Pavlodarda jaıylymdar muz qursanyp, jylqy tebinge shyǵa almaı jatyr
PAVLODAR. KAZINFORM - Pavlodar oblysynyń Aqtoǵaı, Ertis, Jelezın aýdandary men Ekibastuz aýyldyq aımaǵynda jylqy tebinderin muz qursap tastaǵan. Jylqydan kúı ketip, bıeler qulyn tastap jatyr. Ótken aptada qalyń jaýǵan qardyń sońy jańbyrǵa ulasyp, qazir kóp aýdandarda jaıylymdyq jerlerdiń barlyǵyn kók muz basyp qaldy. Jylqy tebindeıtin jer sırek. Saldarynan Aqtoǵaı aýdanynyń Sholaqsor, Shuǵa eldi mekenderinde, Ekibastuzǵa qarasty Aqkól Jaıylmada jylqy ólip jatyr degen qaýeset tarap ketti. El ishinde jylqy ustap otyrǵandardyń tabynynda biren-saran ólim-jitim bar kórinedi. Mundaı aqpar bergen adamdar óz aty-jónderin ataǵysy kelmeıdi. Kóterem taı-jabaǵylar qystyń qaharyna shydas bermeı, qazirden óle bastaǵan. Oblysta 2012 jylǵydaı jylqynyń jappaı qyrylýy, ıaǵnı jut bolýy múmkin degen boljam bar. Aýdandardaǵy jaǵdaıdy zerttep kórdik.
Aqtoǵaı aýdany
Aqtoǵaı aýdany Basqamys aýylynda turatyn Berik Qabylqanov jýyqta óz aýyldastarymen birge jylqy tabynynan janýarlardy alyp kelgenin jetkizdi. Aıtýynsha, ákelgen jylqylarynyń kúıi qashqan, soǵan oraı úıde biraz jemdemek oıy bar. Al qońdylaryn óriste qaldyrypty.
«Eger jaǵdaı qıyndaıtyn bolsa, úı mańaıynda jazdaı úıgen shóbim bar, jylqyny kóktem shyqqansha qystatýǵa áleýetim jetkilikti», - deıdi sharýa ıesi.
Aqtoǵaı aýdanynyń basshysy Qarshyǵa Arynov jergilikti jerde jylqynyń qyrylýy boıynsha resmı aqparat tirkelmegenin naqtylady. Oblystyń turaqtandyrý qorynan jem-shóp satyp alý úshin 87,5 tonna mal azyǵyna tapsyrys berilgen. Tebinde 15 myńnan astam jylqy baryn, kóp jerlerdi muz basqandyqtan jaıylymǵa qatysty másele týyndap otyrǵanyn jetkizdi.
Ekibastuz aýyldyq aımaǵy
Al ólim-jitim tirkeldi degen Aqkól aýyldyq okrýginde de jaǵdaı qalypty kórinedi. Okrýgtiń ákimi Erlan Qabyltaev aýmaqtaǵy ahýaldy jergilikti jaýapty mekemelermen birge baqylap otyrmyz dep sendirdi.
«Aınalanyń barlyǵy kók muz, mal tebindeıtin jerler óte sırek. Soǵan oraı okrýgtegi 6 200 jylqynyń teń jartysyn halyq qazir qorada ustap otyr. Jurtshylyq qolda bar tehnıkasymen, «Kamazben», traktormen janýarlardy áli de artyp ákelip jatyr. Ózgesin jylqyshylar aýylǵa qaraı birtindep jaqyndata túsýde. Eger aldaǵy ýaqytta tebinderdegi ahýal jaqsarmasa, olardy da qoraǵa qamaýy múmkin. Bizdiń okrýgke Aqkól, Zelenaıa roşa, Jaqsyat eldi mekenderi qaraıdy. Qys basynan beri jurtshylyqtyń qolyndaǵy eki-úsh jas mal shyǵyn boldy dep estidik. Maldyń shyǵynsyz bolmaıtyny túsinikti. Deıturǵanmen sharýa baqqan adamdardyń bıylǵy qysqa qamy jaman emes, jem-shópti jetkilikti jınap aldyq dep otyr. Olarǵa qosymsha kómek bolsyn dep qazirgi kúni syrttan 30 tonna arpa jetkizýge suranys jasadyq. Tıimdi baǵamen ákelip satýy kerek. Іri sharýa qojalyqtaryn 30-40 jylqy ustap otyrǵan mal ıelerine shópti arzan baǵamen berýge kóndirdik. Aldaǵy kúnderi qatty aıaz jalǵasa berse, jylqyny biraz júdetetini anyq. Biraq jut bolady dep oılamaımyz», - deıdi ol.
Ertis aýdany
Bıyl Ertis aýdanynda ózge óńirlerge qaraǵanda qardyń jamylǵysy qalyń, keıbir jerde jarty metrge deıin jetedi. Soǵan oraı jylqy maly jaıylatyn aýmaqtarda jaıylym máselesi ózekti bolyp tur. Jergilikti kásipkerlik jáne aýyl sharýashylyǵy bóliminiń basshysy Qaırolla Nurǵojınovtyń sózinshe, bul tóńirekte 20 myńdaı jylqy ustalady. Eki myńdap tabyn ustap otyrǵan azamattar da barshylyq.
