Prenataldy skrınıngpen qamtý 90%: Elimizde náreste men ana ólimi azaıdy
ASTANA. KAZINFORM – Densaýlyq saqtaý salasynda ınfraqurylymdy damytý, medıtsınalyq qyzmetterge qoljetimdilikti jeńildetý, tsıfrlandyrý máselesi qalaı sheshilip jatyr? Bul týraly Úkimettiń baspasóz qyzmeti málimdedi.
Úkimet Memleket basshysynyń tapsyrmalary sheńberinde qazaqstandyqtarǵa medıtsınalyq qyzmet kórsetýdiń qoljetimdiligin jaqsartý jáne qyzmet sapasyn arttyrý jónindegi júıeli sharalardy iske asyrýdy jalǵastyryp otyr.
Prezıdenttiń tapsyrmasyna sáıkes, «Aýylda densaýlyq saqtaýdy jańǵyrtý» ulttyq jobasy aıasynda medıtsınalyq nysandardyń aýqymdy qurylysy júrgizilýde. Josparlanǵan 655 medıtsınalyq nysannyń 460-y aıaqtaldy. Onyń 361-i 2024 jyly, al bıyl taǵy 195 medıtsınalyq mekeme paıdalanýǵa beriledi.
Buryn medıtsınalyq mekemeler bolmaǵan 200 aýylda alǵash ret dárigerlik ambýlatorııalar, FAP jáne medıtsınalyq pýnktter salyndy. Endi olarda kúndizgi statsıonarlar, fızıoterapııa, zerthanalyq qyzmetter jáne taldaý tapsyrýǵa bolady — aýdan ortalyqtaryna barýdyń qajeti joq.
— Onkologııalyq kómekti damytýǵa basa nazar aýdarylyp otyr. Qaterli isikti dıagnostıkalaý men emdeýge arnalǵan biregeı tehnıkalyq jáne tehnologııalyq jabdyqtary bar Ulttyq ǵylymı onkologııalyq ortalyqtyń jańa korpýsynyń qurylysy aıaqtaldy. Radıatsııalyq, ıadrolyq medıtsına ortalyqtary, radıofarmpreparattar óndirisi bar jańa klınıka jylyna 6 myń naýqasqa joǵary tehnologııalyq kómek kórsetýge eseptelgen. Ol proton terapııasyn júrgizýge arnalǵan tsıklotrony bar Qazaqstan men Ortalyq Azııadaǵy jalǵyz ortalyq bolady. Qaterli isik dıagnostıkasy men terapııasynyń joǵary tıimdi qyzmetteriniń bolýy onkologııalyq naýqastardyń joǵary sapasy men ómir súrý uzaqtyǵyn qamtamasyz etedi. Aımaqtyq onkologııalyq ortalyqtarda 6 jelilik údetkish ornatyldy, bul naýqastardy sáýle terapııasymen qamtýdy 41%-ǵa deıin arttyrýǵa múmkindik berdi. Óńirlik onkologııalyq ortalyqtar bazasynda AІJ qaterli isigin erte anyqtaý úshin 15 saraptamalyq endoskopııalyq ortalyq ashyldy, — delingen habarlamada.
Sondaı-aq Densaýlyq saqtaý mınıstrligi Alǵashqy medıtsınalyq-sanıtarııalyq kómekke qol jetkizýdi keńeıtý boıynsha jumys júrgizýde. Osy maqsatta búginde Qazaqstanda 36 normatıvtik-quqyqtyq akt jańartyldy. Belgili bir sala mamandaryna joldama alý jáne dıagnostıkaǵa jazylý erejeleri ózgertildi, bul jalpy tájirıbelik dárigerlerge birneshe ret júginý qajettiligin azaıtty. Jalpy tájirıbelik dárigerlerge qaralýǵa ózdiginen jazylý qoljetimdiligi 3,5 esege, arnaıy mamandarǵa jazylý 16 esege artty. Naýqasty josparly emdeýge jatqyzýǵa daıyndaýdy jeńildetý úshin taldaýlar men aspaptyq zertteýlerdiń sanyn azaıtý boıynsha jumystar júrgizildi.
