Saılaýdy qaýipsiz ótkizý: Bas sanıtar dárigerdiń jańa qaýlysy shyqty
«Halyq densaýlyǵy jáne densaýlyq saqtaý júıesi týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń 2020 jylǵy 7 shildedegi Kodeksiniń 104-babynyń 1-tarmaǵyna sáıkes Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisi jáne máslıhattary depýtattarynyń saılaýynda daýys berýdi uıymdastyrý jáne ótkizý kezinde halyq arasynda COVID-19 koronavırýstyq ınfektsııasynyń taralýynyń aldyn alý, azamattardyń ómiri men densaýlyǵyn qorǵaý maqsatynda QAÝLY ETEMІN: Qosa berilip otyrǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisi jáne máslıhattary depýtattarynyń saılaýynda daýys berýdi uıymdastyrý jáne ótkizý kezinde COVID-19 koronavırýstyq ınfektsııasynyń taralýynyń aldyn alý jónindegi algorıtm bekitilsin», - delingen qujatta.
Sonymen qatar oblystardyń, Nur-Cultan, Almaty jáne Shymkent qalalarynyń ákimdikteri: epıdemıologııalyq jaǵdaıdy baǵalaý matrıtsasyna sáıkes 2020 jylǵy 25 jeltoqsannan bastap 2021 jylǵy 5 qańtarǵa deıin kúnine deıingi kezeńde táýekeli joǵary jáne ortasha aımaqtarda (qyzyl jáne sary aımaqtarda) bolatyn óńirlerde saılaý komıssııalarynyń múshelerin, senim bildirilgen adamdardy, baıqaýshylardy PTR ádisimen COVID-19-ǵa testileýdi (budan ári – PTR-testileý) uıymdastyrýdy jáne ótkizýdi qamtamasyz etedi. Eldi mekender bólinisinde PTR-testileýge jatatyn adamdardyń tizimderin jasaıdy jáne «Respýblıkalyq elektrondyq densaýlyq saqtaý ortalyǵy», «Áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qory» fılıaldaryna jáne QR DSM Sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý komıtetiniń aýmaqtyq departamentterine usynady.
Saılaý protsesine barlyq qatysýshylar:
1) bir ret qoldanylatyn medıtsınalyq nemese qorǵanysh maskalaryn (budan ári – maskalar) taǵý rejımin saqtaýy;
2) qoldy dezınfektsııalaý úshin antıseptıkalyq quraldardy paıdalanýy;
3) adamdar arasynda bir-birinen keminde 1,5-2 metr áleýmettik qashyqtyqty saqtaýy;
4) qol alysýdy ne tikeleı baılanystyń basqa da túrlerin boldyrmaýy qajet.
Saılaý komıssııalarynyń jumysy
3. Saılaý komıssııalary óz qyzmetin uıymdastyrý kezinde:
1) saılaý komıssııasy jumysynyń barlyq kezeńi ishinde maska rejımin saqtaýy (maska muryndy, aýyzdy jáne ıekti tyǵyz jabýy tıis). Bul rette bir ret qoldanylatyn qorǵanysh maskalary árbir úsh saǵattan sıretpeı aýystyrylady;
2) saılaý komıssııasynyń úı-jaıyna kireberiste qoldy antıseptıkpen nemese ózge de quraldarmen dezınfektsııalaýy;
3) jeke gıgıena qaǵıdalaryn qatań saqtaýy (qoldy jıi jýý, qoldy óńdeý úshin sanıtaızerlerdi nemese jeke antıseptıkterdi paıdalaný);
4) qol alysýdy ne tikeleı baılanystyń basqa da túrlerin boldyrmaýy;
5) jıhaz ben tehnıkalyq jabdyqty áleýmettik qashyqtyqty eskere otyryp ornalastyrýdy qamtamasyz etýi qajet.
Saılaý ýchaskesinde (daýys berýge arnalǵan pýnktte) daýys berý
4. Daýys berýge arnalǵan úı-jaıda ǵımarattyń tehnıkalyq múmkindikteri bolǵan kezde jeke kirý jáne shyǵý joldary qamtamasyz etiledi. Daýys berýge arnalǵan úı-jaıdyń ókpek jeldetý úshin terezeni ashý múmkindigimen áleýmettik qashyqtyqty saqtaý úshin jetkilikti keń bolýy usynylady.
