Ota jasaǵan adamnyń saýyǵyp ketkenin kórgen sátti sózben aıtyp jetkizý múmkin emes – kardıohırýrg
Aýrý azabyn tartqan sátte ajalǵa arasha bolatyn aq halatty jandardyń eńbegi ólsheýsiz. Eńbek tájirıbesinde 670-ten astam naýqastyń júregine ota jasaǵan Aqmola oblystyq kópsalaly aýrýhanasynyń kardıohırýrgııa bólimshesiniń bilikti mamany, kardıohırýrg Ermek Torsyqbaev qyzyǵy men qıyndyǵy qatar júretin medıtsına salasyndaǵy jumysy jaıly aıtyp berdi, dep habarlaıdy Kazinform tilshisi.
– Medıtsına salasyna qalaı keldińiz? Áńgimemizdi osydan bastasaq.
– Men1986 jyly Jarqaıyń aýdanynyń Derjavınsk qalasynda dúnıege keldim. Jastyq shaǵymda úıimizde jeke kitaphana bolatyn. Onda alǵash ret keńestik medıtsına ǵalymy, medıtsına ǵylymdarynyń doktory Nıkolaı Mıhaılovıch Amosovtyń «Knıga o schaste ı neschastıah: dnevnık s vospomınanııamı ı otstýplenııamı» kitabyn oqyp shyqtym. Sol kitap meniń dáriger bolýyma arqaý boldy.
2004 jyly Tımırıazev mektep-gımnazııasyn bitirdim. Bul UBT tapsyrǵan mektep oqýshylarynyń alǵashqy shyǵarylymy edi. Aýdan boıynsha joǵary upaı jınaǵandardyń biri boldym. Bul maǵan medıtsınalyq ýnıversıtetke grantqa túsýge múmkindik berdi. 2004-2010 jyldar aralyǵynda Astana qalasyndaǵy Qazaq memlekettik medıtsına akademııasynyń emdeý fakýltetinde oqydym. Bul meniń ómirimniń umytylmas kezeńi edi.
– Alǵash ota jasaǵan sátińiz esińizde me?
– 2 kýrstan bastap «Travmatologııa jáne ortopedııa» ǴZI operatsııalyq blogynda sanıtar bolyp jumys isteı bastadym. Medıtsınalyq akademııany bitirgennen keıin m.ǵ.d., professor N.Mıronıýktiń basshylyǵymen Astana qalasynyń Ortalyq jol aýrýhanasy bazasynda ınternatýradan óttim.Ómirdiń ystyq-sýyǵynyń ne ekenin áli bilmeıtinmin. Shyny kerek, bastapqyda dáriger bolýdan qoryqtym, ózime degen senim bolmady. Dertine daýa izdep kelgen neshe túrli naýqastardy kórgende medıtsına qyzmetkerine júktelip otyrǵan jaýapkershiliktiń óte úlken ekenin sezindim. Aǵa býynnyń jas mamandarǵa degen iltıpaty men qamqorlyǵynyń arqasynda ózime degen senimdilik paıda bola bastady. Keıin ýaqyt óte kele mamandyq tańdaýda qatelespegenimdi túsindim.
Óz qolyńmen ota jasaǵan adamnyń saýyǵyp ketkenin kórgen sátti sózben aıtyp jetkizý múmkin emes. Sol sátte adamnyń júregi kózińe elestep turady. Shynymen adamdy qaıta tirilttim be dep qalasyń. Sonymen birge, bul sala medıtsınadaǵy kúrdeli baǵyttardyń biri bolyp sanalady, bosańsýǵa bolmaıdy, únemi izdenisti talap etedi. Birinshi ret ot jasaǵan kezimde janymda bolǵan tájirıbeli áriptesterimiz, tálimgerlerimiz maǵan medıtsına tilimen aıtqanda «manevr» jasaýǵa úlken múmkindik berdi. Ota jasaý bólimshesindegi alǵashqy tálimgerlerim Vıacheslav Dmıtrıevıch Son, Sergeı Karlovıch Verveın sııaqty tájirıbeli mamandarǵa alǵysym sheksiz. Keıin maǵan sol jerde hırýrg bolyp jumys isteý usynyldy. Dáriger-kardıohırýrg biliktiligin Mınskidegi Belarýs medıtsınalyq akademııasynda oqyǵannan keıin m.ǵ.d., professor ıÝ.P.Ostrovskııdiń jetekshiligimen aldym.
