Petropavlda mysyqtardyń halyqaralyq kórmesi ótip jatyr
Petropavl turǵyny Tatıana Orlovanyń asyl tuqymdy mysyq ósiretin jeke tálimbaǵy bar. Búgin ol kórmege parsy mysyǵynyń birnesheýin ákeldi. Bul ispen 25 jyldan beri aınalysyp júrgen áıeldiń tańdaýy mysyqtyń osy tuqymyna túsken eken.
«Bul mysyqtar jýas, qaq-soqpen jumysy joq. Kópshilik ony kóp qozǵala qoımaıtyndyqtan «dıvan jastyǵy» dep te ataıdy. Zaýytshylar mysyqtardyń bul túrin áli de jetildirip jatyr. Tek syrtqy kelbetimen ǵana jumys istemeı, onyń minezin, júris-turysyn da jaqsartý ústinde. Máselen olar óte taza, tek ydysqa ǵana otyrady, sondyqtan úıde jaman ıis bolmaıdy.
Mysyq ósirýshiler ádette onyń bir tuqymyn ǵana kóbeıtýmen aınalysady. Men buǵan deıin basqa túrleri – orıentaldy, shotland mysyqtaryn ósirip kórdim. Quıryǵy buratylǵan kýrıl bobteıli, qulaǵy erekshe amerıkalyq kerl boldy. Biraq maǵan qazir osy parsy mysyǵynan artyǵy joq», - deıdi Tatıana Orlova.
Qazir Petropavlda parsy mysyǵynyń ekzotıkalyq túrin ósiretin bir ǵana tálimbaq bar. Óıtkeni janýarlardy kútip-baptaý ońaı emes, kóp qarajatty qajet etedi, al ótemi shamaly.
«Asyl tuqymdy mysyqty ósirýshiler ony satpas buryn, úıretedi. Qujattaryn durystap, barlyq qajetti ekpelerin qoıdyrtady. Munymen kásibı túrde aınalysqandyqtan sapasyna mán beremiz. Zaýytshylar marǵaýdy tek úsh aıǵa tolǵanda ǵana satady.
Mysyqtarǵa dúkende satylatyn arnaıy tamaqtardy bermeımiz. Úıge tapsyryspen et aldyramyn. Shoshqa, sıyr etin jáne olarǵa sábiz qosyp farsh jasap beremin. Taýyqtyń ishki múshelerinen mıks jasap tamaqtandyramyn.
Mysyqty ósirý ońaı emes, táýlik boıy atqarylatyn jumys. Biraq, jurt sony túsine bermeıdi, sý tegin alǵylary keledi.
Reseıde parsy mysyǵynyń marǵaýlaryn tálimbaqtardan myń dollar shamasynda alýǵa bolady. Biz 50 myń teńgege satsaq qýanamyz. Jalpy sapasyna qaraı baǵasy, mysaly bireýler mysyq ósirýmen aınalysý úshin alady, olar qymbat turady. Myna qara-ala mysyqty men Qyrymnan qymbatqa satyp ákeldim», - deıdi Tatıana Orlova.
Petropavlda ótken halyqaralyq kórmege Reseıdiń Omby oblysynan da mysyq ósirýshiler arnaıy keldi. «Leopold», «Bast» klýbtaryna qaraıtyn 16 zaýytshy 30-ǵa jýyq mysyǵyn ákelip, kórermen nazaryna usyndy. Olardyń ishinde shotlandııalyq, orentaldy, sıam, meın-kýn, devon-reks, Neva maskaradty, kýrıl bobteıli mysyqtary bar.
Máselen, «Chernýlıa» atty shotland mysyǵy birneshe jyldan beri osyndaı kórmelerdiń absolıýtti chempıony. 7 jastaǵy janýar TMD elderi kiretin Halyqaralyq felınologııa qaýymdastyǵynyń 2020-2021 jylǵy maýsymynyń úzdik TOP-5-tigine kirgen.
«Úıde «Chernýlıa» dep erkeletip aıtamyz, biraq asyl tuqymdy bolsa aldymen tálimbaq birinshi atalady, keıin aty qosylady. Máselen bul mysyqtyń qujat boıynsha aty – Demi Moore`s Totoro. Búgin biz bul kórmege mysyqtarymyzdyń eń úzdikterin ákelip otyrmyz. Avtobýspen keldik. Shekaradan janýarlardy ótkizerde eshqandaı másele týyndaǵan joq, bastysy qujaty durys bolsa bolǵany», - deıdi felınolog-nusqaýshy Oksana Ilıashenko.
Úsh mamannan quralǵan sarapshylar toby ár mysyqty qarap, belgili talaptarǵa sáıkestigin anyqtap, keıin jeńimpazdy anyqtamaq.
«Bıyl 36-shy halyqaralyq kórme «Markıza» klýbynyń negizin qalaýshy Svetlana Flamovanyń qurmetine ótip jatyr. Kórmeden búgin mysyqtyń 20 shaqty tuqymyn, barlyǵy 70-ten astam janýardy tamashalaýǵa bolady. Meın-kýn – búginde suranysqa ıe mysyqtyń biri. Búgin kórmege de onyń birnesheýi ákelindi. Bul mysyqtardyń ishindegi eń alyby, amerıkalyq aborıgendik tuqym. Erkegi 8 kelige deıin tartady, al uzyndyǵy quıryǵymen eseptegende 120 sm deıin barady. Túri susty, soǵan saı minezi de bar.
Biz mysyqtardyń árqaısysyn qarap jatyrmyz, olardyń túrine baılanysty óz standarttary bar. Boıy, uzyndyǵy, jaǵynyń ornalasýy, basynyń kólemi, tipti, kóziniń úlkendigi, salmaǵy – bári esepteledi. Idealdy mysyq joq. Biz ıdealǵa barynsha jaqynyn taýyp, jeńimpazdy anyqtaımyz», - deıdi halyqaralyq sanattaǵy sarapshy, «Markıza» klýbynyń jetekshisi Marına Vasılenko.