5. Ǵımaratqa kireberiste jáne saılaý ýchaskesiniń úı-jaıynda saılaý ýchaskesinde bolǵan kezde saqtalýy tıis qaýipsizdik sharalary týraly aqparat:
1) saılaý ýchaskesinde KVI belgileri bar, dene temperatýrasy joǵary (370S-tan joǵary) nemese ózin-ózi oqshaýlaý rejımi, úı karantıni nemese qatań oqshaýlaý belgilengen adamdar bolmaýy tıis ekendigi týraly eskertý;
2) 1,5 - 2 metr qashyqtyqty saqtaý týraly eskertý;
3) qorǵanysh maskalaryn taǵý rejımin saqtaý týraly eskertý jáne qorǵanysh qolǵaptaryn kııý týraly usynymdar ornalastyrylady.
6. Jergilikti atqarýshy organdar:
1) saılaý ýchaskesine kireberiste KVI-dyń profılaktıkasy jóninde usynymdar bar arnaıy aqparattyq stendiler (jadynamalar) ornalastyrýdy;
2) saılaý ýchaskesiniń aýmaǵynda jáne daýys berýge arnalǵan úı-jaıda saılaýshylar legi baǵytyn kórsetkishterdi ornalastyrýdy, saılaý protsesine qatysýshylar saqtaýy tıis 1,5 - 2 metr qashyqtyqty belgileýdi;
3) saılaý ýchaskelerin qajet bolǵan kezde saılaýshylarǵa berý úshin saılaýshylarǵa arnalǵan jeke qorǵanysh quraldarymen (bir ret qoldanylatyn maska, qolǵap, qalam);
4) daýys berýge arnalǵan úı-jaıǵa qoldy dezınfektsııalaýǵa arnalǵan antıseptıkalyq qural bar sanıtaızerler ornatýdy;
5) qajettiligine qaraı úı-jaıǵa jeldetý júrgizýdi;
6) qajettiligine qaraı daýys berýge arnalǵan kabınalarǵa óńdeý júrgizýdi;
7) dezınfektsııalaý quraldaryn paıdalana otyryp, úı-jaıǵa únemi ylǵaldy jınaý júrgizýdi. Bul rette esik tutqalaryn, ustaǵyshtardy, taıanyshtardy, daýys berýge arnalǵan kabınalardy, ústelder men oryndyqtardyń janasý betterin, uıymdastyrý tehnıkasyn, daýys berýge arnalǵan statsıonarlyq jáne tasymaldanatyn jáshikterdi dezınfektsııalaýǵa erekshe nazar aýdarý qajet;
8) daýys berýge arnalǵan úı-jaıǵa kiretin jáne odan shyǵatyn jerde paıdalanylǵan jeke qorǵanysh quraldaryn jınaýǵa jáne olardy odan ári kádege jaratýǵa arnalǵan konteınerler ornatýdy qamtamasyz etedi.
7. Daýys berý kúni jergilikti atqarýshy organdar daýys berýge arnalǵan úı-jaıdyń kireberisinde:
1) qoldy dezınfektsııalaýǵa arnalǵan antıseptıkalyq qural bar sanıtaızerler ornatýdy;
2) KVI aýrýynyń sımptomdary bar azamattardy anyqtaý úshin temperatýrany baılanyssyz termometrler arqyly ólsheý úshin medıtsına qyzmetkerleriniń nemese eriktilerdiń kezekshiligin;
3) saılaý protsesine qatysýshylarda dene temperatýrasynyń joǵarylaýy (37ºS-tan joǵary) jáne KVI aýrýynyń ózge de sımptomdary anyqtalǵan jaǵdaıda olardy medıtsına qyzmetkeriniń qarap-tekserýi ne jedel járdem brıgadasynyń kelýin kútý úshin saılaý ýchaskesindegi jeke úı-jaıǵa oqshaýlaýdy. Saılaýshy daýys berýge arnalǵan úı-jaıdan tys jerde kózdelgen úı-jaıda daýys berýge quqyly «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy saılaý týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń konstıtýtsııalyq zańynyń 41-babynyń 6-tarmaǵynda belgilengen tártippen;
4) jınalýyna jol bermeı, saılaý protsesine qatysýshylardyń legin retteýdi;
5) saılaý protsesine qatysýshylar arasynda 1,5 - 2 metr qashyqtyqty saqtaýdy;
6) dezınfektsııalaý quraldaryn paıdalana otyryp, úı-jaıǵa ylǵaldy jınaý júrgizýdi qamtamasyz etedi. Bul rette esiktiń tutqalaryn, ustaǵyshtardy, taıanyshtardy dezınfektsııalaýǵa erekshe nazar aýdarý qajet.
