«Ortalyq Azııa +Japonııa» dıalogyna qatysýshylar yntymaqtastyq «jol kartasyn» qabyldady
Otyrystyń kún tártibinde turaqty damý maqsattaryna qol jetkizý, saýda men ınvestıtsııalar, qaýipsizdik, mádenı-gýmanıtarlyq yntymaqtastyq salasynda óńirlik ózara is-qımyldy ilgeriletý máseleleri qaraldy. Jıyn barysynda qatysýshylar iskerlik ortany jaqsartý men ınfraqurylymdy nyǵaıtý boıynsha pikir almasty.
«Ortalyq Azııanyń iskerlik áleýetin ashýǵa baǵyttalǵan yntymaqtastyqtyń jańa nysandaryn izdeýdi Qazaqstan qoldaıdy. Osy rette japon tarabyn ústimizdegi jylǵy naýryzda Dıalogtyń bıznes-forýmynyń sátti ótkizilýimen quttyqtaǵym keledi», - dedi Q. Ábdirahmanov sóz sóıleý barysynda.
Dıalog sheńberindegi ekonomıkalyq trek tartymdylyǵyn tolyqtyratyn Japonııanyń ekonomıkalyq vedomstvolaryn bıznes-forým jumysyna belsendirek qatystyrý usynyldy. Qazaqstan Ortalyq Azııanyń tranzıttik-kóliktik áleýetin damytýdy, óńir elderiniń ulttyq baǵdarlamalary men iri kópjaqty kóliktik-tranzıttik jobalar boıynsha strategııalary sheńberinde júzege asyrylatyn ınfraqurylymdyq jobalardy jaqyndastyrý boıynsha jumysty jalǵastyrýdy yntymaqtastyqtyń basymdy baǵyttarynyń biri retinde qarastyrady. Óńirdiń tranzıttik áleýetin kóterý men óńir ishindegi saýda-ekonomıkalyq baılanystardy keńeıtý maqsatynda Ortalyq Azııada úılestirilgen kóliktik saıasatty júrgizý ýaqyt talaby bolyp tabylady.
BUU Qaýipsizdik Keńesindegi qyzmeti sheńberinde Qazaqstan Ortalyq Azııa men Aýǵanstandaǵy qaýipsizdikti kúsheıtý, transultaralyq qaýipterge qarsy turý men aldyn alý dıplomatııasy quraldaryn kúsheıtýge erekshe kóńil bóletindigi aıtyldy. Astana BUU-nyń saıası bas múshesindegi aldaǵy jumysyn qaýipsizdik pen damý arasyndaǵy baılanystyń úzdiksizdigin qamtamasyz etý prızmasy arqyly qarastyrady.
Dıalog qatysýshylaryna Qazaqstannyń Aýǵanstanǵa tuńǵysh resmı damý kómegin kórsetkeni týraly aqparat berildi. BUU Damý baǵdarlamasy jáne Japonııamen birlese aýǵan áıelderiniń ekonomıkalyq derbestigi men quqyqtaryn kótermeleý jónindegi tájirıbelik joba iske qosylǵanyna nazar aýdaryldy.
Qazaqstan tarapynyń pikirinshe, Japonııamen yntymaqtasýdyń sátti tájirıbesin jalǵastyrý jáne Esirtki quraldarynyń, psıhotroptyq zattar men olardyń prekýrsorlarynyń zańsyz aınalymyna qarsy kúres jónindegi Ortalyq Azııa óńirlik aqparattyq úılestirý ortalyǵy sheńberindegi kúsh-jigerdi birlestirý dıalogtyń asa mańyzdy bóligi. Osyǵan baılanysty, Qazaqstan BUU Esirtki men qylmys jónindegi basqarmasymen birlese «Shekaralyq baılanysý keńselerin jasaý jáne esirtki men qylmyspen kúresýdegi Ortalyq Azııadaǵy transshekaralyq yntymaqtastyqty kúsheıtý jónindegi jobasyn» iske asyrý boıynsha Japonııanyń nıetin qoldaıdy.
Jıyn barysynda «EKSPO-2017» Halyqaralyq mamandandyrylǵan kórmesiniń taqyryby da qozǵaldy. Qazaqstan tarapynan bul oqıǵa ǵalamdyq ózara táýeldilik pen planeta taǵdyry úshin ortaq jaýapkershilik qaǵıdasyna negizdelgen, óńir elderiniń turaqty damýyn qamtamasyz etýge baǵyttalǵan jańa tásilderdiń katalızatoryna aınalatyndyǵy atap ótildi.
Ortalyq Azııa jáne Japonııa elderi arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynastardyń 25 jyl tolýyna oraı ótkizilgen Syrtqy ister mınıstrleri keńesiniń qorytyndysy boıynsha Birlesken málimdemege qol qoıyldy jáne «Kólik jáne logıstıka salasyndaǵy óńirlik yntymaqtastyǵynyń Jol kartasy» qabyldandy.
