qorǵaý týraly hattama ratıfıkatsııalandy
2003 jyly Kaspıı teńiziniń teńiz ortasyn qorǵaý jónindegi negizdemelik konventsııasy qabyldanǵan edi. Búgingi zań jobasyn depýtattarǵa QR Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstri Serikqalı Brekeshev tanystyrdy.
«Kaspıı teńizinde kómirsýtek shıkizatynyń iri qorlarynyń bolýy sý aıdynynyń ekologııasy men bıoresýrstaryn saqtaý týraly máseleni ózektendiredi. Hattamanyń negizgi maqsaty – Kaspıı teńiziniń ekologııalyq taza teńiz ortasyna qol jetkizý jáne sol qalpynda saqtaý úshin jerústi kózderinen jáne qurlyqta júzege asyrylatyn qyzmetterden teńiz ortasynyń lastanýyn boldyrmaý, báseńdetý, baqylaý jáne barynsha múmkin bolatyn apattardy joıý», - dedi Ekologııa mınıstri Senat otyrysynda.
Onyń aıtýynsha, hattamanyń negizgi baǵyttary – eń ozyq qoljetimdi tehnologııalardy jáne tabıǵat qorǵaý praktıkasyn paıdalaný, olarǵa qol jetkizý jáne olardy teńiz akvatorııasynda nemese onyń jaǵalaý aımaǵynda tapsyrý kezinde sharýashylyq qyzmetti júzege asyrý bolmaq.
Sonymen birge, Kaspıı teńiziniń teńiz ortasy men jaǵalaý mańyndaǵy aýdandarynyń fızıkalyq, bıologııalyq jáne hımııalyq sıpattamalary týraly, onyń ishinde teńiz akvatorııasyna jerústi kózderinen lastaýshy zattardyń túsý kólemderi týraly derekter bazasyn qurý jáne júrgizý kózdeledi. Odan bólek, Kaspııdiń teńiz ortasy men jaǵalaý mańyndaǵy aýdandarynyń jaı-kúıine, onyń jaǵalaý jıegi boıyndaǵy teńizdiń lastaný deńgeıine turaqty baǵalaý júrgiziledi.
«Hattama boıynsha teńiz ortasyna áser etýi múmkin qyzmet túrleriniń tizbesi, sondaı-aq eleýli transshekaralyq áserdi aıqyndaýǵa yqpal etetin krıterııler aıqyndalǵan. Hattamanyń iske asyrylýy qorshaǵan ortany qorǵaý jónindegi halyqaralyq, óńirlik jáne transshekaralyq baǵdarlamalardy qamtıtyn QR Ekologııalyq kodekste kózdelgen. Konventsııaǵa sáıkes, taraptar ózderiniń ulttyq zańnamasy boıynsha qorshaǵan ortaǵa áserdi baǵalaýdy qosa alǵanda, Kaspıı teńiziniń teńiz ortasyn jáne jaǵalaý mańyndaǵy aýdandaryn lastanýdan qorǵaý úshin qajetti is-sharalarǵa jergilikti bılik organdary men jurtshylyqtyń qatysýyna yqpal etedi», - dedi S. Brekeshev.
Sondaı-aq, Agrarlyq máseleler, tabıǵatty paıdalaný jáne aýyldyq aýmaqtardy damytý komıtetiniń múshesi Dúısenǵazy Mýsın Kaspıı teńizi asa mańyzdy strategııalyq aımaq ekenin, geografııalyq ornalasýy ony Azııa men Eýropa qurlyqtarynda ǵana emes, dúnıejúzindegi erekshe yqpaldy teńizderdiń qataryna qosatynyn aıtty.
«Zań jobasy – Kaspıı mańyndaǵy bes memlekettiń Kaspıı teńiziniń lastanýyn bolǵyzbaý jáne azaıtý jóninde birlesken sharalar qabyldaýdy aıqyndaıdy, sondaı-aq, taraptardyń bul biregeı teńiz aıdynynyń ekologııalyq saýlyǵyn qoldaý boıynsha birlesken is-qımyldaryn odan ári jetildirýdi kózdeıdi. Sonymen qatar, hattamada – teńiz ortasyna áser etýi múmkin qyzmet túrleriniń tizbesi, teńizdiń fızıkalyq, bıologııalyq jáne hımııalyq sıpattamalary týraly derekqor qurý qarastyrylǵan.
Jalpy, atalǵan Zań jobasy – óńirdiń ekojúıesiniń qaýipsizdigine, turaqtylyǵy men órkendeýine qatysty keshendi máselelerdi retteý boıynsha taraptardyń kópjaqty áriptestik etýine septigin tıgizedi. Zań jobasy jumys toptarynyń, Komıtettiń kezekti jáne keńeıtilgen otyrystarynda jan-jaqty qaraldy. Senattyń turaqty komıtetterinen eskertýler men usynystar kelip túsken joq», - dedi D. Mýsın.
Senat depýtattary hattamany ratıfıkatsııalaý týraly zańdy biraýyzdan qabyldady.
«Búgin qabyldanǵan zań Kaspıı teńiziniń ekologııa salasyndaǵy jekelegen máselelerin sheshýdi kózdeıdi. Osy halyqaralyq shart teńizdi lastanýdan qorǵaý úshin birlesken is-sharalardy iske asyrýǵa quqyqtyq negiz qalyptastyrady. Aldaǵy ýaqytta osy qujat bul baǵyttaǵy memleketaralyq yntymaqatstyqty odan ári keńeıtedi dep senemiz», - dedi Senat tóraǵasy Máýlen Áshimbaev.