Ózbekstan AES-ke qajetti ıadrolyq otyndy jergilikti shıkizattan alýdy josparlap otyr
TAShKENT. KAZINFORM – Ózbekstanda paıdalanylǵan ıadrolyq otyn jáne radıoaktıvti qaldyqtarmen jumys isteý strategııasynyń jobasy ázirlendi, dep habarlaıdy Kazinform agenttiginiń menshikti tilshisi.
Uzatom agenttiginiń dırektory Azım Ahmedhadjaevtyń aıtýynsha, strategııaǵa ıadrolyq materıaldy tasymaldaý, paıdalaný jáne ony joıý jónindegi talaptar men erejeler engen.
- Ázirlengen strategııanyń jobasy paıdalanylǵan ıadrolyq otyn men radıoaktıvti qaldyqtardy qoldaný, joıý tártipterin qamtıdy. Atap aıtqanda, ıadrolyq materıaldy el aýmaǵynda jáne Ózbekstannan tys jerlerde tasymaldaý talaby men erejesin saqtaýǵa mán berildi. Sondaı-aq, qujatta osy protsesterge qatysatyn mamandardyń biliktiligin arttyrý men ǵylymı-tehnıkalyq bazany jetildirýge baǵyttalǵan sharalar legi qarastyrylyp otyr, - dedi Azım Ahmedhadjaev Kazinform tilshisiniń saýalyna jaýap bere otyryp.
Spıker atap ótkendeı, ózbek tarapy salynatyn atom elektr stantsııasyna qajetti ıadrolyq otyndy elde óndiriletin tabıǵı ýrannan alý múmkindigin zerdelep jatyr.
- Elde óndiriletin ýrandy daıyn ónimge aınaldyrý úshin shıkizatty ózge tarapqa berý arqyly AES-ti ıadrolyq otynmen qamtamasyz etý usynysy ázirge pysyqtalyp jatyr. Bul rette jobanyń ekonomıkalyq tıimdiligi men yqtımal táýekelderine taldaý jasaý mańyzdy, - dep toqtaldy Azım Ahmedhadjaev.
Aıta keteıik, Ózbekstan ýran óndirisi boıynsha álemde 5-orynda bolsa, atalǵan metalldyń qory jóninen jahandaǵy 10 memlekettiń qataryna kiredi.
- Ýran óndirý salasyndaǵy ulttyq áleýetti tıimdi paıdalaný atom energetıkasyn odan ári damytýǵa negiz bolatyny sózsiz. Bul óz kezeginde el ekonomıkasyn ilgeriletýge serpin beredi. Reaktorlardy ıadrolyq otynmen qamtamasyz etý úshin Reseı, Qytaı, Frantsııa jáne AQSh sııaqty elder ýrandy baıytýymen aınalysyp keledi. Bul faktorlar Ózbekstanda ýrandy paıdalanýǵa baǵyttalǵan keshendi strategııa ázirleýdiń mańyzdylyǵy men ózektiligin dáleldep otyr, - dep túıindedi Uzatom agenttiginiń dırektory Azım Ahmedhadjaev.
Eske salaıyq, Ózbekstanda AES salý úshin halyqaralyq konsortsıým qurylady.
Reseılik tehnologııa boıynsha óńirdegi alǵashqy az qýatty atom elektr stantsııasy salynady. Árqaısysynyń qýaty 55 MVt bolatyn 6 reaktor (jalpy qýaty – 330 MVt) Djızak oblysyndaǵy Týzkan kólinde boı kóteredi. AES-tiń alǵashqy reaktory 2029 jyldyń sońynda iske qosylmaq. Al ol tolyq qýatta 2033 jyldan bastap jumys istemek.
Osyǵan saı, taıaýda Ózbekstan men Reseı AES salý kelisimshartynyń kúshine ený hattamasyna qol qoıdy.