Patrıotızm qarapaıym nárseden bastalady – úzdik ustaz Jýmadýlla Abdýlhakov
KÓKShETAÝ. KAZINFORM – Jýmadýlla Abdýlhakov «Úzdik pedagog – 2024» ulttyq syılyǵynyń ıegeri atandy. Ustazdar baıqaýynda elimiz boıynsha 64 pedagog úzdik shyqty. Onyń ishinde 20 kolledj, 44 orta bilim beretin uıymdarlyń muǵalimi bar. Agenttik tilshisi kókshetaýlyq jeńimpazdan zamanaýı ustaz bolýdyń qyr-syryn suraǵan edi.
Búgingi keıipkerimiz Jýmadýlla Abdýlhakovty naǵyz «Eńbek adamy» desek bolady. Ol Túrkistan oblysy Saýran aýdany Qarashyq aýylynda týyp-ósken. Jas ta bolsa, bas bola bilip, ózgege úlgi kórsetip, úzdik ustaz qataryna qosylyp otyr. Ol adal eńbeginiń arqasynda úlken jetistikke jetti.
«Ustazdyq jolǵa joǵary synyptarda qyzyǵa bastadym, onyń ústine matematıka páni unaıdy. 6 synypqa deıin aýyldaǵy mektepte oqydym, 7 synypta Kentaý qalasyndaǵy bilim-ınnovatsııa lıtseıine túsip, (burynǵy qazaq-túrik lıtseıi) orta bilimdi lıtseıde aldym. Mektepti bitirgen soń Túrkistan qalasyndaǵy Qoja Ahmet ıAsaýı atyndaǵy halyqaralyq qazaq-túrik ýnıversıtetiniń (qazirgi Ahmet ıAsaýı ýnıversıteti) matematıka mamandyǵyna bakalavrǵa tústim. Joǵary bilimmen qatar bilim-ınnovatsııa lıtseıinde tárbıeshi qyzmetin qosa ala júrdim. Ýnıversıtetti bitirgen soń sol lıtseıde matematıka pániniń muǵalimi bolyp eńbek jolym bastaldy. Odan ári joǵary bilim alýdy jalǵastyryp, fızıka mamandyǵy boıynsha magıstratýraǵa grantqa túsip, eki jyl oqyp shyqtym», - dedi Jýmadýlla Abdýlhakov.
Qıyn da, mártebeli de ustazdyq jolyn týǵan ólkeden bastaǵan Jýmadýlla elimizdiń birneshe óńirinde jumys istep úlgerdi, qazir Kókshetaý qalasynda eńbek etip jatyr.
«Bilim-ınnovatsııa lıtseıleri rotatsııa júıesimen jumys isteıdi, sol boıynsha meni Aqtóbedegi bilim-ınnovatsııa lıtseıine aýystyrdy. Ol qalada úsh jyl jumys istedim, 2021 jyly meni Kókshetaý qalasyna aýystyrdy, qazir osy qalada eńbek etip júrmin. Ustazdyq joldy tańdaǵanyma esh ókinbeımin, sebebi unaıdy, keıde oılaımyn eger basqa mamandyqty tańdasam, múmkin jumystan rahat almas pa edim», - deıdi ol.
«Ustazdyq etken jalyqpas, úıretýden balaǵa» demekshi, Jýmadýlla abyroıy men jaýapkershiligi mol ómirlik joldy tańdaǵanyna ókinbegenin aıtady. Degenmen pedagog balaǵa tárbıe men bilim berýdiń ońaı sharýa emes ekenin de aıtyp qaldy.
«Ustaz bolýdy endi bastaǵanymda kóp qujat máselesi bar edi, oqýshylarmen tikeleı jumys isteýge ýaqyt azdyq etetin. Qazir bizden talap etetin qujattardyń sany kóp emes jáne olardyń deni elektrondy formatqa aýysqan. Eń bastysy balalarǵa ýaqyt bólýge múmkindik boldy, ıaǵnı qosymsha sabaq ótkizýge ýaqyt bar. Qazir muǵalimderge barlyq jaǵdaı jasalǵan. Biraq, men ustaz bolý mamandyǵyn tańdaǵanda materıaldyq, basqa da maqsattardy kózdegen joqpyn, eń bastysy mamandyǵym, jumysym unaıdy. Árıne, salystyrmaly túrde burynǵyǵa qaraǵanda qazir muǵalimderdiń jaǵdaıy áldeqaıda jaqsy. Ár mamandyqtyń qyzyǵy men qıyndyǵy qatar júredi. Kezinde synyp jetekshim aıtatyn, qandaı mamandyqty tańdasań da, sol salanyń úzdigi bolýǵa tyrys, úzdik mamandyqqa suranys únemi joǵary», - deıdi kókshetaýlyq muǵalim.
