Pestıtsıdter sýıtsıdke sebep bolýy múmkin — ǵalym

ALMATY. KAZINFORM — Álem ǵalymdary pestıtsıdterdiń keri áserine ushyraǵan adamdar sýıtsıdke beıim bolatynyn anyqtady. Bul týraly Ortalyq Azııadaǵy aýyl sharýashylyǵyn damytýǵa arnalǵan shara barysynda J.Jıembaev atyndaǵy Qazaq ósimdik qorǵaý jáne karantın ǵylymı zertteý ınstıtýtynyń Basqarma tóraǵasy Baqytjan Dúısembekov aıtty.

Onyń aıtýynsha, pestıtsıdter aýyl sharýashylyǵy salasynda keńinen qoldanylady. Degenmen, barlyq sharýalar qajetti saqtyq sharalaryn bile bermeıdi. Sondyqtan pestıtsıdtermen ýlaný jaǵdaılary kezdesedi. 

«Qazir álem ǵalymdary pestıtsıdterdiń keri áserin zerttep, kóterip jatyr. Eger ony retsiz paıdalanatyn bolsa, tehnologııasyn saqtamaıtyn bolsa, onda ol qorshaǵan ortaǵa ǵana zııan keltirmeıdi, ol azyq-túlik arqyly adam densaýlyǵyn qurtady. Osy preparattardyń keri áserinen jylyna álemde 15 myńǵa jýyq adam sýıtsıd jasaıdy eken. Ókinishke, oraı mundaı qaıǵyly jaǵdaı bizdiń elde de kezdesedi», — deıdi ol.

Sonymen qatar, ol ońtústik óńirlerde maqta alqaptarynda, jylyjaılarda, alma baqtarynda zııandy organızmderge, aram shópterge, aýrýlarǵa qarsy bir maýsymda birqatar óńdeý júrgiziletinin atap ótti.

«Normanyń saqtalmaýynan zııandy organızmderdiń tózimdilik qabileti artady. Sondyqtan ony joıý úshin fermeler mólsherin kóbeıtip, dárini shashý barysynda talaptardy saqtamaıdy. Saldarynan taksıkologııalyq ónimder adam aǵzasyna enedi. Bul adamnyń qan aınalym júıesine sińý arqyly adamdardyń júıkesin tozdyryp, óz-ózine qol jumsaýǵa ıtermeleıdi. Budan, bólek qaterli iskke, ókpe, júrek aýrýlaryna ákeledi», — deıdi maman.

Baqytjan Dúısembekovtyń sózinshe, qysqa merzimde ydyraıtyn preparattardy paıdalaný kerek. Ekologııalyq taza júıe bolý úshin bıologııalyq kúres tásilin engizý qajet. 

«Instıtýt qabyrǵasynda ornalasqan zerthanalar men bıofabrıkalarymyzda 15 paıdaly jándikterdi ósirip ony kóbeıtý tehnologııasyn jasadyq. Sonymen qatar, bıologııalyq preparattardy tirkep jatyrmyz. Bizdiń ǵalymdar fermerlerge eń tıimdi tásilderdi usynady. Zııandy organızmmen kúresý úshin fermer bilikti bolýy kerek. Olar alqaptaryndaǵy aýrýdy tolyq anyqtamaıynsha, olarǵa qarsy preparat shashýǵa bolmaıdy», — dep túsindirdi ǵalym.

Buǵan deıin el aýmaǵynda ruqsat etilgen pestıtsıdter tiziminde asa qaýiptisi bar ekenin aıtty. 
Sondaı-aq Qazaqstanda eskirgen 6 myń tonnadan astam pestıtsıd anyqtaldy. 

Vıdeo: Alma Muqanova/Kazinform