Pnevmonııanyń aldyn alý joldary qandaı - maman keńesi

NUR-SULTAN. QazAqparat - Sońǵy kúnderi Qytaıda anyqtalmaǵan etıologııadaǵy pnevmonııanyń órshýi baıqalǵany barshańyzǵa belgili. Osyǵan oraı, pnevmonııa degenimiz ne jáne bul aýrýdyń aldyn alý sharalary týraly QR DSM Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý ulttyq ortalyǵynyń juqpaly aýrýlardyń aldyn alý departamentiniń mamany Nurbala Bahtııarqyzy áńgimelep berdi, dep habarlaıdy QazAqparat.

«Pnevmonııa — negizinen alveoldardy zaqymdaıtyn ókpe tinderiniń qabynýy. Pnevmonııanyń basty sebepteriniń biri — pnevmokokk ınfektsııasy, al onyń qozdyrǵyshy – pnevmokokk. Aýrý dene qyzýynyń joǵarylaýymen, keýde tusynyń aýyrýymen, qaqyryq mol bólinetin jótel sııaqty belgilermen bastalady. Dıagnostıkanyń negizgi ádisi flıýorografııa - ókpeniń rentgenografııasynda qara jaryqtar, sondaı aq qaqyryq daqtary bolýy múmkin», - deıdi Nurbala Baqtııarqyzy.

Mamannyń aıtýynsha, pnevmonııanyń aldyn alý úshin:

- turǵyn úı-jaıdy únemi jeldetip otyrý jáne taza ustaý;

- qozǵalys rejımin saqtaý: taza aýada serýenmen birge qalypty dene júktemeleri aýrýdyń yqtımaldyǵyn tómendetedi;

- jalpy nyǵaıtatyn is-sharalardy júrgizý: profılaktıkalyq massaj, shynyǵý, sý protsedýralary;

- salaýatty ómir saltyn ustaný: zııandy ádetterden bas tartý, qalypty dene júktemelerimen tolyqqandy demalysty aýystyrý;

- tońazýdan aýlaq bolý;

- tynys alý organdarynyń sozylmaly aýrýlaryn emdeý kýrsynan ýaqytynda ótý.

Maman Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy (DDU) málimetterine súıene otyryp, sońǵy 20 jylda pnevmonııamen kúres jáne aldyn alý sharalarynyń tıimdiligi týraly naqty derekter jınaqtalǵanyn atap ótti. Tómendegi sharalar pnevmonııadan bolatyn ólim-jitimdi azaıtý isinde tabys ákeletini kórsetildi:

- vaktsınatsııalaý, sonyń ishinde steptoccuspneumoniae jáne Haemophilusinfluenzae tıpti ınfektsııaǵa qarsy vaktsınalardy paıdalaný;

- balany alǵashqy alty aıynda tek qana emshek sútimen emizý;

- týylǵan kezde dene salmaǵynyń tómendigin aldyn alý jáne tamaqtanýdy jaqsartý;

- úı-jaılardaǵy aýanyń lastanýyna qarsy kúres jáne salaýatty ortany qamtamasyz etý;

-AITV ınfektsııasynyń aldyn alý jáne júrgizý.

Sonymen qatar, Nurbala Baqtııarqyzy pnevmonııa – búkil álemdegi balalar óliminiń basty sebebi bolyp tabylatyn aýrý ekenin atap ótti. Eger tıimdi sharalar keń aýqymda qoldanylsa jáne halyqtyń neǵurlym osal toptaryn qamtysa, bes jasqa deıingi balalardyń qaıtys bolý jaǵdaılarynyń kópshiliginiń aldyn alýǵa bolar edi.

«Qazaqstanda vaktsınatsııanyń biregeı kúntizbesi bar, onda keń taralǵan aýrýlarǵa qarsy barlyq belgili vaktsınalar bar. Sonyń ishinde eń ozyq 13 – valentti pnevmokokkty ınfektsııaǵa qarsy vaktsına bar, ol 13 asa patogendi serotıpterdi, ıaǵnı pnevmokokkty qamtıdy. Ár eldiń óziniń bekitilgen profılaktıkalyq egý kúntizbesi bolady. Elimizdiń ómir súrý deńgeıi joǵary bolǵan saıyn, egý júrgiziletin juqpaly aýrýlardyń tizimi keńirek bolady», - deıdi maman.

Nurbala Baqtııarqyzy, Qazaqstan Respýblıkasynyń aldyn alý ekpeleriniń Ulttyq kúntizbesi DDU usynystaryna sáıkes keletinin, kóptegen damyǵan elderdiń, sonyń ishinde batys elderiniń (Avstrııa, Izraıl, Belgııa, Ulybrıtanııa, Germanııa, Túrkııa, Japonııa) ımmýndaý kestesine uqsas keletindigin atap ótti.

«Immýnıtetti nyǵaıtý, vaktsınatsııa, JRVI-dyń alǵashqy belgileri kezinde dárigerge ýaqytyly qaralý, sondaı-aq aǵzany qorǵaýdyń qosymsha sharalary jóninde emdeýshi dárigerden medıtsınalyq keńes alý qajet. Azamattardyń densaýlyǵy tek 10%–ǵa ǵana densaýlyq saqtaý júıesine, al 50% - ómir salty men adamdardyń óz densaýlyǵyna degen qamqorlyǵyna baılanysty ekenin umytpaǵanymyz jón. Pnevmonııamen jáne de kez kelgen aýrýmen kúresýdiń eń tıimidi ádisi – aldyn-alý sharalary ekenin umytpańyz»,- dep túıindedi sózin Nurbala Baqtııarqyzy.