Sozylmaly aýrýlary bar naýqastar úshin dınamıkalyq baqylaý algorıtmi jáne mindetti taldaýlar tizimi engizildi. Dıspanserlik naýqastardy qamtý 15%-ǵa, 2,2 mln adamǵa jetti. 2024 jyly olar 12 mln-nan astam konsýltatsııalyq-dıagnostıkalyq qyzmet aldy, bul 2023 jylmen salystyrǵanda 10%-ǵa ósti.
Sozylmaly ınfektsııalyq emes aýrýlarǵa qarsy skrınıngten 3,4 mln qazaqstandyq ótti, 2,5 mln adam jatyr moıny obyry, sút bezi jáne toq ishek qaterli isigine tekserildi, 2,7 myń qaterli isik aýrýy anyqtaldy. Bul rette I kezeńde anyqtalǵan jatyr moıny obyrynyń úlesi 72%-dy, sút bezi obyry 56%-dy qurady.
Onkologııaǵa qarsy skrınıngtiń ekinshi kezeńi úshin 14 saraptamalyq endoskopııalyq ortalyq ashyldy. Kelesi jyldan bastap ınsýltpen kúresý maqsatynda 50 jastan 70 jasqa deıingi er adamdar úshin ambýlatorııalyq koronarografııa jáne brahıotsefalııalyq tamyrlardyń ÝDZ — qosymsha skrınıngi engiziledi. Jyljymaly medıtsınalyq keshenderdiń qyzmetterin 1,3 mln aýyl turǵyny paıdalandy.
Jalpy, 2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha qaterli isikterden bolatyn ólim-jitimdi — 3,5%-ǵa, ınfektsııalyq jáne parazıttik aýrýlardy — 8,9%-ǵa, týberkýlezdi — 16,7%-ǵa tómendetý boıynsha oń dınamıka baıqalady.
Medıtsınalyq kómektiń sapasyn odan ári arttyrý úshin densaýlyq saqtaý salasyn tsıfrlyq transformatsııalaý júrip jatyr. Biryńǵaı tsıfrlyq ınfraqurylym qurylýda, patsıentterdiń yńǵaılylyǵy men medpersonal jumysynyń tıimdiligi úshin jańa tásilder engizilýde. Qazirdiń ózinde medıtsınalyq kómekke aqy tóleýdiń biryńǵaı júıesin engizýge pılottyq testileýden ótýde. Sondaı-aq tsıfrlyq densaýlyq saqtaý úshin negiz bolatyn Medıtsınalyq derekterdiń biryńǵaı qoımasy qalyptastyryldy.
Dárilerdiń ashyqtyǵy men qaýipsizdigin arttyrý úshin tańbalaý jáne qadaǵalaý júıesi engizildi. «Áleýmettik ámııan» servısi arqyly naýqastar 1,7 mln elektrondy retsept boıynsha dári-dármekter aldy — endi bul joba barlyq memlekettik medıtsınalyq mekemelerdi qamtıdy.
Sonymen qatar anyqtamalardyń segiz túri, sonyń ishinde aýrýhana men medıtsınalyq kitapshalar elektrondy formatqa aýystyrylady, bul emdelýshiler men dárigerlerdiń ýaqytyn aıtarlyqtaı únemdeıdi.
Osylaısha, Memleket basshysynyń tapsyrmalary sheńberinde júzege asyrylatyn keshendi sharalar jańa aýrýhanalar salýdan bastap medıtsınalyq kómekti qoljetimdi, sapaly ári zamanaýı etetin tsıfrlyq sheshimderge deıingi densaýlyq saqtaýdyń jan-jaqty damýyn qamtamasyz etedi.