Qazaqstannyń bastamasy boıynsha málimdemeniń mátinine sý resýrstaryn sapaly basqarý jáne únemdeý baǵytynda japonııalyq tájirıbeni tartýǵa baılanysty Dıalogtyń áleýetin belsendi paıdalaný tetigi engizildi.
Dıalogqa múshe memleketter Astana qalasynda 2017 jyldyń 10-11 qyrkúıeginde ótetin Ortalyq Azııa óńiriniń ǵylymı-tehnıkalyq jáne ınnovatsııalyq damýy jónindegi Islam yntymaqtastyǵy uıymynyń ǵylym jáne tehnologııalarǵa arnalǵan birinshi sammıtine qatysýdy biraýyzdan qoldady.
Aıta keteıik, «Ortalyq Azııa + Japonııa» Dıalogy 2004 jyly Japonııa bastamashylyq etken Ortalyq Azııa elderimen tyǵyz qarym-qatynasty tereńirek jáne óńirlik yntymaqtastyqty keńeıtý boıynsha kúsh-jigerlerin arttyrý maqsatynda qurylǵan yntymaqtastyq formaty bolyp tabylady. Atalǵan formattaǵy birinshi otyrys 2004 jylǵy tamyzda Astana qalasynda ótti. Dıalog qurylǵannan bastap Ortalyq Azııa jáne Japonııa elderiniń saıası, ekonomıkalyq sıpattaǵy jáne qaýipsizdik máselelerin jalpy talqylaý úshin mańyzdy alań boldy.
Sondaı-aq, Ashǵabatta Q. Ábdirahmanov pen Japonııanyń syrtqy ister mınıstri Fýmıo Kısıdonyń kezdesýi ótti. Suhbat barysynda taraptar Prezıdent Nursultan Nazarbaevtyń 2016 jylǵy qarashada Japonııaǵa memlekettik is-sapary sheńberinde qol jetkizgen kelisimderdi júzege asyrý barysyn qarastyryp, sondaı-aq ekijaqty yntymaqtastyqtyń qazirgi ahýaly men bolashaqtaǵy baǵytyn, kópjaqty formattaǵy ózara árekettesý, onyń ishinde BUU Qaýipsizdik Keńesi jumysy aıasyndaǵy kúshterdi úılestirý máselelerin talqylady. Qazaqstan Syrtqy ister mınıstri japondyq áriptesin Qazaqstannyń saýda-ekonomıkalyq, ınvestıtsııalyq, tranzıttik-kóliktik saıasatynyń basymdyqtarymen tanystyrdy.
Japon mınıstri ekijaqty formattaǵy ózara árekettesýge nazar aýdara otyryp Prezıdent N. Nazarbaevtyń «Nurly jol» memlekettik baǵdarlamasynyń, sonyń ishinde elimizdiń kóliktik-tranzıttik áleýetiniń tartymdylyǵyn atap ótti. Al Astanada ótetin «EKSPO-2017» mamandandyrylǵan kórmesinde Japonııa óziniń jańa tehnologııalyq zertteýlerin usynady. Kezdesý barysynda japon taraby qazaqstandyq azamattar úshin kelý vızasyn resimdeý men olardyń bolý merzimin uzartý tártibindegi jeńildetýleri jóninde málimdedi.
Sonymen qatar, Qazaqstannyń syrtqy saıasat vedomstvosynyń basshysy BUU Bas hatshysynyń Arnaıy ókili Ortalyq Azııadaǵy aldyn-alý dıplomatııasy jónindegi BUU Óńirlik ortalyǵynyń basshysy (UNRCCA) Petko Draganovpen kezdesý ótkizdi.
Kezdesýde Qazaqstan Aral teńizi alabynyń sý resýrstaryn transshekaralyq basqarý úshin normatıvtik-quqyqtyq jańǵyrý boıynsha Óńirlik ortalyqtyń kúsh-jigerin joǵary baǵalaıtyny jáne UNRCCA-diń Araldy qutqarý halyqaralyq qorymen yntymaqtastyǵyn qoldaıtyny jóninde aıtyldy. Sonymen birge, óńirlik ózara árekettesý jáne transulttyq qaýip-qaterge birlesken qarsy kúres sııaqty taǵy basqa máseleleri talqylandy.
Budan bólek, Ashǵabatta Túrikmenstan Mınıstrler kabınetiniń orynbasary Syrtqy ister mınıstri Rashıd Meredovpen kezdesý ótti. Kezdesýde eki el syrtqy saıası vedomstvolarynyń basshylary Túrikmenstan Prezıdenti Gýrbangýly Berdimuhamedovtiń jaqynda Astanaǵa jasaǵan memlekettik is-sapary sheńberinde qol jetkizilgen ýaǵdalastyqtardy iske asyrý boıynsha josparyn qarastyryp naqtylady.
Al, búgin, 2 mamyrda Ashǵabatta Qazaqstan-túrikmen úkimetaralyq komıssııasy óz jumysyn bastady.
