Roýterlerdi kıbershabýyldardan qalaı qorǵaýǵa bolady
GTS bul roýterlerde ádepki boıynsha standartty ákimshi tirkelgi derekteri bar ekenin túsindirdi. Qaýip kózderi ózderiniń osaldyqtaryn paıdalana otyryp, artyqshylyqtardy qarapaıym ákimshiden sýper ákimshige (kiriktirilgen ákimshi tirkelgisi) deıin kótere alady.
Kaspersky Lab sarapshylary shabýyldaýshylar budan da qarapaıym ádisti – qupııa sózdi aýystyrýdy jıi qoldanatynyn atap ótti.
Qaýipti kúsh kelesideı oryn alady: shabýyldaýshylar jıi qoldanylatyn tańbalar kombınatsııalarynyń arnaıy sózdikterin paıdalanyp qupııa sózderdi suryptaıdy. Olar sondaı-aq qolaıly nusqa tabylmaıynsha ártúrli jetkizýshilerdiń standartty qupııa sózdikterin paıdalanady. Mysaly, IoT qurylǵylaryna birneshe ret shabýyl jasaǵan Mirai zııandy baǵdarlamasy qupııa sózderdi buza alady.
Mundaı shabýyldarmen kúresýdiń negizgi ádisi - smart qurylǵyny paıdalanbas buryn óndirýshi ornatqan logınder men qupııa sózderdi ózgertý. Biraq, adamdar muny baıyppen qabyldamaıtyndyqtan, shabýyldaýshylarǵa tabysqa jetý ońaı.
«Taǵy bir qaýip roýterlerdi zaqymdaıtyn zııandy baǵdarlama bolýy múmkin. Shabýylshylar roýterlerdi tańdaıdy, óıtkeni barlyq jelilik trafık sol arqyly ótedi, al antıvırýstar olardy teksermeıdi. Roýterdegi zııandy baǵdarlamanyń shabýyl jasaý múmkindigi kóp jáne ony anyqtaý yqtımaldyǵy az. Nátıjesinde shabýyldaýshylar botnet jasap, derekterdi urlaı alady, sizdi jarnamalary nemese zııandy resýrstary bar betterge únsiz baǵyttaı alady», - dedi Valerıı Zýbanov, Kasperskıı zerthanasynyń Qazaqstan, Ortalyq Azııa jáne Mońǵolııadaǵy basqarýshy dırektory.
Roýterlerdi qorǵaý jáne derekterińizdi qaýipsiz saqtaý úshin myna keńesterdi oryndańyz:
- kem degende aıyna bir ret, roýterdiń mıkrobaǵdarlamasynyń aǵymdaǵy jańartýlarynyń bar-joǵyn óndirýshiniń veb-saıtynan tekserińiz. Olardy qol jetimdi bolǵan kezde ornatyńyz. Keıbir úlgiler úshin patchtar avtomatty túrde keledi, biraq keıde olardy qolmen ornatý qajet. Sondaı-aq, satýshynyń veb-saıtynda qurylǵynyń baǵdarlamalyq quralyn jańartý jolyn bilýge bolady.
- roýter úshin uzaq jáne kúrdeli ákimshi qupııa sózin oılap tabyńyz. Al kombınatsııany umytpaý úshin parol menedjerin paıdalanyńyz.
- eger biliktiligi jetkilikti bolsa nemese nusqaýlardy tapsańyz - mysaly, sol óndirýshiniń veb-saıtynda roýterdiń ákimshi parametrlerine qashyqtan qol jetkizýdi óshirińiz.
- Wi-Fi-dy durys konfıgýratsııalańyz: biregeı qupııa sóz oılap tabyńyz jáne kúshti derekterdi shıfrlaý optsııasyn tańdańyz, qonaq jelisin qosyńyz, sondyqtan josyqsyz nemese jaı uqypsyz qonaqtar men kórshiler jelidegi vırýs juqqan qurylǵylarynan zııandy baǵdarlamalardy taratpaıdy.
- qaýipsiz qosylymdy qurýǵa arnalǵan qosymsha barlyq jiberilgen aqparatty marshrýtızatorǵa jibermes buryn shıfrlaıdy jáne qylmyskerlerge, tipti eger olar ony juqtyrsa da, qundy aqparatty jınaýǵa múmkindik bermeıdi.
