Ózbekstan jyl qustaryn GPS arqyly baqylaı bastady — sheteldegi qazaq baspasózi
ASTANA. KAZINFORM — Kazinform sheteldegi qazaq tilinde taraıtyn aqparat kózderine aptalyq sholýyn usynady.
Qazaqstan elshisi túrik azamattaryn kóshpendiler oıynyna shaqyrdy — TRT
Qazaqstannyń Túrkııadaǵy ókiletti elshisi Erkebulan Sápıev barsha túrik azamattaryn Qazaqstanda ótetin V Dúnıejúzilik Kóshpendi oıyndaryna shaqyrdy.
Bul týraly osy aptada Túrkııa Radıo Televızııa portaly habarlady.
Qazaqstan elshisi Erkebulan Sápıev jazbasha málimdemesinde mádenı murany qorǵaý ulttyń bolmysyn qalyptastyrýda jáne onyń bolashaǵyn anyqtaýda óte mańyzdy ekenin bildirgen.
«Ortalyq Azııada aımaqtyń bizdiń dáýirimizge deıingi 3 myń jyl burynǵy baı jáne alýan túrli tarıhyn eskersek, bul oıyndar biz úshin Olımpıada sııaqty mańyzdy. Oıyndar álemge kóshpeli halyqtardyń mádenıeti men tarıhyn kórsetýge jáne olardy baýyrmaldyq sezimmen atap ótýge múmkindik beredi. Osy oraıda Astana kóshpeli ata-babalarymyzdyń rýhymen birge jandanady. Bul uly oqıǵa. Kórkem astanamyzdy mádenıettiń, básekelestiktiń jáne dostyqtyń jarqyn arenasyna aınaldyrady. Men ásirese dos jáne baýyrlas Túrkııa halqyn osy merekege qatysýǵa shaqyramyn», — degen Qazaqstan elshisi.
Aıta keteıik, oıyn aıasynda kókpar, sadaq atý, kúres, búrkit salý syndy dástúrli sport túrleri de bolady.
Kóshpendi oıyndarynda sportpen qatar, Qazaqstannyń dástúrli taǵamdary men turmys-tirshiligin kórsetetin etnoaýyl qurylady.
Kelýshilerge qazaqstandyq buıymdar tanystyrylyp, sheberler qyzyqty sheberlik sabaqtary arqyly óz qupııalarymen bólisedi. Oıyn barysynda aqyndar aıtysy da ótedi, dep jazǵan túrkııalyq BAQ.
Sondaı-aq osy aptada TRT-da Astanada mańyzdy kezdesý ótedi degen taqyryptaǵy aqparat jarııalandy.
Qazaqstannyń elordasy Astanada Ortalyq Azııa elderi basshylarynyń 6-shy konsýltatıvtik kezdesýi ótedi.
Bul týraly túrkııalyq BAQ QR Prezıdentiniń baspasóz qyzmetine silteme jasap habarlaǵan. Atap aıtqanda, el basshysy Qasym-Jomart Toqaev tamyz aıynyń birinshi onkúndiginde júzege asyratyn jumys baǵdarlamasyn jarııalady.
Ózbekstan prezıdenti Shavkat Mırzıeev 7-8 tamyzda Qazaqstanǵa resmı saparmen keledi, al 9 tamyzda Ortalyq Azııa elderi basshylarynyń 6-shy konsýltatıvtik kezdesýi ótetini aıtyldy.
Aıta keteıik, basshylar yntymaqtastyqtyń birqatar ózekti baǵyttaryn, ásirese logıstıka, saýda, ekologııa, energetıka jáne qaýipsizdikti talqylaıdy.
Ózbekstanda jyl qustaryn GPS arqyly baqylaý bastaldy — ÓzA
Ózbekstannyń Ekologııa mınıstrliginiń habarlaýynsha, mınıstrlik quramyndaǵy Qorshaǵan ortany jáne tabıǵatty qorǵaý tehnologııalary ǵylymı-zertteý ınstıtýty Ǵylym akademııasynyń Zoologııa ınstıtýtymen birlese otyryp, GPS baqylaý qurylǵylary arqyly qonys aýdaratyn jyrtqysh qustardy baqylaý jumystaryn júrgizýde, dep habarlaıdy ózbekstandyq ÓzA aqparat agenttigi.
Sóıtip Ózbekstanda qonys aýdaratyn jyrtqysh qustardy GPS arqyly baqylaý bastalǵan.
«Bul Ózbekstan men Qazaqstandaǵy „Ortalyq Azııadaǵy jyrtqysh qustardy qorǵaý“ jobasy aıasynda júzege asyrylyp, qustardyń ushý baǵyty, qashyqtyǵy, bıiktigi, ushý jyldamdyǵy jáne olarǵa tónetin qaýip týraly aqparat alýǵa múmkindik beredi. Alynǵan málimetter jyrtqysh qustardyń ómir saltyn jan-jaqty zerttep, olardy saqtaý sharalarynyń josparyn jasaýǵa kómektesedi», dep tolyqtaıdy ÓzA.
Halyqaralyq kelisim aıasynda Bolgarııa, Tájikstan, Qazaqstan jáne Qyrǵyzstannyń halyqaralyq sarapshylary ózbekstandyq mamandarǵa Ortalyq Azııanyń ushý jolynda qustardy baqylaý qurylǵylaryn durys ornatý jáne olarǵa tónetin qaýipterdi anyqtaý úshin derekterdi óńdeý boıynsha semınarlar men trenıngter ótkizýde.
