Senatorlar búgin akvasharýashylyqty turaqty damytýǵa arnalǵan zańdy qaraıdy
ASTANA. KAZINFORM – Búgin Senattyń jalpy otyrysynda depýtattar «Akvasharýashylyq týraly» zań men oǵan ilespe qujatty qaraıdy.
Aıta keteıik, 12 mamyrda Senat spıkeri Máýlen Áshimbaevtyń tóraǵalyǵymen palata bıýrosynyń otyrysy ótip, onda depýtattar búgingi jalpy otyrystyń kún tártibin bekitken edi.
Soǵan sáıkes, senatorlar «Akvasharýashylyq týraly» zańdy qaraıdy. Bul qujat jumys istep turǵan óndiristerdi keńeıtý jáne jańalaryn qurý arqyly akvasharýashylyqty turaqty damytýǵa arnalǵan. Sondaı-aq básekege qabiletti akvasharýashylyq nysandarynyń kólemin ulǵaıtý, olardyń adam ómiri men densaýlyǵy jáne qorshaǵan orta úshin qaýipsizdigin arttyrý kózdelip otyr.
Sonymen qatar atalǵan zańǵa ilespe «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine akvasharýashylyq, agroónerkásiptik keshen, elektr energetıkasy jáne jekelegen ortalyq memlekettik organdardyń fýnktsııalaryn qaıta bólý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» qujat ta Senat otyrysynyń kún tártibine shyǵarylady. Qujat normalaryna sáıkes Jer, Orman, Kásipkerlik jáne Ekologııalyq kodeksterge, sondaı-aq, Qazaqstan Respýblıkasynyń birqatar zańdaryna ózgerister men tolyqtyrýlar engiziledi.
Osy jyldyń 12 naýryzynda Májilis ekinshi oqylymda joǵaryda atalǵan zańdy ilespe túzetýlerimen qabyldap, Senattyń qaraýyna joldaǵan bolatyn. Sol kezde zań jobasy boıynsha jumys tobynyń jetekshisi Sergeı Ponomarev qujattyń akvasharýashylyqty damytý salasyndaǵy qatynastardy retteıtin quqyqtyq tetikterdi, sondaı-aq shaǵyn jáne orta bıznes úshin ınvestıtsııa tartý jaǵdaıyn jaqsartýǵa baǵyttalǵanyn aıtqan edi.
Depýtattardyń usynysy boıynsha josyqsyz akvasharýashylyq sýbektileriniń tizilimi engizilip, oǵan engizilgen tulǵalarǵa sý qoımasyn jalǵa alýǵa bes jylǵa tyıym salynady. Zańda akvasharýashylyq qyzmetin júzege asyrýǵa arnalǵan shartty merziminen buryn buzý negizderi qarastyrylǵan. Sondaı-aq akvasharýashylyq sýbektilerine jáne ony damytýǵa jaýapty sýbektilerge sýbsıdııa berýden bas tartý negizderi, akvasharýashylyqty sýbsıdııalaý aıasynda alynǵan qarajatty qaıtarý talaptary men merzimderine qatysty sharalar kórsetilgen.
– Sonymen qatar biz balyq jáne balyq ónimderiniń kóleńkeli aınalymyn joıý boıynsha normatıvtik quqyqtyq aktilerdi, balyq jáne basqa da sý janýarlaryn baqylaýdyń aqparattyq júıesinde balyq sharýashylyǵy sýbektilerin tirkeýdi qarastyratyn túzetýler engizdik, – degen edi Sergeı Ponomarev.
Túzetýler balyq sharýashylyǵy salasyndaǵy ýákiletti organnyń balyqtyń jappaı qyrylý qaýpiniń aldyn alý jáne onyń saldaryn joıý boıynsha kómek kórsetý jónindegi ókilettikterin keńeıtedi. Memlekettik balyq ósirý kásiporyndary balyq ósirý maqsatymen ýákiletti organnyń nemese onyń aýmaqtyq bólimshesiniń sheshimimen konkýrssyz sý aıdynyn alýǵa quqyly. Basqa da normatıvtik quqyqtyq aktiler, sonyń ishinde Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar jáne Aýyl sharýashylyǵy mınıstrlikteri arasyndaǵy quqyqtyq olqylyqtardy joıýǵa jáne ókilettikterdi bólýge arnalǵan normalar qarastyrylǵan.
Elimizdiń balyq sharýashylyǵy turaqty damyp keledi: 2024 jyldyń qorytyndysynda balyq ónimderi naryǵynyń kólemi 94,6 myń tonnany qurap, 2023 jyldyń osy kezeńimen salystyrǵanda 7 paıyzǵa artty. Onyń ishinde 45,2 myń tonnasy tabıǵı sý aıdyndarynan aýlanǵan balyqqa, al 18,2 myń tonnasy balyq ósirý sharýashylyqtarynda óndirilgen ónimge tıesili. Balyq ónimderiniń eksporty 23,4 myń tonna boldy.