8. Daýys berýge arnalǵan úı-jaıda saılaý komıssııasy:
1) qoldy dezınfektsııalaýǵa arnalǵan antıseptıkalyq qural bar sanıtaızerlerdiń bolýyn baqylaýdy;
2) saılaýshylar úshin qozǵalys marshrýty boıynsha qashyqtyq belgileri men kórsetkishterdiń (baǵyttamalardyń) bolýyn baqylaýdy;
3) saılaý ýchaskesinde saılaýshylar legin retteýdi;
4) daýys berýge arnalǵan úı-jaıdaǵy saılaý protsesine qatysýshylardyń sanyn bir mezgilde jınalýǵa jol bermeı retteýdi;
5) saılaý protsesine qatysýshylar arasynda 1,5 - 2 metr qashyqtyqtyń saqtalýyn baqylaýdy;
6) qajet bolǵan jaǵdaıda saılaýshylarǵa jeke qorǵanysh quraldaryn (bir ret qoldanylatyn maska, qolǵap, qalam) berýdi;
7) saılaý bıýlletenderin berý kezinde talaptardy saqtaýdy. Saılaýshynyń jeke basyn kýálandyratyn qujat saılaý komıssııasynyń múshesine onda kórsetilgen málimetterdi qaraýǵa múmkindik beretin qashyqtyqtan kórý úshin usynylady. Saılaý komıssııasy múshesiniń ótinishi boıynsha saılaýshy jeke basyn rastaý úshin maskasyn ýaqytsha sheshedi.
8) jıhaz ben tehnıkalyq jabdyqty áleýmettik qashyqtyq normalaryn saqtaı otyryp ornalastyrýdy;
9) jasyryn daýys berýge arnalǵan kabınalardy aldyńǵy perdesiz paıdalanýdy;
10) daýys berýdi bastaý aldynda jáne kún ishinde qajettiligine qaraı úı-jaıdy jeldetýdi uıymdastyrýdy;
11) dezınfektsııalaý quraldaryn paıdalana otyryp, úı-jaıǵa únemi ylǵaldy jınaý júrgizýdi baqylaýdy. Bul rette esik tutqalaryn, daýys berýge arnalǵan kabınalardy, ústelder men oryndyqtardyń janasý betterin, uıymdastyrý tehnıkasyn, daýys berýge arnalǵan statsıonarlyq jáne tasymaldanatyn jáshikterdi dezınfektsııalaýǵa, sondaı-aq paıdalanylǵan avtoqalamdardy antıseptıktermen óńdeýge erekshe nazar aýdarý qajet;
12) daýys berýge arnalǵan úı-jaıǵa kiretin jáne odan shyǵatyn jerde paıdalanylǵan jeke qorǵanysh quraldaryn jınaýǵa jáne olardy odan ári kádege jaratýǵa arnalǵan konteınerlerdiń bolýyn baqylaýdy qamtamasyz etedi.
9. Saılaý komıssııasynyń músheleriniń betke arnalǵan qorǵanysh ekrandaryn paıdalanýy usynylady. Saılaý komıssııasy músheleriniń ústelderine qorǵanysh qalqalaryn ornatýǵa jol beriledi.
10. Epıdemıologııalyq jaǵdaıdy baǵalaý matrıtsasyna sáıkes 2020 jylǵy 25 jeltoqsannan bastap 2021 jylǵy 5 qantarǵa deıin qyzyl jáne sary aımaqtarda bolatyn óńirlerdegi saılaý komıssııalarynyń barlyq músheleri aldyn ala PTR ádisimen COVID-19-ǵa zerthanalyq tekserýden ótýi tıis. Bul rette aýdandar, qalalar bólinisindegi epıdemıologııalyq jaǵdaıdy baǵalaý matrıtsasynyń derekteri eskeriledi. PTR ádisimen COVID-19-ǵa testti saılaý ótkizý bastalǵanǵa deıin 5 táýlikten erte emes tapsyrý qajet. PTR ádisimen COVID-19-ǵa zerthanalyq tekserýdiń oń nátıjesi bar adamdar saılaý ýchaskesine jiberilmeıdi.
11. Saılaý ýchaskesinde dene temperatýrasy joǵary (37ºS-tan joǵary) jáne KVI aýrýynyń ózge de sımptomdary bar, sondaı-aq ózin-ózi oqshaýlaý, karantın nemese qatań oqshaýlaý jaǵdaılary qoldanylatyn komıssııa músheleriniń jáne saılaý protsesiniń basqa da qatysýshylarynyń bolýyna jol berilmeıdi.
