Sarapshy: Dollar baǵamynyń ósýi — ýaqytsha qubylys
ASTANA. KAZINFORM — Shildeniń orta tusynan beri dollar baǵamy toqtaýsyz óskeni belgili. 30 shildede bırjada dollar quny 550 teńgege jetkende Ulttyq bank naryqqa aralasyp, ınterventsııa jasaýdy bastady. Sodan beri ulttyq valıýta 10 teńgege deıin nyǵaıdy. Endi aldaǵy ýaqytta «jasyl qaǵaz» baǵamy qalaı ózgerýi múmkin? Kazinform tilshisi ekonomıst Lázzat Nurǵalıqyzynyń pikirin bildi.
Sarapshynyń aıtýynsha, ne desek te biz syrtqy valıýtaǵa táýeldi elmiz. Qazaqstannyń eksporttaıtyn ónimine qaraǵanda ımporty basym ekenin resmı sandar da dáleldep otyr, kóbine daıyn ónimderdi satyp alady. Al munaıdyń baǵasy barreline 70 dollar shamasynan aspaı tur. Buǵan qosa, AQSh basshysy Donald Tramptyń saýda saıasaty da shetelden keletin keı ónimderdiń qunyn kóterip jibergen.
— Dollar baǵamynyń ósýine jazǵy maýsymda kóptegen qazaqstandyqtyń shetelge saıahatqa shyǵýy men joǵaryda aıtqan ımporttyń ósýi sebep boldy. Meniń oıymsha, bul ýaqytsha qubylys. Alaıda aldaǵy ýaqytta dollar baǵamy taǵy da kóteriledi nemese túsedi dep naqty boljaı almaımyz. Bir anyǵy, eger Qazaqstan ekonomıkany bir jolǵa túsirip, eldiń ishinde daıyn ónimderdiń óndirisin arttyrsa — jaǵdaı turaqtalar edi, — deıdi Lázzat Nurǵalıqyzy.
Ulttyq bank teńge baǵamyn nyǵaıtý úshin ınterventsııa jasaýdy bastaǵanyn aıttyq. Ekonomıstiń sózinshe, bul qadam barlyq máseleni sheshpeýi múmkin. Jaǵdaı ýaqytsha jeńildeıdi, kún saıyn dollar baǵamynyń óse berýine toqtaý bolady. Biraq ýaqytsha dúrbeleńdi basyp tastaý úshin qor qarjysyn jumsaýdy quptamaıtynyn jetkizdi.
— Bul qubylys halyqtyń turmystyq jaǵdaıyna keı tustan áser etýi múmkin. Kóptegen azyq-túlik, jazǵy maýsymdaǵy jemis-jıdek óz elimizde bar, teńgege satyp alynady. ıAǵnı, bul tustan asa másele týyndaı qoımas. Alaıda turmystyq tehnıka shetelderden ákelinedi. Bulardyń bári dollarmen saýdalanǵandyqtan baǵasy ósetini anyq. Halyq bul taýarlardy azyq-túlik sııaqty kúndelikti satyp almaıdy, desek te janama áserlerin tıgizetini daýsyz, — dep túıindedi sarapshy.
Buǵan deıin Ulttyq banktiń ınterventsııa júrgizýine qatysty sarapshylarpen birge taldaý jazǵan edik.