Sonymen qatar tájirıbeli ustazdan ınternetke tańylǵan, qolynan smartfon túspeıtin balalardy bilimge qushtar etý joldaryn suraǵan edik.
«Alǵashqy jyldary sabaqty taqta jáne bordyń kómegimen túsindiretin edik, ol birinshiden balalarǵa qyzyq emes, ekinshiden sabaqty túsiný qıyndyq týǵyzatyn edi. Qazir ınteraktıvti taqta, zamanaýı kompıýterdiń kómegimen óz pánińe qatysty túrli baǵdarlamalardy qoldanýǵa bolady. Sabaqtyń taqyrybyna qaraı tıimdi, balalardyń qyzyǵýshylyǵyn oıatatyn baǵdarlamany tańdap qoldanamyn, sebebi algebra, geometrııa pánderiniń oqýshylarǵa túsinýge qıynǵa soǵatyn taqyryptar bar. Odan qaldy oıyn tásilderi arqyly oqýshylardyń yntasyn ashýǵa bolady, óıtkeni taqyrypty túsindirýge birden kirisip ketpeı, aldymen balalardy sabaq taqyrybyna qyzyqtyrǵan jón», - degen oımen bólisti Jýmadýlla Abdýlhakov.
Eren eńbek elenedi demekshi, elimizdiń úzdik ustazdarynyń qatarynan kóringen Jýmadýlla Abdýlhakovtyń jeke jetistikteri jeterlik, oqýshylary da biraz bıikti baǵyndyrǵan. Atap aıtqanda, ustaz shákirtteri oblystyq, respýblıkalyq jáne halyqaralyq pán olımpıadalary men ǵylymı jobalardyń talaı ret jeńimpazy atandy. Búginde muǵalim jumysyn jalǵastyryp jańa maqsatqa jetý jolynda eńbek etip jatyr. Naǵyz zamanaýı "Eńbek adamy" osyndaı bolsa kerek.
«Qazaqstan muǵalimi» respýblıkalyq baıqaýyna osydan eki jyl buryn qatysýym kerek edi, biraq ýaqtyly qujat jınap úlgere almadym, bıyl qatysý buıyrypty. Baıqaý birneshe kezeńnen turdy, oblystyq deńgeıdegi synaqtan ótken ustazdar respýblıkalyq baıqaýǵa qatysýǵa joldama aldy. Aqtyq synaq Astana qalasynda boldy, biz bógde mekteptiń oqýshylaryna sabaq berdik jáne táýelsiz komıssııa sabaqty birneshe kategorııa boıynsha baǵalady. Respýblıkalyq baıqaýdyń qorytyndysy boıynsha el boıynsha 30 úzdik pedagog tańdalyp alyndy jáne marapattaldy. Baıqaýǵa qatysqanda árıne, qobaljý boldy, ásirese tanymaıtyn oqýshylarǵa sabaq bergende, sebebi tanymaıtyn synyp, tanymaıtyn balalar meni, sabaqty qalaı qabyldaıdy degen oı mazalady. Shyny kerek, bir kún boıy tábetim bolmady, sabaq bastalǵan soń bárin umyttym. Sabaq oıdaǵydaı ótti, ádilqazylar oń baǵasyn berdi, sodan soń jeńisten úmittendim», - dep erekshe sátpen bólisti úzdik ustaz.
Onyń aıtýynsha, muǵalim mamandyǵy óte joǵary jaýapkershilikti talap etedi. Óskeleń urpaqty tárbıeleýde, jas urpaqtyń patrıottyq sezimin oıatýda ustazdyń oryn erekshe.
«Pedagog mamandyǵyn tańdamas buryn, jaqsylap oılanyp, mamandyqty shynymen jaqsy kórýi tıis. Ol synypqa kirgen sátten bastap sezilýi tıis, mysaly, bir synypta shamamen 25 oqýshy bar, al sabaqqa 45 mınýt ýaqyt beriledi, sol ýaqyt ishinde ár balaǵa nazar aýdaryp, bilim berý kerek. Jumysyńdy unatyp, yntamen isteseń, ol alǵa basady. Árıne, bilim men tárbıe qatar júrýi tıis, onyń ishinde patrıottyq tárbıe de bar. Patrıotızm qarapaıym nárseden bastalady, mysaly, mektep múlkine zııan tıgizbeý, qorshaǵan ortany lastamaý degen sekildi sezim, jaýapkershilikti oıatý arqyly patrıot bolýǵa tárbıelegen jón», - deıdi ol.