«Jylqy qysta kóbine qyr jaqta, Sileti ózeni boıy men Qyzylqaq kóliniń aýmaǵynda baǵylady. Bul jaqtarda qar az túsedi, qysy jaıly. Mal ıeleri azyǵymyz jetkilikti, qys aıaǵy sozylsa jylqyǵa biraz ýaqyt shóp shashyp ustap turýǵa bolady dep otyr. Mal shyǵyny joq», - dep jaýap berdi ol.
Jelezın aýdany
Jelezındegi jurttyń da jaǵdaıy ońyp turǵan joq. Veselaıa roşa aýylynyń turǵyny Amanjol Hamıt bıyl qystyń sońy jutqa uryndyrady dep boljap otyr. Aıtýynsha, byltyr qýańshylyq saldarynan kópshilik jem-shópti jetkilikti jınaı almaǵan. Saldarynan kúzde aýyl halqy qoldaǵy malynyń 70 paıyzyn soıyp, satyp jiberýge májbúr bolypty.
«Keıbir otbasylar azyq qoryn ázirleı almaı amalsyzdan malyn tolyǵymen satyp jiberdi. Qoı etiniń kelisin 1 400 teńgeden berdik, ol bazarda 2 500 teńgeden satylyp jatyr. Qyzyǵyn alypsatarlar kórdi. Aýyl adamdary qolda qalǵan az ǵana túliginiń ózin bıylǵy qystan aman alyp shyǵa qoıatynyna senimdi emespin. Sebebi azyq qory tapshy, satylatyn shóp joq. Veselaıa roşada myńnyń ústinde adam bar. Túneýgúngi jańbyrdan aınalanyń barlyǵy qatyp jatyr. Jylqyny jınap, úıde ustaýǵa májbúr boldyq. Bıelerdiń barlyǵy qulyn tastap jatyr. Bul jut emeı, nemene? Shóp tipti shaq keler emes. Aýylda meniń úıimde ǵana shynjyrly traktor bar, sonymen dalada qalǵan az ǵana shómelelerimdi jıystyryp alyp keldim. Onyń qashanǵa jetetini taǵy belgisiz», - dep qynjyldy otaǵasy.
Ókinishke qaraı, aýdan basshylyǵymen baılanysqa shyǵa almadyq. Aýdan ákimi eńbek demalysynda júr.
Jaýapty basqarma men depýtattar ne aıtady?
Óńirlik aýyl sharýashylyǵy basqarmasyndaǵylar aımaq boıynsha alańdatarlyqtaı ahýal joq dep otyr. Mekemedegi bólim basshysy Qaıyrbolat Baısarınovtyń málimetinshe, oblysta 83,5 myńdaı jylqy bar.
«Aqtoǵaı aýdanynda on shaqty jylqynyń shyǵyn bolǵany týraly derekter rastaldy. Oblystyń turaqtandyrý qorynda saqtalyp turǵan 5 myń tonna mal azyǵynan aýdandarǵa jemazyq bólemiz, óńirlerde jedel shtabtar qurylyp, kún saıyn málimettermen bólisip otyr», - dep baıandady basqarma ókili.
Atap óterligi, sársenbi kúni Májilis depýtaty Nurjan Áshimbetov «AMANAT» partııasy fraktsııasy depýtattarynyń atynan Úkimetke depýtattyq saýal joldady. Aqmola, Qaraǵandy, Pavlodar óńirlerindegi jaıylymdardy muz basýyna baılanysty tabynda júrgen jylqy maly ólip jatqanyn aldyǵa tartty.
«Byltyrǵy jyldyń qýańshylyǵyna baılanysty kóptegen óńirde egindik jerler ǵana emes, shabyndyqtar da zııan shekti. Sondyqtan búgingi kúni jem-shóptiń azdyǵynan jylqylardy úı mańynda ustaý qıyn bolyp tur. Soǵan oraı oblystarda jedel shtabtar quryp, qajet bolsa jergilikti aýmaqtarda tótenshe jaǵdaı jarııalaýdy suraımyz. Óńirlerdiń turaqtandyrý qorlaryndaǵy, al qajet bolǵan jaǵdaıda «Azyq-túlik korporatsııasynyń» jem-shóp qorlaryndaǵy jem-shópti de paıdalanýdy uıymdastyrý kerek. Buǵan qosa mal tebindeıtin jerlerdegi qar betin buzý úshin mehanıkalyq óńdeý jasaýǵa kómek kórsetilsin», - degen másele kóterdi N. Áshimbetov.
«Jut – jeti aǵaıyndy» deıdi halqymyz. El shetine juttyń biri ilinse, ózgesi ilese júretini aıqyn. Osydan bir múshel buryn, 2012 jyly oblysta jylqynyń jappaı qyrylǵanyna kýá bolǵanbyz. Endeshe jaýapty organdar qazirden bastap atqa qonyp, aýyldaǵy jurtqa qolushyn berýi kerek. Yqtımal apattyń aldyn alsaq ıgi...