– Búginde ózińiz eńbek etip jatqan Kókshetaýdaǵy kardıohırýrgııa bólimshesiniń jumysy týraly aıtyp berseńiz.
– 2012 jyly dosymnyń usynysy boıynsha Aqmola oblystyq aýrýhanasynyń kardıohırýrgııa bólimshesiniń meńgerýshisi Nurlan Mınaıdarovpen áńgimelesýden óttim. Ol birden maǵan Kókshetaý qalasyndaǵy kardıohırýrgtar komandasyna qosylýdy usyndy. Búginde jasaǵan tańdaýyma ókinbeımin. Kardıohırýrgııa bólimshesinde mamannyń alańsyz tájirıbesin shyńdaýǵa barlyq múmkindik qarastyrylǵan.Ota sany jyldan-jylǵa artyp keledi. Búgingi tańda bizdiń mamandar aıyna 25 ota jasaıdy. Buryn aıtarlyqtaı az bolatyn. Aıtalyq, 2013 jyly jylyna 140-150 ota jasalsa, al ótken jyly onyń sany 280-den asty, ıaǵnı ósim eki ese artqan. Sondaı-aq, 10 jyl ishinde kardıohırýrgııa bólimshesinde eki myńnan astam ota jasalǵanyn atap ótkim keledi. Al ózim 670 astam naýqastyń júregine ota jasap, aıaǵyna tik turǵyzdym.
– Keıingi kezde júrek aýrýlaryna shaldyqqan naýqastar sany kóbeıip bara jatqany aıtylyp júr. Ókinishke qaraı, onyń ishinde jastar da bar. Osy rette, ózińiz ota jasaǵan naýqastar jaıly aıtyp ótseńiz.
– Júrek aýrýy kóbine adam ómiriniń basynda nemese sońynda paıda bolady. Sondyqtan kardıohırýrgtar óte jas nemese óte qart júrektermen jumys isteıdi. Negizinen eresekterdiń patologııasyna mamandanamyn. Qabyldaýymda bolǵan eń jas naýqas 15 jasta boldy. Men oǵan týa bitken júrek aqaýy dıagnozy boıynsha ota jasadym.
– Óńirde medıtsına mamandarynyń tapshylyǵyna qatysty másele qalaı sheshilip jatyr?
– Meniń oıymsha, medıtsına bir orynda turmaıdy, jyl saıyn jańa ádister paıda bolyp, baza nyǵaıyp keledi. Bul baǵyt Kókshetaýda damyp kele jatqany qýantady. Osy jazda emtıhan komıssııasynyń múshesi retinde Shoqan Ýálıhanov atyndaǵy Kókshetaý memlekettik ýnıversıtetiniń Jalpy medıtsına fakýltetiniń túlekterinen memlekettik emtıhandardy qabyldadym. Bir kezderi Kókshetaýda dárigerlerdi daıyndaýǵa bolady degenge eshkim senbedi. Ýnıversıtette fakýltettiń materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn jabdyqtaý úshin kóp jumys atqaryldy.
Jalpy, elimizde kardıohırýrgııa salasy jaqsy damyp keledi. Elimizden shyqqan myqty kardıohırýrgter bar, kardıohırýrgııa ortalyqtary zamanaýı qural- jabdyqtarmen qamtamasyz etilgen. Otandastarymyz kúrdeli otalardy shetelge barmaı-aq elimizde jasatyp jatyr.
Basty maqsat – rardıohırýrgııa boıynsha eresekterge jasalatyn otanyń barlyq spektrin ıgerý jáne sapaly oryndaý. Sonymen qatar, sheteldik áriptestermen tájirıbe almasý aıasynda bilim alýdy jalǵastyryp jatyrmyz. Jaqynda Kaýnas qalasyndaǵy Lıtva densaýlyq ǵylymdary ýnıversıtetine Bolashaq baǵdarlamasy boıynsha taǵylymdamadan ótýge qujattar tapsyrdym. Onyń stıpendıaty boldym. Taǵylymdamadan sheteldik kardıohırýrgtardyń tájirıbesin alýdy, júrekti emdeýdiń ozyq ádisterin zerdeleýdi josparlap otyrmyn.
