Radıoáýesqoıdan jeke kompanııaǵa deıin: Balqashtyq baılanysshy óz kásibiniń qyzyq qyrlaryn aıtyp berdi

ASTANA. KAZINFORM – Baılanys salasynda otyz jyldyq tájirıbesi bar Nıkolaı Safııýlın — radıoqabyldaǵysh jınaýdan jeke kompanııa ashýǵa deıingi joldy júrip ótken kásibı maman. Kazinform tilshisine ol mansap jolyndaǵy qıyndyqtary men qýanyshty sátteri týraly áńgimelep berdi.

Balqash qalasynyń týmasy 70-shi jyldary jýrnaldaǵy bir maqalany kórip, bul mamandyqqa birden yntyq bolǵanyn aıtady. Áskerde baılanysshy bolyp qyzmet etip, keıin ınstıtýtty bitirgennen keıin, 1993 jyldan bastap baılanys salasynda jumys isteı bastaıdy.

2008 jyly ol jelilerdi nólden bastap qurýdy qolǵa alady. Búginde bul jeliler 15-ten astam eldi mekendi qamtıdy. Nıkolaı — «Balqash elektrondy qalasy» kompanııasynyń dırektory, «Balqash-FM» radıostantsııasynyń jáne «Birinshi Balqash telearnasynyń» negizin qalaýshy, sondaı-aq balalar rok-tobynyń demeýshisi. Biraq onyń basty maqsaty — tek týǵan Balqash qalasynda ǵana emes, shalǵaı aýyldarda da sapaly ınternet baılanysyn qamtamasyz etý.

— Nıkolaı Borısovıch, baılanysshy mamandyǵyna qalaı keldińiz? Ne sebep boldy ?

— Birinshi nemese ekinshi synypta júrgende qolyma «Radıo» jýrnaly tústi, onda jas radıosúıgish qaýymǵa arnalǵan bólim bolatyn. Ásirese bir jigittiń bir ǵana lampamen radıostantsııa qurastyryp, Eýropa jáne Amerıkamen baılanysqa shyqqany týraly maqala meni tańǵaldyrdy. Mundaıdyń múmkin ekenin kórip, ózim de synap kórgim keldi. Ol kezde ereje qatań edi, radıobelgi (radıostantsııaǵa ózin bildirý úshin beriletin belgi) 16 jastan beriletin. Biraq alǵash ret KSRO-da ony 14 jastan alýǵa ruqsat berilip, jolym bolyp ketti de, emtıhan tapsyryp, alǵashqy radıobelgimdi aldym. Áli kúnge deıin sonymen jumys isteımin. Qazir men radıosúıgishter klýbyn jáne Oqýshylar saraıynda radıoelektronıka úıirmesin basqaramyn.

Mektepten keıin Germanııadaǵy Keńes áskeri quramynda baılanysshy bolyp qyzmet ettim. Máskeý men nemis bólimshesi arasynda baılanys ornattym. Keıin ınstıtýtqa túsip, optıkalyq-elektrondyq qurylǵylardy ázirleý mamandyǵyn aldym, memlekettik qurylymdarda jumys istedim. Keńes Odaǵy taraǵannan keıin óz kompanııamdy qurdym. Internet paıda bolǵan kezde bul baǵytty da damytýǵa kiristik — Balqashta optıkalyq kabelder negizinde jeli qurdyq.

— Kúndelikti qandaı jumystar atqarasyzdar?

— Biz kishi qalalarǵa beıimdelgen zamanaýı talshyqty-optıkalyq jeliler tartamyz. Munda naızaǵaı túsý, kerneýdiń aýytqýy, odan bólek hakerlik shabýyldar jıi bolady. Balqash pen Prıozersk mańynda áskerı nysandar bar ǵoı, soǵan da baılanysty shyǵar. Sondyqtan jelini hakerlerdiń buzýynan da, aýa raıynyń qolaısyzdyǵynan da qorǵaıtyn sheshimder ázirleýge týra keledi.

— Balqashta baılanysshylarǵa qandaı kedergiler kezdesedi?

— Eki úlken másele bar: klımat pen halyqtyń qatynasy. Qys qatty bolyp, burqasyn soqqanda, joldar jabylyp qalǵanda jelilerge qyzmet kórsetý qıyndap ketedi. Biz ınternet tartqan keıbir aýyldar qysta baılanys úzilse, álemnen ajyrap qalady. Sondaı-aq mentalıtet te qıyndyq týǵyzady — keı adamdar baılanys ornatý áýeli ózderine qajet ekenin túsinbeıdi, kireberisterge qurylǵy ornatyp jatsaq, qujat talap etedi. Bul jumystyń bári solar úshin istelip jatqanyn uzaq túsindirýge týra keledi.

— Baılanys ornatý arqyly adam ómirin qutqaryp qalǵan kez boldy ma?

— Keńes zamanynda radıoáýesqoı retinde áriptesterimniń TJM-ge apat sıgnaldaryn bergenin estidim. Biz pandemııa kezinde bir aptada 200-den astam balany qashyqtan oqýǵa qostyq, kópshiligine tegin istep berdik. Bul, árıne, adam ómirin qutqarý emes, biraq qıyn jaǵdaıda kómek kórsetý dep sanaýǵa bolady.

— Jańa tehnologııalardy qoldanasyz ba ?

— Iá. Mysaly, biz Qazaqstandaǵy alǵashqy «Ár úıge 10G» jelisin qurdyq. Bul jyldamdyǵy joǵary ınternet pen arnalardy rezervteýdi qamtamasyz etedi. Qazir abonent jeke kabınet arqyly jyldamdyqty ózgerte alatyn modýl jasap jatyrmyz: slaıder arqyly qajetti jyldamdyq pen merzimdi tańdaıdy. Bul — yńǵaıly jáne túsinikti júıe.

Sonymen qatar, biz «Master-Inetık» atty jasandy ıntellekt kómekshisin engizdik, ol tolyqqandy tehnıkalyq qoldaý operatory retinde jumys isteıdi. Teńgerim men baılanys jelilerin tekseredi, nusqaý beredi, qurylǵyny avtomatty túrde qaıta iske qosady, baılanys úzilgen jerdi anyqtaıdy jáne ótinimdi toltyrady. Bir mınýtta myńdaǵan ótinishti óńdeıdi — bul qyzmetkerlerdiń júktemesin aıtarlyqtaı azaıtady.

— Jabdyqtardy qalaı úzdiksiz jumys isteıtin kúıde ustaısyzdar?

— Bizdiń servıstik ortalyǵymyz, ınjenerlerimiz bar. Qajetti sheshimderdi ózimiz oılap tabamyz: qysta jylytý, jazda salqyndatý júıelerin ornatamyz. Ózimizge qajet qýat bloktaryn jasap, jabdyqty jergilikti jaǵdaıǵa beıimdeımiz. Eń bastysy — tájirıbe men jumysty sońyna deıin jetkizýge degen ynta.

— Siz úshin baılanysshy bolý neni bildiredi?

— Eń aldymen — jaýapkershilik. Biz mektepterdi, aýrýhanalardy, áýejaılardy, áskerı nysandardy baılanyspen qamtamasyz etemiz. Baılanys turaqty ári senimdi bolýy kerek. Qoǵamǵa paıdaly nárse jasap jatqanyńdy seziný — bul eń kúshti motıvatsııa.

— Qyzmetińiz tabysty bolsyn!