Ortalyq Azııanyń 5 eli týberkýlezge qarsy bastama deklaratsııasyna qol qoıdy
ASTANA. KAZINFORM — Elordada 5 eldiń densaýlyq saqtaý mınıstrleri «Ortalyq Azııa týberkýlezden azat» bastamasy jónindegi deklaratsııaǵa qol qoıdy.
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy Eýropalyq óńirlik bıýrosynyń bul bastamasy Ortalyq Azııa elderimen jáne birqatar múddeli taraptarmen áriptestikte 2030 jylǵa qaraı sýbóńirdiń barlyq memleketterinde týberkýlezdi, onyń ishinde dárige kónbeıtin túrlerin joıý protsesin jedeldetýge baǵyttalǵan.
Atap aıtqanda, deklaratsııaǵa Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Tájikstan, Túrikmenstan jáne Ózbekstannyń Densaýlyq saqtaý mınıstrleri qol qoıdy.
— Ortalyq Azııadaǵy týberkýlezge qarsy kúreste biz qol jetkizgen jetistikterimizdi nyǵaıtyp, máre syzyǵyna jetý úshin medıtsınanyń shynymen tańǵajaıyp jetistikterin paıdalanýymyz kerek. Bul mańyzdy sýbóńirlik bastama DDU-nyń eýropalyq óńiriniń basqa elderine jáne odan tys jerlerge úlgi bolady, olar týberkýlezdiń joǵary kórsetkishteri problemasyna tap bolǵan kezde transshekaralyq yntymaqtastyqqa júginýge múmkindik beredi, - dedi DDU Eýropalyq óńirlik bıýrosynyń dırektory, doktor Hans Genrı P.Klıýge.
Bastama 2023-2027 jyldarǵa arnalǵan jahandyq maqsatty belgileıtin jáne týberkýlez máselelerin sheshýge sýbóńirlik kózqarastyń mańyzdylyǵyn kórsetetin BUU-nyń 2023 jylǵy týberkýlez boıynsha joǵary deńgeıdegi ekinshi otyrysynyń saıası deklaratsııasyn qosa alǵanda, qabyldanǵan jahandyq mindettemelerge negizdelgen. Ol sondaı-aq DDU-nyń ekinshi eýropalyq jumys baǵdarlamasynyń (2026-2030 jj.) erejelerine sáıkes keledi. 2027 jylǵa qaraı kútiletin eleýli nátıjelerdi eskere otyryp, «Ortalyq Azııa týberkýlezden azat» bastamasy Ortalyq Azııanyń bes memleketi úshin týberkýlezdi joıý úshin qurylymdyq negiz bolady.
— Týberkýlez ben onyń dárige kónbeıtin túrleri Ortalyq Azııa elderine áli qaýip tóndirip tur. Jyl saıyn óńirde 35 myńdaı jańa týberkýlezben aýyrǵan adam anyqtalady, onyń 8 myńy — kóptegen dárilerge tózimdi túri sanalady. Bul tsıfrlar jaı ǵana statıstıka emes, onyń artynda adamdardyń,otbasylardyń jáne halyqtyń taǵdyry tur. Biraq búgin biz tek qıyndyqty ǵana aıtpaımyz, ony sheshý jolyn da atap ótemiz. «Ortalyq Azııa týberkýlezden azat» bastamasy bizge kerek jol. Ol — birlesken óńirlik bastama, úılesimdi is-áreket jáne zamanaýı tehnologııalar, — dedi QR Densaýlyq saqtaý mınıstri Aqmaral Álnazarova.
Ortalyq Azııanyń bes memleketiniń tórteýi dárige kónbeıtin týberkýlez aýyrtpalyǵy (DK-TA) joǵary álemniń 30 eliniń qataryna kiredi. Osy elderdiń úsheýinde DK-TA kórsetkishteri buryn emdelgen patsıentter arasynda 50%-dan asady jáne bul dert alǵash ret anyqtalǵan patsıentterdiń arasynda 26-dan 34% shamasynda bolady.
Eske sala keteıik, elimizde týberkýlezden ólim-jitim 50 paıyzǵa azaıdy.