Eriktiler alǵash ret Aralda 5100 sekseýil kóshetin otyrǵyzdy
QYZYLORDA.KAZINFORM – Naýryzdyń 1-3 aralyǵynda Qyzylorda oblysynda «Syr qorǵany – sekseýil» alǵashqy ekovolonterlik jobasy ótti. Olar aımaqtyń ekojúıesin qalypqa keltirýdi kózdeıdi.
Ekovolonterlik jobaǵa 80-ge jýyq erikti jumyldy. Olar QR Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi jáne jergilikti atqarýshy organdarynyń qoldaýymen Aral teńiziniń qurǵaǵan tabanyna bet alyp 5100 sekseýil kóshetin otyrǵyzdy.
Volonterler Almaty, Talǵar, Astana, Tashkent qalalarynan jınaldy. Aralarynda tipti AQSh-tyń eki azamaty boldy. Sonymen qatar Qyzylorda oblysynyń Shıeli, Jańaqorǵan eldimekenderiniń belsendi azamattary da volonter qatarynan kórindi. 3 kúnniń ishinde olar 1030 shaqyrymdy júrip ótti. Alǵashqy kúni «Qorqyt-ata» memorıaldyq keshenine soǵyp ata-baba rýhyna taǵzym etti. Odan keıin Araldy Qutqarý Halyqaralyq Qorynyń sarapshysy Marııa Zadneprovskaıa men Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri, kınorejısser Sergeı Azımovtyń qatysýymen forsaıt áńgime ótti. Onyń barysynda jınalǵan qaýym rejısserdiń Aral taǵdyryn baıandaıtyn, 1988 jyly jaryqqa shyqqan «Joqtaý» fılmin tamashalap tebirendi.
«Araldy tiriltý múmkin emes. Biraq elimizdi, týǵan aýylymyzdy kórkeıtý, ekologııalyq jaǵdaıdy jaqsartý — qoldan keletin nárse. Sol sebepti ózim volonter retinde jobaǵa qatysyp otyrmyn. Synaýdyń, sózdiń ornyna ispen kórsetip jaǵdaıdy túzeýge úles qosýǵa bolady. Eń bastysy, osyndaı joba arqyly jastardyń, qaýymnyń ekologııalyq ulttyq sana-sezimin, adamı sezimin oıata alamyz», — dep oı bólisti belgili rejısser.
Kelesi kúni 80-ge jýyq volonter qolǵa kúrek alyp, bir kisideı atsalysyp Araldyń qurǵaǵan tabanyna sekseýil otyrǵyzdy.
«1 mıllıon 100 myń gektar jerge sekseýil otyrǵyzý jumystary júrip jatyr. 2021-2023 jyldar aralyǵynda 545 000 gektar jerge sekseýil otyrǵyzyldy. Endi jumystyń jartysy qaldy. Sekseýil otyrǵyzýǵa Aralǵa volonterlerdiń kelýi Qazaqstan tarıhynda bolmaǵan jaıt. Buǵan deıin shet memleketten kómektesken kóptegen donor boldy. Mysaly, Ońtústik Koreıadan, Almanııa, Amerıka sııaqty elder» — dedi QR Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi Orman sharýashylyǵy jáne janýarlar dúnıesi komıteti «Respýblıkalyq Orman-selektsııalyq tuqym ósirý ortalyǵynyń» RMQK bas dırektory Álibı Ǵazızuly.
Onyń aıtýynsha, sekseýil — balta shaba almaıtyn, ara kese almaıtyn qasıetti aǵash. Bir túbiniń ózi 4 tonna qumǵa deıin ustap tura alady.
«Dúnıejúzi boıynsha bizdiń elde eń kóp ósedi. Osy Qyzylorda oblysynda, Moıynqumda, Sozaqta, tipti Balqash jaqta sekseýil kezdesedi. Jalpy, onyń eki túri bar: qara jáne aq sekseýil. Búgin qara sekseýil otyrǵyzyldy. Kóshetti laıǵa batyryp, ábden sińgennen keıin otyrǵyzǵanymyzdy eskerte keteıin. Ol laı gıdrogel men kóńnen turady ıaǵnı sekseýilge qajet ylǵal men mıneraldy qorek jetkilikti. Sondyqtan bul sekseýil kóshetteri sýarylmaıdy. 4 jyldan keıin buıyrsa tuqymyn beredi», — dedi Álibı Ǵazızuly.
Osy jobaǵa qatysý úshin Aralǵa arnaıy Astanadan barǵan eriktilerdiń biri — Ulttyq volonterlik jeli koordınatory Baýyrjan Jumat.
«Bul — erekshe joba. Alǵash ret estigenimde «qatysamyn» dep birden sheshim qabyldadym. Buǵan deıin de basqa da volonterlik aktsııalarǵa atsalysqanmyn. 7 jyldan beri eriktimin. 7 jyl ishinde Aqtóbe, Taraz qalalaryna baryp, «Jasyl beldeý» ekologııalyq jobalaryna qatystym. Shynymen de ekologııalyq apatqa dýshar bolǵan ólkege, Aral teńizine kelip, tirshiliktiń qaıta jandanýyna kishigirim bolsa da kómektestik degen oıdamyn. Astanaǵa barǵan soń basqa da volonterlermen osy áserimdi bólisemin», — deıdi ol.
