Pandemııa jaǵdaıynda saılaý qalaı ótedi
Oǵan sebep - búkil álem jurtshylyǵymen qatar Qazaqstan halqyn da alańdatqan koronavırýs pandemııasy. Máselen, ótken táýlikte ǵana respýblıka aýmaǵynda 587 adamda koronavırýs indeti PTR arqyly rastalyp, aýyrǵany belgili boldy. Buǵan qosa, 188 adamnan KVI belgileri bar pnevmonııa anyqtalǵany taǵy bar. Al koronavırýstyń jańa tolqyny qarasha men jeltoqsan aıynda oryn alýy múmkin delingen Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń boljamyna súıensek, qańtardyń basynda da epıdemıologııalyq ahýaldyń jaqsaryp ketetindigine kúmán kóp.
Osyndaı jaǵdaıda qańtardaǵy saıası naýqan qalaı ótpek? Halyq arasynda koronavırýstyń keńinen taralýyna jol bermeý úshin qandaı saqtyq sharalary qolǵa alynbaq? Saılaýshylar vırýs juqtyryp almaýy úshin ne isteýi kerek? Mine, osy saýaldarǵa jaýap berýge tyrysyp kórelik.
Birden aıtaıyq, saıası naýqannyń ótýine jaýapty QR Ortalyq saılaý komıssııasy pandemııa jaǵdaıynda saılaý ótkizý úshin saqtyq sharalaryn qarastyryp otyr. ıAǵnı, saılaý protsesine qatysýshylardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý maqsatynda QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligimen «Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń jáne máslıhattarynyń depýtattyǵyna kandıdattardy usyný jáne tirkeý kezeńinde COVID-19 koronavırýstyq ınfektsııasynyń taralýynyń aldyn alý jónindegi usynymdar» ázirlep te qoıdy.
QR Densaýlyq saqtaý vıtse-mınıstri - Bas memlekettik sanıtarııalyq dáriger Erlan Qııasovtyń aıtýynsha, saılaý protsesiniń depýtattyqqa kandıdattardy usyný jáne tirkeý kezeńinde maska rejımin mindetti túrde saqtap, bir rettik qolǵap kıgen jón. Sonymen qatar qoldy zalalsyzdandyrý maqsatynda antıseptıkti jıi qoldanyp, adamdar arasynda áleýmettik araqashyqtyq saqtaý da mańyzdy. Munan bólek, qol alysyp amandasýdan, tikeleı qarym-qatynastyń ózge de formalarynan múmkindiginshe aryla turǵan durys.
«QR Parlamenti Májilisi men máslıhattar depýtattyǵyna kandıdattardy usyný kezeńinde sezder, konferentsııalar jáne otyrystar ótkizý barysynda baılanyssyz termometr quraldarynyń kómegimen qatysýshylardyń dene qyzýyn ólsheý, sezder, konferentsııalar men otyrystar ótkizýdiń búkil kezeńi ishinde sharaǵa qatysýshylardyń barlyǵynyń maska rejımin saqtaýy usynylady. Sharaǵa qatysýshylardy zalǵa otyrǵyzǵan kezde áleýmettik ara qashyqtyń saqtalýyn qamtamasyz etý qajet. Tıisti qujattardy toltyrý jáne qol qoıý barysynda jeke qalamsap paıdalaný kerek. Ǵımarattyń tehnıkalyq múmkindigi bolǵan jaǵdaıǵa oryn-jaıǵa kirý jáne shyǵý esikteri jeke-jeke bolýy tıis», - dedi Bas memlekettik sanıtarııalyq dáriger.
