Otandyq ǵalymdar elimizdiń joldaryna sýperasfalt daıarlap jatyr
L. N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń ǵalymdary elimizde Superpave (Sýperasfalt) tehnologııasyn engizýge kiristi, dep habarlaıdy Kazinform.
Eýrazııa ulttyq ýnıversıteti Innovatsııalardy damytý departamentiniń dırektory Ásel Jeksembaevanyń aıtýynsha, otandyq ǵalymdardyń osy eńbegi Qazaqstan aýmaǵyndaǵy jol sapasyn jaqsartady. Bul ozyq tehnologııa asfaltbetondy jobalaýda klımattyq faktorlardy, kólik júktemesin, qozǵalys qarqynymen qatar shıkizat sapasyna áser etedi. Esesine, jol jabyny berik bolady.
«Otandyq ǵalymdardy biriktire otyryp, avtokólik joldarynyń sapasyn jaqsartýǵa arnalǵan Superpave tehnologııasyn engizýde ǵylymı zertteýge kirisken edik. Shetelde osy ınnovatsııalyq tehnologııa qarqyndy túrde engizilip jatyr. Sondyqtan elimizde atalǵan tehnologııa aıasynda bıtým ımýlsııasyn jetildirip jatyrmyz. Elimizdiń klımattyq erekshelikterin eskerip, sapaly ónimdi daıarlaýǵa ekpin qoıyp otyrmyz. Qazaqstan ǵalymdarymen qatar, shetel mamandary da zertteýge qatysyp jatyr. Olardyń arasynda Japonııa, Polsha, Anglııa ǵalymdary bar», - dedi Á. Jeksembaeva.
Eldegi qurylys, jol-qurylys sektorynyń akkredıttelgen qyzmetterin kórsetetin qurylys-tehnıkalyq ınjınırıng ortalyǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń bazasynda qurylǵan. Munda Superpave úshin ekologııalyq jaǵynan tıimdi tehnologııalar ázirlenedi.
Ýnıversıtet ǵalymdary ınnovatsııalyq asfaltbetondy óndiriske engizer aldynda, onyń sapasyn zaman talabyna saı quraldardyń kómegimen baqylaıdy. Máselen, asfalt joldyń ústinen kólikter birneshe jyl qaptap júrse, onyń sapaǵa qalaı áser etetini anyqtalady. Sol sekildi, jańbyr men qarǵa, klımattyq ózgeristermen qosa basqa da qolaısyz jaǵdaılarǵa tózimdiligi synalady. Superpave tehnologııasynyń artyqshylyǵy sol, munda klımattyq jaǵdaılarmen qatar, aımaqtyń basqa da erekshelikteri eskeriledi. ıAǵnı, bıtým qospasy aımaqtyń artyqshylyqtaryna súıene otyryp jasalady.
Ǵalymnyń sózine qaraǵanda, biregeı qurylǵylardyń kómegimen asfalttyń tozý úderisi ımıtatsııalanatyn synaqtar da júrgiziledi. Ýnıversıtet zerthanasynda sátti júzege asyp jatqan Superpave tehnologııasynyń taǵy bir ereksheligi – kez kelgen jol ýchaskesiniń úlgisin aınytpaı jasaýǵa bolady. Eger zerthanadaǵy synaqta materıaldyń sapasy jaqsy nátıje kórsetse, óndiriste de sol nátıje qaıtalady.
Búginde ýnıversıtet bazasynda Eýropa men Azııa ǵalymdarynyń yntymaqtastyǵyn arttyratyn alań qurylǵan. Bul – sýperasfalt tehnologııasynda tabysty tájirıbelerdi eskerýge múmkindik beredi. Bul rette, otandyq ǵalymdar sheteldik standarttardy eldegi barlyq óńirdiń klımattyq erekshelikterine beıimdeýge basa nazar aýdaryp otyrǵanyn atap ótken jón.
«Ǵalymdar sýper asfalt tehnologııasynyń otandyq standarttaryn ázirleý barysynda múmkindiginshe jergilikti óndirýshilerdiń ónimderin paıdalanýǵa basymdyq berip otyr. Ýnıversıtet ǵalymdary asfaltqa arnalǵan arnaıy qospalardy ázirlep qoıǵan. Tek sol qospany óndiriske engizý úshin jańa jabdyqta synaqtan ótkizip jatyr», - dedi Ásel Jeksembaeva.
Bul joba el ekonomıkasynyń qaryshtaýyna yqpal etip qana qoımaı, eldiń qurylystaǵy ınnovatsııalyq sheshimderge daıyndyǵyn aıqyndaıdy. Sondaı-aq ınnovatsııalyq jol jáne qurylys materıaldaryn ázirleýde jasyl tehnologııalardy paıdalaný arqyly turaqty damýǵa jol ashady.
