«Prezıdenttiń qyzy tańqaldyrdy bizdi...» - BAQ-qa sholý
***
Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda Memleket basshysy «kóleńkeli ekonomıkanyń» kólemin tómendetý jumystary sozylyp bara jatqanyna nazar aýdarǵan edi. Atap aıtqanda, alkogol aınalymyn baqylaýdy kúsheıtýge baǵyttalǵan zań jobasyn Parlamentke engizý 2015 jylǵa syrylǵandyǵyn synaǵan bolatyn. Elbasy Úkimet basshysyna osy máseleni sheshýdi jáne «kóleńkeli ekonomıkanyń» kólemin tómendetý jumystarynyń barysy jaıly turaqty baıandap otyrý qajettigin eskertti. Elbasynyń osy tapsyrmasyna sáıkes, alkogol aınalymyn baqylaýdy kúsheıtýge baǵyttalǵan zań jobasyn ázirleý dereý qolǵa alyndy. Bul zań jobasynda qandaı ózgerister qaralǵany jaıynda «Egemen Qazaqstan» gazetindegi «Araqtyń oıranyna toqtam kerek» degen taqyryptaǵy maqalada keńinen baıandalǵan. Basylymnyń jazýynsha, Frantsııada alkogol satýda 3 myń turǵynǵa 1 dúken, al Islandııada - 15,9 myń adamǵa, Norvegııada 30 myń adamǵa bir dúken bolsa, bizdiń Qazaqstanda - 400 adamǵa bir dúkennen keledi eken. Bul jaǵdaı elimizdiń halyqaralyq bedeline jáne qylmystyń etek jaıýyna yqpal etetin kórinedi. «Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy jer sharyndaǵy spırtti ishimdikterdi tutyný deńgeıin aıqyndaý úshin 188 elge arnaıy monıtorıng júrgizdi. 2011 jyldyń reıtıngisinde Qazaqstan 34-oryndy ıelengen. Elimizdiń árbir azamaty jylyna shamamen 5,5 lıtr taza etıl spırtin nemese shamamen 11 lıtr araq tutynady. Nátıjesinde Qazaqstan Ortalyq Azııada eń ishkish el bolyp otyr. Ókinishtisi, memlekettik organdardyń derekterine kóz salsaq, sońǵy bes jylda mas kúıinde jasaǵan qylmystar sany eki eseden asa kóbeıip, 13 myńnan asa faktilerdi qurapty», - dep jazady basylym.
Májilistegi belsendi depýtattardyń biri, eldegi ózekti máselelerdiń oń sheshilýine qozǵaý salyp, Úkimetke qaıta-qaıta saýal joldap jatatyn Tursynbek Ómirzaqov Elbasynyń keńeıtilgen Úkimet otyrysynda aıtqan synyn tolyq qoldaıtyndyǵyn bildirdi. Onyń aıtýynsha, memlekettik organdar jumysynda eleýli kemshilikter barshylyq eken. Bul jaıynda ol «Egemen Qazaqstan» gazetinde «Sheneýnikter nege ıkemsiz?» degen taqyryppen berilgen suhbatynda tarqata aıtyp bergen. Basylym tilshisiniń barlyq saýalyna tuşymdy jaýap bergen ol: «Damyǵan elderdiń bárinde tabys salyǵy progressıvti stavkamen ustalady. Bizde ol joq. Endi Prezıdent synaǵannan keıin bul máselege salyq organdary qaıtadan oralatyn shyǵar degen úmittemin. Jýyrda qozǵaltqyshynyń kólemi 4 myń tekshe sm.-den asatyn mashınalar men qymbat qurylystarǵa salyqty kóterý týraly zań jobasyn qabyldadyq. Men bul zań jobasyna qarsy daýys berdim. Óıtkeni, barlyq ekonomıkalyq zańdarda daǵdarys ýaqytynda salyqtardy tómendetedi, bizde, kerisinshe, bolyp otyr. Bul durys emes. Sosyn 4 myń tekshe sm.-den asatyn qozǵaltqyshy bar mashınalarmen tek qana baılar júrmeıdi. Keıbir, joly jaman, júrýi qıyn jerlerde de osyndaı mashınalar minýge májbúr ortańqol adamdar, fermerler kóp. Sondaılarǵa myna salyqtyń aýyr tıetini anyq. Biz óz halqymyzdy ózimiz qanamaýymyz kerek»,- deıdi.
***
«Sońǵy kúnderi Ózbekstan prezıdenti Islam Karımovtyń otbasynda bolyp jatqan jaısyz jaǵdaılar ǵalamtor betinde alypqashpa áńgimelerge negiz boldy. Tipti Karımovtyń qyzy ákesin qandyqol Stalınge teńep úlgerdi. Nege?»,- dep jazady «Aıqyn» gazeti senbilik sanyndaǵy «Prezıdenttiń qyzy tańqaldyrdy bizdi...» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, Prezıdent otbasyndaǵy janjaldyń álqıssasy mynadan bastalǵan kórinedi. Ózbektiń bas barlaýshysy Rýstam Inoıatov prezıdentke úlken qyzy Gúlnardyń nemen aınalysatyny jaıynda búkil derekti ákesiniń aldyna jaıyp salǵan kórinedi. Qyzynyń tirliginen tanys bolǵan, Batys jýrnaldarynda jarııalanǵan jalańash sýretterin kórgen Islam-aka aıran-asyr bolypty. «Sen meni búkil álemge masqara ettiń. Bul ne qylǵan sýret? Jartylaı jalańash jýrnalısterdiń aldyna shyǵyp turyp sen ózińdi, meni, shesheńdi búkil otbasymyzdy masqara ettiń» dep aıqaılaǵan prezıdent qyzyn shapalaqpen tartyp jibergen kórinedi.
«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, qarasha aıynyń 11-inen bastap «Qazaqstan» Ulttyq arnasynyń habar taratý kestesi ózgermek. «Qazaqstan» ulttyq arnasy» AQ-nyń basqarma tóraıymynyń orynbasary Lázzat Júnisovanyń aıtýynsha, sheteldik telehıkaıalardyń kólemi qysqartylyp, olardyń ornyna sapaly otandyq ónimder usynylmaq. Jalpy, bul ıgi bastamanyń arqasynda ulttyq arna 60 mln teńgeni únemdeıdi eken. Bul qarjy qazaqsha jobalar jasaýǵa jumsalatyn kórinedi. Búgingi tańda televızııa naryǵynda otandyq ónimderge degen suranys artyp keletinin erekshe atap ótkimiz keledi, - dep bastady óz sózin Lázzat Júnisova: «Osyǵan oraı 2013 jyldyń shilde aıynan bastap ulttyq arnadaǵy sheteldik telehıkaıalardyń retranslıatsııasyn qysqarta bastadyq. 2013 jyly syrttan ákelinetin ónimderdiń kólemi jalpy habar taratý kóleminiń 4 saǵatyn ǵana qurady. Bul jalpy habar taratý kóleminiń 19 paıyzyna teń. 2014 jyly biz osy tektes serıaldardy kórsetýdi 1 saǵat 40 mınýtqa deıin qysqartpaqpyz. ıAǵnı, bul jalpy habar taratýdyń 7 paıyzyn quramaq. Óz kezegimizde biz sheteldik ónimderdiń kólemin qysqartyp, olardyń ornyn otandyq ónimdermen toltyramyz» - deıdi. Maqala «Ulttyq arna sheteldik telehıkaıalardan bas tartty» degen taqyryppen berilgen.
