Robottar aramyzda: Qazaqstanda qandaı salalar avtomattandyryla bastady
ASTANA. KAZINFORM — Robottandyrý ónerkásip, medıtsına, memlekettik jáne logıstıkalyq qyzmet kórsetý syndy ómirdiń túrli salalaryna enip jatyr. Qazaqstan da bul úrdisten shet qalmaıdy: búginde aqyldy mashınalar HQKO-larda, temirjolda, aýrýhanalarda, poshta bólimshelerinde, tipti meıramhanalarda da iske qosylǵan. Kazinform tilshisi elimizde robottar qandaı salalarda qoldanylyp jatqanyn anyqtady.
HQKO-daǵy kómekshiler: 60 mıllıon ótinish operatorsyz óńdeldi
Halyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtarynda (HQKO) azamattarǵa kórsetiletin qyzmet sapasyn arttyrý aıasynda qazaq jáne orys tilderinde táýlik boıy jumys isteıtin ıntellektýaldy daýys roboty (IDR) engizildi. 2022 jyldyń sońynda iske qosylǵan sátten bastap ol 60 mıllıonnan astam ótinishti óńdegen. Ol tapsyrmalardyń 80%-na deıin óz moınyna alyp, operatorlar júktemesin ájeptáýir azaıtyp otyr.
«Azamattarǵa arnalǵan úkimet» memlekettik korporatsııasynyń málimetinshe, IDR adamnyń sóılegenin anyq túsinedi. Qujat mártebesin tekserýden bastap, kezek brondaý, anyqtamalar alý jáne dárigerge jazylýǵa deıin 60-tan astam statıkalyq jáne 15 dınamıkalyq qyzmet túrin kórsetedi. 1414 nómirine qońyraýlar búkil el boıynsha tegin ári qoljetimdi. Júıe kıbershabýyldardan jáne jeke derekterdiń taralýynan qorǵalǵan.
Hırýrg-robottar: densaýlyqty qorǵaıtyn tehnologııalar
Zamanaýı robottandyrylǵan júıeler medıtsınada da qoldanylyp jatyr. N.Batpenov atyndaǵy Travmatologııa jáne ortopedııa ulttyq ǵylymı ortalyǵy, Ulttyq onkologııa ortalyǵy jáne Prezıdent Іs basqarmasynyń aýrýhanasynda robottyq qurylǵylar arqyly jambas jáne tize býyndaryn endoprotezdeý, onyń ishinde tolyq jáne jartylaı aralasý operatsııalary jasalady.
Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń málimetinshe, 2024 jyly robottardyń kómegimen 350-den astam operatsııa jasalǵan. Dárigerler operatsııalardy josparlaý men modeldeýge arnalǵan arnaıy baǵdarlamalyq jıyntyqty paıdalanady, al qurylǵylar protsedýralardyń joǵary dáldigi men qaýipsizdigin qamtamasyz etedi.
Temir joldaǵy robottar: QTJ 100-den astam protsesti avtomattandyrdy
«Qazaqstan temir joly» ulttyq kompanııasy ishki 100-den astam protsesti robottandyrý tehnologııalarymen qamtydy. Qarjy, býhgalterııa, logıstıka, energetıka jáne kadrlyq salalar avtomattandyryldy. Robottar esep jasaıdy, shot-faktýralardy óńdeıdi, qorlardy esepke alady, tipti qyzmetkerlerdiń demalysy men olardyń medıtsınalyq kýáligi bolýyn qadaǵalaıdy.
Sonymen qatar, ınfraqurylymdyq nysandarǵa qyzmet kórsetý boıynsha pılottyq joba aıasynda joldar men kópirlerdi baqylaý úshin drondar men óndiristik robottar paıdalanylady. Bul qyzmetkerlerdiń jumysqa tikeleı qatysý qajettiligin azaıtyp, oqys oqıǵa bolǵan jaǵdaıda soǵan saı shuǵyl shara qoldanýǵa múmkindik beredi jáne qaýipsizdikti jaqsartady.
Qazposhtadaǵy avtomattandyrý: kúnine 25 myń sálemdeme óńdeledi
Almaty qalasyndaǵy «Qazposhta» AQ halyqaralyq suryptaý habynda 108 uıashyqqa arnalǵan avtomattandyrylǵan suryptaý mashınasy jumys isteıdi. Ol kúnine 25 myńǵa deıin sálemdemeni (adam istegennen úsh ese kóp) suryptap, jalpy salmaǵy 14 kg-ǵa deıingi hat-habar men sálem-saýqatty óńdeı alady.
Júıe tirkeýdi, kedendik baqylaýdan ótkizýdi jáne aımaqtar boıynsha suryptaýdy avtomattandyrady, bul poshta operatsııalarynyń tıimdiligi men jyldamdyǵyn arttyrady.
Qalalyq servıstik robottar jetkizý jáne tazalaý qyzmetin atqarady
Servıstik robottar negizinen Astana men Almaty qalalarynda qoldanyla bastady. Olardyń sany onsha kóp emes, kóbine saýda, oıyn-saýyq ortalyqtaryn tazalaýǵa paıdalanylady.
Budan bólek, Almatyda «altyn sharshy» aýdanynda dámhanalar men meıramhanalardan tapsyrystardy jetkizetin robot-kýrerler paıda boldy. Bul qurylǵylar kedergilerdi tanıdy, marshrýtty josparlaıdy jáne jaıaý júrginshilerge jol beredi. Keıbir mekemelerde robot-ofıtsıanttar da jumys isteıdi.
2024 jyldyń qańtarynda Ádilet mınıstrligi Respýblıkalyq Jeke sot oryndaýshylar palatasymen birlesip, Taraz qalasynda ońtaılandyrylǵan atqarýshylyq óndiristi engizý boıynsha pılottyq jobany iske qosty.
Sondaı-aq sot oryndaýshysyna aqsha tóleýden qutqaratyn robottar da qoldanysqa engen.
Buǵan deıin robot arqyly aıyppul óndirip alý somasy jıyrma AEK shamasynda bolsa, endi ol qyryq aılyq eseptik kórsetkishke deıin (157 280) kóterilmek.