12. Daýys berýge arnalǵan úı-jaıda saılaý protsesine qatysýshylardyń barlyǵy saılaý komıssııasynyń sanıtarııalyq qaýipsizdik sharalaryn qamtamasyz etý jónindegi talaptary men nusqaýlaryn saqtaıdy.
4. Daýys berýge arnalǵan úı-jaıdan tys daýys berý
13. Saılaýshylardan densaýlyq jaǵdaıy boıynsha nemese otbasynyń naýqas múshesine kútim jasaý sebebi boıynsha kelgen jeri boıynsha daýys berý týraly ótinishti qabyldaı otyryp, saılaý komıssııasynyń múshesi:
1) úıde emdelýine nemese KVI boıynsha karantınde bolýyna baılanysty ózin-ózi oqshaýlaý rejımi nusqamasynyń bolýy týraly aqparatty naqtylaýy;
2) sanıtarııalyq qaýipsizdik sharalarynyń saqtalýyn eskere otyryp, daýys berý rásimin túsindirýi tıis.
14. Daýys berýge arnalǵan úı-jaıdan tys jerde daýys berýdi uıymdastyrý úshin shyǵýdy júzege asyratyn saılaý komıssııasynyń músheleri jeke qorǵanysh quraldarymen (bir ret qoldanylatyn halattar, qorǵanysh maskalary, bir ret qoldanylatyn qolǵaptar, qolǵa arnalǵan antıseptıkalyq quraldar) qamtamasyz etiledi.
15. Saılaýshylarǵa qajet bolǵan jaǵdaıda jeke qorǵanysh quraldary (bir ret qoldanylatyn qorǵanysh maskasy, qolǵap, qalam) beriledi.
16. Saılaýshynyń jeke basyn kýálandyratyn qujat saılaý komıssııasynyń múshesine onda kórsetilgen málimetterdi qaraýǵa múmkindik beretin qashyqtyqtan kórý úshin usynylady. Bul rette saılaýshy jeke basyn rastaý úshin maskany ýaqytsha sheshedi.
17. Úıde emdelýine nemese KVI boıynsha karantınde bolýyna baılanysty ózin-ózi oqshaýlaý rejımindegi saılaýshylarǵa shyǵý kezinde daýys berý páterge (úıge) kirmeı uıymdastyrylýy tıis. Mundaı daýys berýdi baılanyssyz tásilmen, mysaly, saty alańynda (úı mańyndaǵy aýmaqta) daýys berýge qatysýshyǵa daýys berýge arnalǵan bıýlletendi jáne úı-jaıdan tys jerde daýys berý týraly ótinishti berý, sodan keıin odan ótinishti alý jáne bıýlletendi tasymaldanatyn jáshikke salý arqyly ótkiýge bolady.
18. Daýys berýge arnalǵan bıýlletendi alǵanǵa deıin daýys berýge qatysýshy maska taǵyp, qolyn antıseptıkpen óńdeýi tıis.
19. Joǵaryda kórsetilgen áreketterden keıin ýchaskelik komıssııa músheleri mindetti túrde qoldaryn, tasymaldanatyn jáshiktiń betterin dezınfektsııalaıdy.
20. Jeke qorǵanysh quraldaryn qaıta paıdalanýǵa jol berilmeıdi. Kórsetilgen jeke qorǵanysh quraldary tyǵyz jabylatyn konteınerge nemese odan ári kádege jaratý úshin bakqa salynýy tıis.
21. Statsıonarlyq emdeý mekemelerde qurylǵan saılaý ýchaskelerinde daýys berýge arnalǵan úı-jaıdan tys daýys berýdi uıymdastyrý jáne ótkizý karantındik sharalar qatań saqtalǵan jaǵdaıda ótkiziledi.
5. Saılaý ýchaskesinde daýystardy sanaý
22. Daýystardy sanaý aldynda dezınfektsııalaý quraldaryn paıdalana otyryp, úı-jaıdy jeldetý jáne ylǵaldy jınaý usynylady.
23. Daýys berýge arnalǵan statsıonarlyq jáne tasymaldanatyn jáshikterdi ashý aldynda olarǵa dezınfektsııalaý quraldarymen sanıtarııalyq óńdeý júrgizý qajet.
