Oralda «Aqjaıyq» shaǵynaýdany qalaı salynyp jatyr
ORAL. KAZINFORM — Sońǵy jyldary Oral qalasynda jańadan «Aqjaıyq» shaǵynaýdany boı kóterip jatqany belgili. Osy shaǵynaýdanda kópqabatty turǵyn úı men áleýmettik nysandar qurylysy qalaı júrip jatyr? Kazinform tilshisi osy jóninde bilgen edi.
Shaǵynaýdanda 76 kópqabatty úı boı kótermek
Oral qalasy ákimdiginen túsken málimetke qaraǵanda, «Aqjaıyq» shaǵynaýdanynda 76 kóppáterli turǵyn úı qurylysy josparlansa, sonyń 25-i memlekettik bıýdjet esebinen salynady.
Sondaı-aq munda bilim, densaýlyq saqtaý, mádenıet jáne ózge de áleýmettik jáne bıznes nysandar, demalys aımaqtary paıda bolady.
Oral qalasy qurylys bóliminiń basshysy Abzal Jumalıevtiń málim etkenindeı, atalmysh shaǵynaýdanda 390 páterlik 5 turǵyn úıdiń 2024 jyly qurylys jumystary aıaqtaldy.
Bıylǵy birinshi toqsanda «Otbasy bank» AQ arqyly turǵyn úı kezeginde turǵan azamattarǵa páter kiltin tabystaý josparlanǵan. Sonymen qatar taǵy 3 kóppáterli turǵyn úı boıynsha páter ıelerin anyqtaý jumysy júrip jatyr.
— Qazirgi tańda atalǵan shaǵynaýdanda toǵyz qabatty 2 turǵyn úı salynýda. Sondaı-aq eki 5 qabatty turǵyn úıdiń 2021 jyly jobalyq-smetalyq qujattamasy jasalǵan edi. Sonyń qujattamasy túzetilgennen keıin konkýrs jarııalanady, — deıdi qurylys bóliminiń basshysy.
Onyń aıtýynsha, bıylǵy birinshi toqsanda káriz sorǵy stantsııasynyń qurylysy aıaqtalmaqshy. Kótergish sorǵy stantsııasyn da iske qosý kózdelip otyr.
Jańa shaǵynaýdanǵa joldyń da kerek ekeni belgili. Osy maqsatta uzyndyǵy 27 shaqyrym ishkioram joldaryn bıylǵy tórtinshi toqsanda márege jetkizý oılastyrylýda.
— Eki kvartalda ornalasqan 10 kóppáterli turǵyn úıdi ınjenerlik jelilermen qamtý jáne abattandyrý jumysy qosa júrip jatyr. Sonyń ishinde 5 qabattan turatyn 5 kóppáterli úıge ınjenerlik jeliler tartylyp, aýlasy abattandyryldy. Atap aıtqanda, asfalt, órnektas tóselip, balalar oıyn alańynyń irgetasy quıyldy. Sol sekildi 9 qabatty eki úı bir joba arqyly ınjenerlik jelilermen qamtylyp, abattandyrylyp, jylytý qazandyǵy salynady, — dedi A.Jumalıev.
Áleýmettik nysandar jaıy qalaı?
Atalmysh shaǵynaýdanda áleýmettik nysandardan ázirge 150 orynǵa arnalǵan, bıylǵy 5 qańtarda qyzmetin bastaǵan «Aqjaıyq» ońaltý ortalyǵyn aıtýǵa bolady.
Bul — Oral qalasynda zamanaýı standarttar men tehnologııalarǵa sáıkes keletin áleýmettik sala boıynsha alǵashqy ońaltý ortalyǵy.
«Aqjaıyq» múgedektigi bar adamdardy abılıtatsııalaý jáne ońaltý ortalyǵynyń dırektory Albert Talpahovtyń sózine qaraǵanda, mekeme tirek-qımyl apparaty buzylǵan jáne psıhonevrologııalyq patologııasy bar balalarǵa, birinshi jáne ekinshi top múgedekterine arnaýly áleýmettik qyzmet kórsetedi.
Basqa eldi mekende turatyn jáne tirek-qımyl apparaty buzylǵan múgedektigi bar adamdar jergilikti atqarýshy organdardyń sheshimimen túngi ýaqytta osynda qala alady.
— Ortalyqta tıisti mamandar jumys isteıdi. Zamanaýı kabınetter barlyq qajetti qural-jabdyqpen qamtamasyz etilgen. Qazirgi tańda mekemege túsken túıindemeler qarastyrylýda, sonyń nátıjesinde bos laýazymdarǵa qyzmetkerler konkýrs arqyly qabyldanady, — deıdi A.Talpahov.
Turǵyndar ne deıdi?
Oral qalasynda 50 myń adamǵa eseptelgen «Aqjaıyq» shaǵynaýdany salynatyny, onda kópir qurylysy da qolǵa alynatyny jóninde alǵash 2018 jyly aıtylǵan edi.
Alaıda 2019 jyly kópir jobasy tanystyrylǵan kezde shý shyqty. Óıtkeni qalalyq saıabaqtaǵy 1 500 aǵash otalatyndyqtan oǵan ekologtar qarsy boldy. 2023 jyly qoǵamdyq tyńdaý da daý-damaımen ótti.
