Protsedýra kabınetine joldanǵan naýqas dárini ózi satyp alýy kerek pe
QYZYLORDA. KAZINFORM — MÁMS tóńireginde túsiniksiz suraq kóp. Sonyń birqataryna áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qory Qyzylorda oblysy boıynsha fılıalynyń bas sarapshysy Aıgúl Ahanova jaýap berdi.
— Aıma-aı jarna tólep tursa da, saqtandyrylǵan degen statýsy bolsa da, keı adamdar óz quqyqtaryn bilmeıdi. Aıtyńyzshy, MÁMS sheńberinde biz qandaı medıtsınalyq qyzmetti paıdalana alamyz?
— MÁMS aıasynda kórsetiletin medıtsınalyq kómek tizimi el Úkimetiniń 2019 jylǵy 20 maýsymdaǵy qaýlysyna sáıkes bekitilgen. Oǵan mynadaı qyzmet túrleri kiredi:
- Ambýlatorııalyq deńgeıdegi arnaıy kómek: profılaktıkalyq tekserýler, beıindi mamandardyń keńesi, sozylmaly aýrýy bar adamdardy dınamıkalyq baqylaý, belgili bir sanattaǵy azamattarǵa stomatologııalyq kómek, dıagnostıka jáne protsedýralar.
- Úıdegi statsıonar qyzmetin qosa alǵanda statsıonardy almastyratyn jaǵdaıdaǵy arnaıy jáne joǵary tehnologııalyq kómek, sondaı-aq josparly jáne shuǵyl statsıonarlyq kómek (táýlik boıǵy statsıonarda emdeý, kúrdeli hırýrgııalyq otalar, kúndizgi statsıonarda em qabyldaý).
- Medıtsınalyq ońaltý (aýrýdan, jaraqattan, operatsııadan keıingi ońaltý);
- Emhana deńgeıinde jáne statsıonarda kórsetiletin medıtsınalyq kómek aıasynda dári-dármekpen qamtamasyz etý (dıspanserlik esepte turǵan patsıentter úshin).
— Jeńildik qarastyrylǵan sanatqa kiretin adam jarna tóleýi kerek pe? Ol sonda MÁMS júıesinde saqtandyrylmaǵan bolyp eseptele me?
— Eger patsıent jeńildik sanatyna kiretin bolsa, onyń jarnasyn memleket tóleıdi. Sondyqtan ol ózi eshqandaı tólem jasamaýy tıis. Eger patsıenttiń mártebesi bolmasa, onyń sebebin anyqtaý qajet. Mysaly, kúndizgi bólimde oqıtyn stýdent týraly málimetter ulttyq bilim derekqoryna engizilmegen bolýy múmkin. Sondyqtan ol saqtandyrý mártebesin joǵaltqan degen sóz. Merzimdi áskerı qyzmetten ótken, biraq bul derekter áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qoryna berilmegen bolýy múmkin. Jaǵdaıdy naqtylaý jáne mártebeni jańartý úshin áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qoryna júginý qajet.
— Dáriger emhanada ekpe taǵaıyndap, emshara kabınetine jiberse, ne isteý kerek? Adam dári-dármekti óz qaltasynan satyp alýy kerek pe, munyń zańdylyǵy qalaı?
— Medıtsınalyq-sanıtarlyq kómek (MSAK) uıymyna tirkelgen patsıentter belgili bir preparattarmen tegin qamtamasyz etiledi. Bul dáriler emhana arqyly beriletin dárilik zattar men medıtsınalyq buıymdar tizbesine engizilgen. Eger taǵaıyndalǵan dáriler men patsıenttiń dıagnozy osy tizbege kiretin bolsa, emhana olardy ózi usynýǵa mindetti.
Eger taǵaıyndalǵan dáriler tegin tizimge kirmese, onda patsıent ony ózi satyp alady.
— Dárigerdiń júktemesi kóbeıip, qabyldaýǵa jazyla almasa, ne isteý kerek?
— MÁMS jáne tegin medıtsınalyq kómektiń kepildik berilgen kólemi sheńberinde medıtsınalyq qyzmetti kútý merzimi 15 jumys kúninen aspaýy tıis. Eger emhanada osy ýaqyt ishinde dárigerge jazyla almasańyz, qajet bolsa, patsıentti birlesip jumys isteıtin basqa klınıkaǵa jibere alady. Eger 15 kúnnen uzaq kútýge týra kelse, basqa klınıkaǵa baǵyttamasa, patsıentti qoldaý qyzmetine júginýge bolady. Qyzmettiń bul túri patsıent shaǵymyn qarastyryp, máselelerdi sheshýmen aınalysady.
Sonymen qatar MSAK uıymdarynda fıltr-kabınetter bar. Onda ınfektsııalyq aýrýlarǵa kúdik bolǵan jaǵdaıda dáriger qabyldaýyna aldyn ala jazylýsyz barýǵa bolady. Bul alǵashqy medıtsınalyq-sanıtarııalyq kómekti uıymdastyrý standartynyń 110-tarmaǵyna sáıkes Densaýlyq saqtaý mınıstriniń buıryǵymen bekitilgen.
Eske salaıyq, elimizde 2026 jyly MÁMS júıesimen qosymsha bir mıllıonnan astam adam qamtylady degen boljam bar.