24. Saılaý bıýlletenderin esepteýdi saılaý komıssııasynyń músheleri qorǵanysh maskalary men qolǵaptaryn kııý, áleýmettik qashyqtyq rejımin qatań saqtaǵan kezde júrgizedi.
25. Saılaý komıssııalarynyń músheleri qujattarǵa qol qoıý kezinde jeke avtoqalamdardy paıdalanýy qajet.
26. Daýystardy sanaý aıaqtalǵannan keıin daýys berýge arnalǵan úı-jaıǵa tolyq dezınfektsııa júrgizý usynylady.
27. Aýmaqtyq komıssııalarda saılaý qujattaryn qabyldaý kezinde osy Algorıtmniń 2-tarmaǵynda kórsetilgen qaýipsizdik sharalaryn qatań saqtaý qamtamasyz etiledi.
6. Saılaý ýchaskesinde qatysýshylarǵa qoıylatyn talaptar
28. Senim bildirilgen adamdar, baıqaýshylar jáne buqaralyq aqparat quraldarynyń ókilderi osy Algorıtmniń 2-tarmaǵynda kórsetilgen qaýipsizdik sharalaryn qatań saqtaıdy.
29. Senim bildirilgen adamdar, baıqaýshylar jáne buqaralyq aqparat quraldarynyń ókilderi saılaý ýchaskesinde bolǵan barlyq kezeń ishinde maska rejımin saqtaýdy (maska muryndy, aýyzdy jáne ıekti tyǵyz jabýy tıis), kúni boıy qoldy antıseptıkalyq quraldarmen turaqty óńdeýdi qamtamasyz etedi. Bul rette bir ret qoldanylatyn qorǵanysh maskalary árbir úsh saǵattan sıretpeı aýystyrylady.
30. Epıdemıologııalyq jaǵdaıdy baǵalaý matrıtsasyna sáıkes 2020 jylǵy 25 jeltoqsannan bastap 2021 jylǵy 5 qantarǵa deıin qyzyl jáne sary aımaqtarda bolatyn óńirlerde barlyq senim bildirilgen adamdar, baıqaýshylar aldyn ala PTR ádisimen COVID-19-ǵa zerthanalyq tekserýden ótýi tıis. Bul rette aýdandar/qalalar bólinisindegi epıdemıologııalyq jaǵdaıdy baǵalaý matrıtsasynyń derekteri eskeriledi. PTR ádisimen COVID-19-ǵa testti saılaý ótkizý bastalǵan sátke deıin 5 táýlikten erte emes tapsyrý qajet. PTR-test nátıjeleri saılaý ýchaskesinde tirkelý úshin qajetti basqa da qujattarmen birge usynylady. PTR ádisimen COVID-19-ǵa zerthanalyq tekserýdiń oń nátıjesi bar adamdar saılaý ýchaskesiniń úı-jaıyna jiberilmeıdi.
31. Senim bildirilgen adamdardyń, baıqaýshylardyń jáne buqaralyq aqparat quraldary ókilderiniń ornalasatyn jerin saılaý komıssııasynyń tóraǵasy keminde 1,5 - 2 metr qashyqtyqtaǵy áleýmettik qashyqtyqty eskere otyryp aıqyndaıdy.
32. Daýys berýge arnalǵan úı-jaıda saılaý protsesine qatysýshylar saılaý komıssııasynyń sanıtarııalyq qaýipsizdik sharalaryn qamtamasyz etý jónindegi talaptary men nusqaýlaryn saqtaıdy.
7. Saılaýshylarǵa qoıylatyn talaptar
33. Saılaý ýchaskesinde osy Algorıtmniń 2-tarmaǵynda kórsetilgen qaýipsizdik sharalaryn qatań saqtaý qajet.
34. Daýys berýge arnalǵan úı-jaıda saılaý komıssııasynyń sanıtarııalyq qaýipsizdik sharalaryn qamtamasyz etý jónindegi talaptary men nusqaýlaryn saqtaý kerek.
35. Sanıtarııalyq qaýipsizdik sharalaryn qamtamasyz etý maqsatynda ózimen birge balalardy alyp kelý usynylmaıdy.
36. Úıde emdelýine baılanysty ózin-ózi oqshaýlaý rejımi belgilengen nemese KVI-ǵa baılanysty karantındegi saılaýshylar saılaý ýchaskesinen tys jerde daýys berýdi ótkizý týraly ótinishti bergen kezde bul týraly saılaý komıssııasyna habarlaýǵa mindetti.