Sondaı-aq, osy aptada «ÓzA» agenttiginde Samarqandta ǵıbadathana men qabyrǵa sýretteri tabyldy degen taqyryptaǵy aqparat jarııalandy.
Ózbekstanadyq BAQ-tyń dereginshe, Samarqand arheologııalyq ınstıtýtynyń qyzmetkerleri oblystyń «Qorǵantóbe» eskertkishinen VII–VIII ǵasyrlarǵa tán ǵıbadathana men qabyrǵa sýretteriniń ornyn tapqan. Qazir qazba jumystary júrip jatyr.
Aıta ketý kerek, arheologııa ınstıtýtynyń málimetinshe, mamandar munda 2022 jyldan beri arheologııalyq zertteýler júrgizip keledi. Tabylǵan ǵıbadathananyń orny tikburyshty pishindi, qabyrǵalarynyń saqtalǵan bıiktigi 3 metr. Bólmege 5 esik arqyly kirýge bolady. Onyń tórinde taq, tórt jaǵynda baǵanalar bar.
«Bólmeniń qabyrǵalary dinı taqyryptaǵy kartınalarmen bezendirilgen, ondaǵy beıneler arasynda qulaǵy men qoldary oıý-órnekke toly qudaı beınesi bar. Onyń basynda qanatty, jarty aı tárizdes ústińgi tájdiń keskini beınelengen» dep jazady ÓzA agenttigi.
Beıjiń sheteldikterge arnalǵan Beijing pass-ty shyǵarady — Halyq gazeti
Jazǵy demalysta Beıjińniń kórikti oryndaryn tamashalaıtyn sheteldik týrıster sany aıtarlyqtaı artty. Sheteldik jolaýshylardyń saıahattaýyn qolaıly etý maqsatynda Beıjiń bir kartamen barlyq jerge baratyn halyqaralyq Beijing pass kartasyn shyǵarýdy josparlap otyr, dep habarlaıdy Qytaıdyń Halyq gazeti.
Atalǵan BAQ-tyń keltirgen deregine súıensek, Osyǵan baılanysty Beıjiń metro stantsııalary synaq júrgizip jatyr. Bolashaqta sheteldikter Beijing pass kartasyn paıdalanyp, Beıjińde qatynas quraldaryna otyra alady.
Atap aıtqanda, sheteldik jolaýshylardyń metroǵa jol aqysyn tóleý yńǵaılylyǵyn arttyrý maqsatynda 1 maýsymnan bastalǵan Beıjiń metrosynyń qaramaǵyndaǵy 17 jelide POS mashınalaryn ornatý aıaqtaldy.
Sheteldik jolaýshylar POS mashınalary arqyly halyqaralyq bank kartalarymen tólem jasap, bılet satyp ala alady.
Sonymen qatar osy aptada «Halyq gazeti» basylymynda Qytaı ǵalymdary alǵash ret aı topyraǵynan molekýlalyq sý tapty degen taqyryptaǵy aqparat jaryq kórdi.
Qytaılyq BAQ-tyń málimetinshe, Qytaı Ǵylym akademııasynyń jaqyndaǵy málimetinshe, eldiń ǵylymı-zertteý toby «Chane-6» ákelgen aı topyraǵynan sý molekýlalary men ammonııge baı belgisiz mıneraldy krıstall bar ekenin anyqtaǵan.
Osylaısha ǵalymdardyń aıdan ákelingen topyraqtan molekýlalyq sýdy alǵash ret taýyp otyr.
Bul aı evolıýtsııasyn zertteý úshin úlken mańyzǵa ıe jáne adamnyń aı resýrstaryn damytý men paıdalanýyna kóbirek múmkindikter beredi, dep jazdy qytaılyq basylym.
Ejelgi Iran álemge usynǵan sý basqarý óneri — Parstoday
Qanat qazý — ejelgi ırandyqtar oılap tapqan jer asty sýlaryn paıdalanýdyń bir tásili. Bul qurylys Irandaǵy kóne órkenıet adamdarynyń aqyly men qabiletin kórsetedi. Iranda salynǵan qanattar — jer asty qurylǵylary. Ol sýy az nemese tapshy jerlerde qoldanylǵan, dep habarlady Irannyń Parstoday aqparat agenttigi.
Atalǵan basylymnyń dereginshe, uzaq jyldar boıy bul tásil kóptegen elderde sýmen qamtamasyz etý úshin paıdalanyldy. Tarıhı qujattar kórsetkendeı, qanat salý tehnologııasy Irannan shyǵyp birtindep álemniń basqa aımaqtaryna taralǵan.
Atap aıtqanda, shyǵysta munyń úlgilerin Aýǵanstan, Úndistan jáne Qytaı sııaqty elderden, batysta Soltústik Afrıka elderi, sonyń ishinde Marokko, Aljır, Lıvııadan kórýge bolady.
Irandyq basylym ary qaraı «Qanat degen ne? Qalaı salynady?» jáne «Irandyq qanattardyń álemdik mura tizimine tirkelýi» degen taqyryptar boıynsha tolyqtaı túsindirgen.