Oral qalasynyń turǵyny Qýandyq Mádir «Aqjaıyq» shaǵynaýdany men sol bettegi birneshe aýdandy qalanyń ortalyq kóshelerimen baılanystyratyn, Shaǵan ózeni arqyly ótetin kópir salý máselesi jeti jyldan beri qozǵalyp kele jatqanyn jetkizdi.
— Birneshe qoǵamdyq tyńdaý ótti. Atalmysh máselege ózimizdiń nemquraılyǵymyzdan ba, álde tolyqqandy aqparat jetpeýinen be, buǵan «Saryarqa», «Kókjıek», Zachagan turǵyndary kelmedi desek te bolady. Tyńdaý ótkenin sońynan aqparat quraldarynan bildik. Negizinen qalanyń eski aýdanyndaǵy sol tóńirek, eski zırat, saıabaq mańaıyn mekendeıtin turǵyndar men biren-saran ekologııa janashyrlary qatysypty, olar jobaǵa qarsy shyǵyp, ótkizbeı tastaǵan. Biraq 2023 jyly mamyr aıynda qaıtadan qoǵamdyq tyńdaý ótkizilip, másele durys sheshilgen. Iá, negizi bizge kópir kerek. Ony qoǵamdyq tyńdaý ótkennen keıin de áleýmettik jelide aıtyp, birneshe márte pikirimdi de bildirgenmin, — deıdi qala turǵyny.
Ol ózi turatyn «Saryarqa» shaǵynaýdanynyń damýy qarqyndy ekendigin aıtady. Qazir munda 10 myńnyń ústinde turǵyn bar.
— Sońǵy jyldary túgelge derlik kóshege asfalt tóseldi. Qar ýaqytynda tazartylyp turady. Buryn bir mektebimiz bartuǵyn, jaqynda «Jaıly mektep» baǵdarlamasy aıasynda 1500 oqýshyǵa arnalǵan jańa № 51 mektep iske qosyldy. Endigi kezekte emhana, ambýlatorııa, memleket tarapynan balabaqsha ashylsa, qoljetimdi baǵamen jumys isteıtin úlken gıpermarket dúkeni salynyp, kóshelerge baǵdarshamdar ornatylsa degen halyqtyń tilegi bar. Shaǵan ózeni arqyly kópir salynyp, iske qosylsa, «Aqjaıyq», «Saryarqa», «Kókjıek» aýdandary, Zachagan kenti qalaǵa birtaban jaqyndaı túsedi, aıtylǵan máseleler sol kezde tez qolǵa alynyp, sheshimi tabylatynyna senemin, — deıdi Q.Mádir.
Taǵy bir qala turǵyny Sultan Bekishev «Aqjaıyq» shaǵynaýdanynan baspana alyp jatqanyn aıtady.
— Qalada úısiz júrgen jandar kóp. Biz de osy kezge deıin otbasymyzben jaldamaly páterde turyp keldik. Konkýrsqa qatysyp, 25 úmitkerdiń ishinen ozyp shyqtyq. Bul da ońaı emes. Qujattaryn der kezinde tapsyryp, sharttaryn oryndaý kerek. Jeńildikpen osyndaı baǵdarlamalar men konkýrstar jıi uıymdastyrylsa, halyqqa da qolaıly bolar edi. Bolashaqta «Aqjaıyq» shaǵynaýdanynyń turýǵa qolaıly ortalyq bolǵanyn qalaımyn, — deıdi ol.
Turǵynnyń pikirinshe, balalar bilim alatyn mektep, adamdar em alatyn aýrýhana aýadaı qajet. Avtobýs qatynasy da jolǵa qoıylýy kerek.
— Jaqynda ózimiz qonystanatyn shaǵynaýdandy qarap keldim. Terekter óte az eken. Sondyqtan aǵash otyrǵyzylyp, úlken saıabaq jasalsa, artyqtyq etpeıdi. Ózimizdiń de, jasóspirimderdiń de sportpen aınalysýyna jaǵdaı týǵyzylsa deımin. Túrli úıirmeler jumys isteıtin oryndar, saýda ortalyqtary da kerek. Mine, osyndaı áleýmettik máseleler sheshilse, turǵyndardyń kóńili jaılanar edi, — deıdi S. Bekishev.
Osy aıtylǵandar «Aqjaıyq» shaǵynaýdanynda áli de sheshilýi tıisti máselelerdiń az emestigin ańǵartady.
Eske sala keteıik, budan buryn Oralda jańadan «Aqjaıyq» shaǵynaýdany salynatynyn jazǵan bolatynbyz.
Sol aralyqta «Aqjaıyq» jańa aýdanyndaǵy qubyr, baǵanalar qoldy boldy.
Bastapqy eki jyldaı ýaqytta 130 shaqyrymdaı ınjenerlik jeli tartylyp, gaz, sýmen qamtý jumysy júrgizildi. Elektr jelileri tartyldy.
Bul maqsatqa respýblıkalyq bıýdjetten 4 mlrd jýyq teńge bólingen edi.
Osyndaı jumystar júrgizilip jatqan ýaqytta qurylys-montaj materıaldaryn urlaý faktileri oryn aldy. Jaryqshamdar men baǵanalar, sol sekildi káriz qudyǵynyń qaqpaqtary men jer astyndaǵy turbalar qoldy bolǵan.
Bul derekter boıynsha ishki ister organdaryna ótinish jasalyp, keıbiri anyqtalyp, kúdikti ustaldy.
