Petropavl mektepterinde 49 er kisi jalǵyzilikti áke retinde esepke alynǵan
PETROPAVL. KAZINFORM — Elimizde jalǵyzilikti ákelerdiń statıstıkasy bólek júrgizilmeıdi, balalaryn jalǵyz ózi tárbıelep jatqan áke, ana bolsyn bútin emes otbasy bolyp sanalady. Petropavldaǵy bilim ordalarynda 4717 tolyq emes otbasy esepke alynǵan. Soltústik Qazaqstan oblystyq bilim basqarmasynyń málimetinshe, sonyń 49-ynda balalaryn ákeleri jalǵyz ózi ósirip-tárbıelep jatyr. Solardyń biri — Talǵat Týtýev. Er adam alty balanyń ákesi, ul-qyzynyń beseýi — kámelet jasyna tolmaǵan, mektepte oqyp jatyr. Tilshimiz kópbalaly, jalǵyzilikti ákeni áńgimege tartqan edi.
— Jalǵyzilikti ana týraly biz jıi estımiz, al balalaryn jalǵyz ózi tárbıelep jatqan ákeler sırek kezdesedi. Alty balamen jalǵyz qalýyńyzǵa ne sebep?
— Biz de baqytty ǵumyr keshken otbasy edik. Biraq, qaıǵy shańyraǵymyzdy aınalyp ótpedi. Zaıybym eki jyl buryn kenetten qaıtys boldy. Tiri adam tirligin jasaıdy, sodan beri balalaryma ózim bas-kóz bolyp, ósirip jatyrmyn.
— Ózińiz jaıynda aıtyp berińizshi..
— Men Esil aýdany Nıkolaevka eldi mekeninde týyp, óstim. Qazir Petropavlda turyp jatyrmyn. «Atameken SK» JShS-de tas qalaýshy bolyp eńbek etemin.
— Alty balany ósirý ońaı emes, kúndelikti kúıbeń tirlik bar, jumys ta isteısiz, qıyn emes pe?
— Tamaqty burynnan pisiremin. Úıdiń sharýasynan da habarsyz emespin. Óıtkeni kelinshegim kózi tirisinde bir táýlik jumysta kezekshilik atqaryp, eki kún úıde bolatyn. Ol medıtsınalyq mekemede jumys istedi. Turmysta qatty qıyndyq týa qoıǵan joq, psıhologııalyq jaǵynan aýyr boldy. Jumysymdaǵy basshylaryma, áriptesterime alǵys aıtamyn. Meniń jaǵdaıymdy túsinip, jeńildikter jasady. Máselen, jumysqa balalardy mektepke aparǵannan keıin azdap keshigip kelýge ruqsat berdi. Sondaı-aq túski úziliske de erterek ketetinmin. Qazir de bir jaǵdaılar bolyp, ketý kerek bolyp jatsa jiberedi.
— Balalaryńyzdyń jasy neshede, oqýdan basqa nemen aınalysady, qyzyǵýshylyqtary bar ma?
— Úsh ul, úsh qyzym bar. Tuńǵyshym úılengen, bólek turady. Úlken qyzym Alına 17 jasta, M.Jumabaev atyndaǵy mektep-lıtseıde 11-synypta 4 pen 5-ke, odan keıingi ulym 13-ke toldy, Raqym № 26 mektepte 8-synypta oqıdy. Onyń da oqýy jaqsy. Karate úıirmesine barady, fýtbolǵa qyzyǵýshylyǵy joǵary. Gıtara tartýdy úırendi. Tórtinshim — Altyn esimdi qyzym, ol da qalǵan balalarym sııaqty № 26 mektepte oqıdy. 6-synypqa «óte jaqsy» nátıjemen kóshti. Sýret salýdy úırenip júr. Besinshi qyzym Dıana 5 synypqa kóshti, ol da 4 pen 5-ke oqıdy. Qoly bos ýaqytta monshaqtan túrli zattar toqıdy. Kenje ulymnyń esimi Jan, 2-synyptyń oqýshysy, sabaǵy jaqsy, ol da fýtbolmen áýestenedi.
— Qyzdardyń tárbıesinde ananyń orny bólek, tyǵyryqtan qalaı shyǵasyz?
— Ananyń ornyn eshkim baspas, biraq qyzdar menen suraı almaǵandaryn jeńgelerimen aqyldasady, syrlasady. Úlken ulym men kelinim bólek tursa da, kelinim tamaq isteýge kómektesedi. Qyzdardy bilgenine úıretip jatyr. Kirdi ózderi jýady. Al úıdi kúndelikti jınaý, qoqys shyǵarý, taǵy basqa sharýalardy barlyǵy birge atqarady.
— Qazirgi ýaqytta jalǵyzilikti ákelerge qandaı da bir kómek qarastyrylǵan ba?
— Joq, balalarǵa asyraýshysynan aıyrylǵany boıynsha ǵana járdemaqy tólenedi. Osy boıynsha Zańda olqylyqtar kóp. Máselen jalǵyzilikti analar memlekettik turǵyn úı qorynan baspana alý úshin kezekke tura alady. Kópbalaly analar zeınet demalysyna erte shyǵady. Al ákelerge, ásirese jalǵyzilikti ákelerge eshqandaı jeńildik joq. Sondaı-aq kópbalaly nemese qıyn jaǵdaıǵa tap bolǵan otbasylardy kommýnaldyq tólemnen bosatsa, ol aqshany balalardyń kerek-jaraǵyna jumsar edik. Mundaı otbasylar kóp emes qoı.
Al mektebimiz qolynan kelgen kómekti kórsetip jatyr. Bıyl № 26 mektep ulym Raqymdy eki aptaǵa Almatyǵa matematıkany tereńdetip oqytatyn mektepke oqýǵa jiberdi. Qyzym Dıana Almatydaǵy «Bóbek» lagerinde úsh apta demalyp keldi. Budan bólek balalarym oqıtyn mektepter jyl boıy kómektesedi, «Mektepke jol» aktsııasy aıasynda oqýǵa qajetti qural-jabdyqpen qamtamasyz etedi. Túrli is-sharalarǵa, merekelerge, jańajyldyq erteńgilikterge shaqyryp, qaldyrmaıdy.
— Óńirde qajet bolǵan jaǵdaıda sizderge tegin psıhologııalyq, zańdyq turǵyda, qıyn sátterde materıaldyq kómek kórsetetin ortalyqtar bar ma?
— Múmkin bar shyǵar. Biraq men bilmeıdi ekenmin, suraǵan da emespin. Óıtkeni ázirge qajettilik bolmady. Qandaı da bir tólem jasalatyn bolsa, qujattar kerek bolsa mektebimiz habarlaıdy. Al jalpy men úshin búginde eń qıyny — ýaqyttyń azdyǵy, aptasyna alty kún jumys isteımin, saldarynan balalarymmen jetkilikti túrde ýaqyt ótkize almaımyn.