Onyń atap ótýinshe, joǵaryda atalǵan jıyndar ótetin oryn-jaıda jasandy ventılıatsııa júıesi bolmaǵan kezde bólme aýasyn turaqty túrde jeldetip otyrýǵa keńes beriledi. Sonymen qatar ǵımaratqa kireberiste jáne ishinde ara qashyqtyq belgileri ornatylyp, búkil oryn-jaı zalalsyzdandyratyn jýý quraldarymen únemi tazartylyp otyrýy tıis. Sonymen qatar oryn-jaıǵa kire beriste koronavırýs ınfektsııasynyń aldyn alý sharalary týraly aqparattyq materıaldar ornalstyrylyp, zalǵa kire beris holda qoldy tazartýǵa arnalǵan antıseptık bar sanıtaızerler ornatylýy qajet. Qatysýshylardyń áleýmettik ara qashyqtyq saqtaýyn baqylap júretin jaýapty adamdy belgileý de artyq etpeıdi. Sharanyń barlyq qatysýshylaryna PTR testileý ádisimen koronavırýs ınfektsııasna arnalǵan zerthanalyq tekserýden aldyn ala ótýge keńes beriledi. Bul rette test sharanyń bastalýyna 72 saǵat ýaqyt qalǵannan keıin ǵana tapsyrylǵany durys. Al zerthanalyq tekserýdiń oń nátıjesi bar azamattardy ǵımaratqa kirgizbegen jón. Depýtattyqqa kandıdattardy usyný boıynsha sharalardy uıymdastyrý jáne ótkizý kezeńinde azamattardyń densaýlyǵyn qorǵaý men olardyń sanıtarlyq-epıdemıologııalyq qaýipsizdigin qamtamasyz etý jaýapkershiligi jıyndy ótkizýshilerge júkteledi.
«Saılaý komıssııalaryna jumystaryn uıymdastyrý barysynda mynadaı sanıtarlyq-epıdemıologııalyq sharalardy saqtaý usynylady. Eń aldymen saılaý komıssııalary jumysynyń búkil kezeńinde komıssııanyń barlyq múshelerin qoldy antıseptıkalyq quraldarmen zalalsyzdandyrýdy qamtamasyz etýi tıis. Saılaý komısııalary ǵımarattaryna kireberiste sanıtaızerler bolýy jáne turaqty túrde tazalaý jumystary júrgizilýi kerek. Jıhazdar men tehnıkalyq qural-jabdyqtar bir-birinen keminde 1,5-2 metr ara qashyqtyqta ornalastyrýy tıis. Saılaý qujattarymen jumys isteý barysynda qaýipsizdik sharalary saqtalýy qajet. Saılaý qujattaryn toltyrý jáne olarǵa qol qoıý barysynda jeke qalamsap paıdalaný usynylady», - dedi QR Densaýlyq saqtaý-vıtse-mınıstri.
Osy oraıda QR Ortalyq saılaý komıssııasynyń tóraǵasy Berik Imashev saıası partııalar ókilderiniń nazaryn depýtattyqqa kandıdattar usyný jónindegi is-sharalardy uıymdastyrý jáne ótkizý kezinde Densaýlyq saqtaý mınıstrligi ázirlegen usynymdardy múltiksiz saqtaý qajettigin aıtady.
«Bul usynymdar der ýaqytynda ázirlendi. Saılaý protsesine qatysýshylardyń densaýlyǵy men ómiriniń qaýipsizdigin qamtamasyz etý - saılaý naýqanynyń eń mańyzdy aspektileriniń biri. Osyǵan baılanysty saıası partııalar ókilderiniń nazar aýdarýyn suraımyn. Depýtattyqqa kandıdattar usyný jónindegi is-sharalardy uıymdastyrý jáne ótkizý kezeńinde jaýapkershilik sharalaryn uıymdastyrýshylarǵa júkteledi. Sondaı-aq aýmaqtyq saılaý komıssııalarynyń partııalyq tizimdi tirkeýdi júrgizý kezinde barlyq qajetti densaýlyq saqtaý sharalarynyń qamtamasyz etilýi qajet ekendigine nazar aýdartamyn», - dedi Berik Imashev.
