Ońtústiktegi jylyjaı sharýashylyqtary qıyndyqqa tap boldy - depýtat
«16 naýryzdan bastap bizdiń elimiz tótenshe jaǵdaı rejıminde. Osyǵan baılanysty qatań karantındik sharalar qabyldandy. Prezıdent óz sózinde «biz jergilikti jerdegi oryn alǵan naqty jaǵdaıǵa baılanysty áreket etemiz jáne óz qıyndyqtarymen eshkim de betpe-bet qalmaıdy» atap aıtty. Qazirgi ýaqytta eldiń ońtústiginde ornalasqan jylyjaı sharýashylyqtary týraly sóz bolyp otyr. Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń málimeti boıynsha, respýblıkada shamamen 1272,9 ga jylyjaı, onyń ishinde 212,3 ga iri ónerkásiptik, jalpy alǵanda 5000-nan astam adam jumys isteıdi. Karantın kezeńinde barlyq jylyjaı sharýashylyǵy jumys kúshiniń oryn aýystyrýy boıynsha qıyndyqtardy bastan keshirýde», - dedi Sáken Qanybekov.
Onyń sózine qaraǵanda, azyq-túlik bazarlary, kókónis dúkenderi, kafeler men meıramhanalardyń jumysty toqtatýyna baılanysty jylyjaı ónimine suranys kúrt túsken. «Mysaly búgingi kúni qııardyń kelisi 100 teńgeden aspaıdy, al ónerkásiptik jylyjaılardaǵy ózindik quny 250 teńgeden artyq. Bul óz kezeginde jumys oryndaryn qysqartýǵa májbúrleıdi. Ýaqyt aýyl sharýashylyǵy bizdiń negizgi resýrsymyz ekenin kórsetti, biraq ol tolyq kólemde paıdalanylmaı otyr», - dedi depýtat.
Onyń aıtýynsha, bul másele Májilis qabyrǵasynda Aýyl sharýashylyǵy mınıstriniń atyna saýal túrinde birneshe ret kóterilgen.
«Biraq osy ýaqytqa deıin biz memlekettiń qoldaýyn kórip otyrǵan joqpyz. Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes tótenshe jaǵdaı kezeńinde qaryzdar men nesıeler tólemin keıinge qaldyrý túrinde shaǵyn jáne orta bıznes boıynsha birqatar keshendi sharalar qabyldandy. Bul bızneske túsetin júktemeni naqty jeńildetedi, alaıda borysh odan qysqartylmaıdy. Osyǵan qaramastan sala damyp keledi. Degenmen Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń saıasaty aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń kóptegen túrine sýbsıdııalardy qarjylandyrýdy tómendetý boıynsha jumys júrgizý bolsa da, onyń ishinde eń qajet etetini maýsymaralyq kezeńde qorǵalǵan topyraqta ósiriletin kókónister bolyp tabylady», - dedi ol.
Depýtattyń sózinshe 2010 jyldan bastap AShM sýbsıdııalaý qaǵıdalaryna sáıkes jergilikti atqarýshy organdar 1 gektarǵa 1,3 mln teńge esebinen jylyjaılardyń shyǵyndaryn óteýge qarajat bólgen. Al 2017 jyldan bastap qorǵalǵan topyraqta daqyldardy óńdep ósirýdi sýbsıdııalaý qaǵıdalary ózgergen. Shyǵyndardy óteý jylyjaı sharýashylyqtary úshin maýsymaralyq, ıaǵnı qysqy kezeńde kókónis daqyldaryn ósirýine kózdelgen bolatyn. Alaıda 2018 jyly qorǵalǵan topyraqta kókónis ósirýge jumsalǵan shyǵyndardy óteý múlde toqtatylǵan.
«Tótenshe jaǵdaı kezinde bul sala kóp zardap shekti. Memleketten qoldaý bolmaıynsha qorǵalǵan topyraq ónimi eksportta ǵana emes, Ózbekstan, Qyrǵyzstan, Ázirbaıjan, Grýzııa, Iran jáne Túrkııadan kelgen ónimdermen qatar ımportty almastyrýǵa da básekege qabiletti bolmaıdy. Qurmetti Asqar Uzaqbaıuly! AShM bir jylǵa nesıe berý arqyly jylyjaılar úshin syıaqy mólsherlemelerin qaıta qarastyrýy kerek, sondaı-aq ónerkásiptik jylyjaılarǵa topyraqtyń barlyq shyǵyndarynyń (tuqymdar, tyńaıtqyshtar, hımıkattar, kómir, gıdroponıka jáne basqalary) sýbsıdııalaryn jańartý qajet. Energetıka mınıstrligi elektr energııasy boıynsha dıfferentsıaldy tarıfti qarastyrý qajet dep sanaımyn. Bul mindetterdi sheshý ónerkásiptik jylyjaılar sanyn ulǵaıtýǵa, bul óz kezeginde maýsymaralyq kezeńinde kókónis baǵasyn ustap turýǵa, sondaı-aq jumys oryndaryn saqtaýǵa múmkindik beredi», - dep túıdi depýtat.