Balyqty qaıta óńdeýmen 72 kásiporyn aınalysady, onyń ishinde 20 kásiporyn óz ónimderin Eýropalyq odaq elderine eksporttaıdy. Búginde Qazaqstanda óndiriletin 50-den astam ataýly balyq ónimi álemniń 21 eline eksporttalady.
2024 jyly balyq sharýashylyǵy salasyndaǵy negizgi kapıtalǵa salynǵan ınvestıtsııalar 5,2 mlrd teńgeden asty. Qýattylyǵy 2,5 myń tonna bolatyn 30 joba iske asyryldy. Sonymen qatar, jylyna 50 myń tonnaǵa deıin balyq óndirýge múmkindik beretin taǵy 50 ınvestıtsııalyq joba júzege asyrylyp jatyr.
Balyq popýlıatsııasyn qalpyna keltirý maqsatynda tabıǵı sý aıdyndaryna jyl saıyn shabaq jiberý jumystary júrgiziledi. 2024 jyly memlekettik tapsyrys aıasynda sý aıdyndaryna 54 mıllıon dana baǵaly balyq túrleriniń shabaǵy jiberildi.
Ótken aptanyń beısenbisindegi Senat otyrysynda depýtattar «2007 jylǵy 26 maýsymdaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Azııadaǵy ózara is-qımyl jáne senim sharalary jónindegi keńestiń Hatshylyǵy arasyndaǵy Hatshylyqtyń Qazaqstan Respýblıkasynyń aýmaǵynda bolýy sharttary týraly kelisimge ózgerister engizý týraly hattamany ratıfıkatsııalaý týraly», «Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Amerıka Qurama Shtattarynyń Úkimeti arasyndaǵy Almaty qalasynda Amerıka Qurama Shtattarynyń konsýldyq mekemesiniń úı-jaılaryn salý úshin Amerıka Qurama Shtattarynyń Úkimetine jer ýchaskesin jalǵa berý týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý týraly», «Túrkitildes memleketterdiń yntymaqtastyq keńesin qurý týraly Nahchyvan kelisimine ózgerister engizý týraly hattamany ratıfıkatsııalaý týraly» jáne «Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Birikken Arab Ámirlikteriniń Úkimeti arasyndaǵy jel elektr stansasy jobasyn iske asyrý týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý týraly» zańdar qaralyp, maquldanǵan edi.
- Búgin maquldanǵan zańdar Qazaqstannyń halyqaralyq yntymaqtastyǵyn odan ári nyǵaıtýdy kózdeıdi. Atap aıtqanda, elimizdiń bastamasymen qurylǵan Azııadaǵy ózara is-qımyl jáne senim sharalary jónindegi keńestiń halyqaralyq mártebesin arttyrýǵa arnalǵan túzetýler maquldandy. Sondaı-aq Almaty qalasynda AQSh konsýldyǵyn salý úshin jer ýchaskesin jalǵa berýge qatysty kelisim qaraldy. Bul qujat eki el arasynda ınvestıtsııalyq jáne ekonomıkalyq yntymaqtastyqty ári qaraı keńeıtýge múmkindik beredi dep senemiz. Taǵy bir mańyzdy qujat – túrki memleketteriniń yqpaldastyǵyn jańa deńgeıge shyǵarýǵa baǵyttalǵan zań da qaraldy. Odan bólek, elimizdiń energetıkalyq áleýetin arttyratyn Qazaqstan men Birikken Arab Ámirlikteri arasyndaǵy kelisim maquldandy. Jalpy, bul zańdar shet memlekettermen jáne halyqaralyq uıymdarmen yntymaqtastyqty nyǵaıtyp, tıimdi seriktestikti odan ári damytýǵa oń yqpalyn tıgizedi dep senemiz, – degen bolatyn Máýlen Áshimbaev.
Otyrystyń kún tártibine shyǵarylǵan negizgi máseleler qaralyp bolǵannan keıin senatorlar depýtattyq saýaldaryn joldady. Máselen, Olga Býlavkına Úkimetti veterınarlardy daıarlaý isine bıýdjetten qarjy bólýdiń tıimdiligine taldaý júrgizýge jáne bul baǵyttaǵy oqý baǵdarlamalary salanyń qajettilikterine qanshalyqty sáıkes keletinin anyqtaýǵa shaqyrsa, Amangeldi Tolamısov Qazaqstandaǵy demografııalyq jaǵdaıǵa, onyń ishinde halyqtyń qartaıýyna, óńirlik dısproportsııalarǵa, kóshi-qon aǵynynyń artýyna jáne ýrbanızatsııanyń ósýine baılanysty alańdaýshylyq bildirdi. Bekbol Orynbasarov obektilerdi bıýdjet qarajaty esebinen salý úshin paıdalanylatyn jobalaý-smetalyq qujattamanyń qoldanylý merzimine qatysty normalardy qaıta qaraý týraly máseleni kóterdi.