Petropavlda soǵys jyldary áıelder parovoz júrgizip, maıdanǵa júk tasydy
Uly Otan soǵysy jyldary maıdanǵa attanbasa da, qyz-kelinshekter jeńisti jaqyndatýǵa barynsha úles qosty.
Solardyń arasynda parovozdy basqarǵan áıelderdiń eńbegi ólsheýsiz.
Petropavl lokomotıv deposy mýzeıiniń ekskýrsııa júrgizýshisi Lıýbov Gorshkovanyń aıtýynsha, áıelder temirjolda mashınıst, pesh jaǵýshy, mashınıst kómekshisi bolyp aýyr jumysty atqardy.
«30 jyldary óte qıyn jáne qarama-qaıshylyqqa toly kezeń boldy, sol jyldary kóptegen zaýyt-fabrıka ǵana boı kóterip qoımaı, úlken shaharlar salyndy. Biraq turmys qıyn edi, ashtyq, taýar qat jáne qymbatshylyq, oǵan qosa domalaq aryzdar kóbeıip, qýdalaý bastaldy. Halyq moıymady, alǵa umtyldy, túrli jarystar uıymdastyrdy. Sonyń ishinde stahanovshylar da bar. Jumysqa degen qulshynys artty. Áıelderdi, qyz-kelinshekterdi aýyr ónerkásipke jáne temirjol kóligine tartý Keńes Odaǵynda bul buryn sońdy bolmaǵan jaǵdaı, fenomen dep te aıtýǵa bolady. Munyń óz esebi de boldy. Temirjoldaǵy eńbekaqy anaǵurlym joǵary edi, bul da áıelderdiń qyzyǵýshylyǵyn týdyrdy», - deıdi Lıýbov Gorshkova.
Parovoz mashınısi bolǵan alǵashqy áıel, máskeýlik Zınaıda Troıtskaıa 1936 jyly «áıelder, parovozǵa minińder» dep urandatty.
Muny petropavldyq qyz-kelinshekter qoldady. Petropavldaǵy sol kezdegi № 32 ýchılışede jáne Ombyda «mashınıst», «mashınıst kómekshisi» mamandaryn daıarlaǵan.
Aıta ketetin jaıt, Troıtskaıanyń uranyna deıin Petropavlda mashınısterdi oqytatyn áıel nusqaýshy Nadejda Borısova jumys istegen eken.
«Soǵys bastalysymen temirjoldaǵy júk tasymaly úsh ese artty. Óıtkeni iri kásiporyndar, kolhoz-sovhozdar, turǵyndar shyǵysqa qaraı evakýatsııalandy. Tez arada kadr máselesin sheshý kerek boldy. Osylaısha depoda 500-den astam adam, sonyń ishinde108 áıel oqyp shyqty. Qazir bizdiń mýzeıde mashınıst kómekshilerin ázirleıtin kýrstyń alǵashqy túlekteriniń fotosýretteri saqtalǵan. Bizdiń mashınıst áıelder estafetalyq poıyz júrgizdi, ıaǵnı poıyzdardy maıdanǵa deıin apardy. Olar Ekaterına Korobko, Nadejda Karpeıchık, Anna Skýrıhına jáne taǵy basqalary, mashınıst qyzdar bir brıgada edi. Bertin kele bul áıelderdiń kópshiligi óz estelikterin bólisti, olar bizdiń mýzeıde saqtalǵan. Olardyń jazǵandaryn tolqymaı oqý múmkin emes. Óıtkeni, qyzdarymyz erlik jasady. Qoldaryna myltyq alyp soǵysqa qatyspasa da, olarǵa eshkim qarý kezenbese de – batyr. Olar jastyq shaqtyń qyzyǵyn kórýdiń ornyna ústerine maı sińgen aýyr, yńǵaısyz kıimdi kıip, aýyr jumysty atqardy», - deıdi mýzeı qyzmetkeri.
Nadejda Karpeıchık aldymen parovozdyń otyn jaqty, bir saparda olar peshke 20 myń tonnaǵa deıin kómirdi qolmen laqtyratyn.
Keıin Nadejda mashınıstiń kómekshisi bolyp jumys istedi. Bul jaıynda ol óz esteliginde bólisti.
«Ekaterına Korobko «Qurmetti temirjolshy» tósbelgisimen marapattaldy. Soǵystyń basynda ony aǵa mashınıst etip bekitti. Ol áıelder brıgadasyn quryp, áskerı eshelondardy, estafetalyq poıyzdardy júrgizdi. Estelikteriniń birinde kómir artylǵan aýyr poıyzdy Máskeýge deıin toqtamastan aparǵanyn jazady. Olar alty adam bolǵan, bári – áıelder. Poıyz brıgadıri, boıjetken – Dýsıa Tıýrına. 1942 jyldyń aqpany, biraq kún jylynyp ketip, Oraldan óte bergende jańbyr jaýady. Poıyz relste taıǵanaqtap, toqtap qalý qaýpi týady. Sonda Dýsıa men pesh jaǵýshyy qyzdardy biri poıyzdyń aldynda júgirip otyryp, relske qum shashýmen bolady. Osylaısha, aıaq-qoldaryn jaralap, poıyzdy toqtatpaı qaýipti ýchaskeden alyp ótedi. Kómir tıelgen poıyz Máskeýge ýaqytynda jetti», - deıdi Lıýbov Gorshkova.
Buǵan deıin Petropavlda «Severokazahstanets» dep atalǵan brondy poıyzdyń jasalǵanyn aıtqan edik.
Temirjolshylar ony 1942 jyly maıdanǵa attandyrǵan edi.
