Revmatologııalyq aýrýy bar áıelder ana atana ala ma – maman jaýaby
ALMATY. KAZINFORM – Kardıologııa jáne ishki aýrýlar ǴZI № 2 terapııa bólimshesiniń meńgerýshisi, revmatolog dáriger Maısa Qalyqova júktilik jáne revmatologııalyq aýrýlar týraly aıtty.
– Revmatologııalyq aýrýlar degenimiz ne?
– Revmatologııalyq aýrýlar – ımmýndyq júıe deneniń óz tinderine, ásirese býyndarǵa, terige, búırekke jáne basqa organdarǵa «shabýyl jasaıtyn» aýrýlar. Olarǵa júıeli qyzyl jegi, revmatoıdty artrıt, ankılozdy spondılıt, psorıazdy artrıt, antıfosfolıpıdtik sındrom, shegren sındromy jáne taǵy basqalary jatady.
– Júktilik kezinde revmatologııalyq aýrýlar asqynýy múmkin be?
– Júktilik – mańyzdy gormonaldy jáne ımmýndyq ózgeristermen qatar júretin fızıologııalyq jaǵdaı. Júktilik kezinde revmatologııalyq aýrýlar asqynýy múmkin jáne akýsher-gınekologtardyń da, revmatologtardyń da erekshe baqylaýyn qajet etedi. Aýrýdyń júktilikke jáne kerisinshe júktiliktiń aýrýdyń aǵymyna áserin eskerý mańyzdy. Osy kezende áıeldiń ımmýndyq júıesi uryqty qorǵaý úshin ózgeredi. Ózgerister ártúrli aýtoımmýndy aýrýlardyń aǵymyn jaqsartýy da, nasharlatýy da múmkin.
– Osy aýrýǵa shaldyqqan áıel ana atana ala ma?
– Múmkin, biraq júktilikti josparlaý kerek. Revmatologııalyq aýrýlary bar kóptegen áıel, eger aýrý remıssııa satysynda bolsa, ana bola alady (belgileri aıqyn emes; qaýipsiz dári-dármekter tańdalǵanda jáne dáriger júktiliktiń barysyn baqylaǵanda).
– Revmatologııalyq aýrý júktilikke qalaı áser etedi?
– Bul belgili bir aýrýǵa baılanysty. Mysaly, júıeli qyzyl jegi jáne antıfosfolıpıdti sındrom asqyný qaýpin arttyrýy múmkin. Qysymnyń joǵarylaýy, merziminen buryn bosaný, uryqtyń damýynyń keshigýi. Revmatoıdty artrıt júktilik kezinde sımptomdarmen jıi tómendeıdi, biraq bosanǵannan keıin nasharlaýy múmkin. Antıfosfolıpıdtik sındrom túsik túsirý jáne tromboz qaýpimen baılanysty. Durys emdelgende qaýip azaıady. Keıbir antıdeneler bolashaq balanyń júregine áser etýi múmkin, sondyqtan olardy aldyn ala tekserý mańyzdy.
– Júktilikke deıin emdeýdi ózgertý kerek pe?
– Iá, revmatologııalyq aýrýlarda qoldanylatyn keıbir preparattar náreste úshin qaýipti bolýy múmkin. Dárigermen keńesýsiz dári-dármekterdi qabyldaýdy toqtatpaý mańyzdy.
– Júktilikke qalaı daıyndalý kerek?
– Eń aldymen revmatologpen keńesý qajet – júkti bolýdy qashan josparlaý kerektigin talqylaǵan jón. Tekserýden ótip, taldaýlar tapsyrý kerek. ÝDZ jáne basqa tekserýlerden ádettegiden jıi ótken abzal. Qan qysymyn, zár men qan taldaýyn ásirese búırektiń zaqymdanýy nemese tromboz qaýpi bolǵan jaǵdaıda baqylaýda ustaý. Qajet bolǵan jaǵdaıda asqynýlardyń aldyn alý úshin aspırın nemese geparın qabyldaý qajet.
Aýrý kem degende 6 aı boıy asqynbaǵan kezde jáne anasy teratogendi emes preparattardy qabyldaǵan kezde júkti bolý mańyzdy. Kez kelgen asqynýlardy ýaqytyly anyqtaý jáne tıisti sharalardy qabyldaý úshin ana men uryq júktilik kezinde únemi baqylaýdy qajet etedi. Akýsherlerdiń, revmatologtardyń, basqa beıindi dárigerler men anestezıologtardyń birlesken jumysy ana men bala úshin jaqsy nátıjege yqpal etedi.
Aıta keteıin, jyl saıyn 7 sáýirde atap ótiletin Dúnıejúzilik densaýlyq kúni 2025 jyly «Salaýatty ómirdiń bastalýy – bolashaqtyń kepili» uranymen ótedi.
25 áıeldiń bireýi ǵana júktilikti arnaıy josparlaıtynyn jazǵan bolatynbyz.