Óńirlerde oraq naýqany bastaldy

ASTANA. KAZINFORM – Tamyzdyń úshinshi onkúndiginde bastalýy kútilip otyrǵan jappaı egin jınaý naýqany qarsańynda Premer-Mınıstrdiń orynbasary – Ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın jedel shtab otyrysyn ótkizdi.

Búginde jańa ónim jınaý jumystary on eki óńirde – Aqtóbe, Almaty, Shyǵys Qazaqstan, Jambyl, Batys Qazaqstan, Qaraǵandy, Qostanaı, Qyzylorda, Túrkistan, Abaı jáne Jetisý oblystarynda, sondaı-aq Shymkent qalasynda júrgizilýde. Jalpy oraq kólemi 23,6 mln gektardy quraıdy, onyń ishinde 16 mln gektary – dándi jáne dándi-burshaqty daqyldar. Sońǵy málimetter boıynsha, 1,1 mln gektar (dándi daqyldar egisiniń 6,6%-y) orylyp, 1,6 mln tonna astyq bastyryldy, 17,4 myń tonna maıly daqyl, 363,5 myń tonna kartop, 1,3 mln tonna kókónis jáne 1,6 mln tonna baqsha ónimderi jınaldy.

Aýyl sharýashylyǵy taýar óndirýshileri topyraqqa 1,7 mln tonna tyńaıtqysh engizdi, bul jyldyq jospardyń (1,9 mln tonna) 88%-yn quraıdy. Barlyǵy 1,8 mln tonnaǵa kelisimshart jasalǵan, al qalǵan kólemin kúzde – kúzgi jyrtý men parlarǵa engizý josparlanyp otyr.

Aýyl sharýashylyǵy vıtse-mınıstri Azat Sultanovtyń aıtýynsha, oraq tehnıkasynyń daıyndyq deńgeıi 93%-dy quraıdy, al jappaı oraq kezeńinde ol 100%-ǵa jetkiziledi. Jumysqa 139 myń traktor, 31 myń kombaın, 17 myń shapqysh jáne 130 myń birlik basqa da tehnıka jumyldyrylmaq.

Oraq jumystaryna 402 myń tonna arzandatylǵan dızel otyny bólingen, onyń 9,3 myń tonnasy (jospardyń 42%-y) sharýalarǵa jetkizildi. Janarmaı baǵasy naryqtan 18–20% tómen.

Jańa ónimdi qabyldaý úshin elevatorlardyń syıymdylyǵyn bosatý máselesi jeke qaraldy. Qazirgi ýaqytta olardyń júktemesi 16%-dy quraıdy — bul jalpy syıymdylyǵy 30,7 mln tonnanyń (17,4 mln tonnasy – aýyl sharýashylyǵy taýar óndirýshilerinde, 13,3 mln tonnasy – lıtsenzııalanǵan astyq qabyldaý kásiporyndarynda) 2,2 mln tonnasy. Buǵan deıin «Azyq-túlik kelisimshart korporatsııasy» tamyz aıynyń sońyna deıin keminde 500 myń tonna astyq ótkizý tapsyrylǵan bolatyn; basqarma tóraǵasynyń birinshi orynbasary Іldar Ismagýlovtyń málimetinshe, qazirgi tańda 328 myń tonnasy satyldy. Taıland, Parsy shyǵanaǵy elderi, Aýǵanstan, Ázerbaıjan jáne Aljırmen astyq jetkizý jóninde kelissózder júrgizilýde. Serik Jumanǵarın qaldyq astyqty ótkizýdi jedeldetýdi tapsyrdy.

Sondaı-aq kóktemgi egis jáne oraq jumystaryna 5% jeńildetilgen nesıelendirý barysy qaraldy. Qarjylandyrý «Agrarlyq nesıe korporatsııasy» AQ, ekinshi deńgeıli bankter, mıkroqarjy uıymdary, óńirlik ınvestıtsııalyq ortalyqtar, nesıelik seriktestikter jáne ÁKK arqyly júzege asyrylady. Barlyǵy 7 543 ótinim túsip, 499,4 mlrd teńge suraldy, onyń ishinde 7 485 sharýashylyqqa 490,1 mlrd teńge qarjy berilip, 7,8 mln gektar egistik qamtyldy.

Sýarmaly sýmen qamtamasyz etý jaǵdaıy turaqty. Almaty jáne Jetisý oblystarynda vegetatsııalyq kezeń qaýipsiz ótip jatyr, Jambyl oblysynda Shý jáne Talas ózenderi boıynsha sý berý kestege saı júrgizilýde. Aýyldyq okrýgterde baqsha ónimderin jınaý aıaqtalyp, sýarýǵa degen qajettilik azaıdy.

Otyrys sońynda vıtse-premer ońtústik jáne negizgi astyq óndirýshi óńirlerdiń ókilderin tyńdady. Jappaı oraq bastalǵannan keıin shtab otyrystary apta saıyn ótkizilip, týyndaıtyn máseleler jedel sheshiletin bolady.

Aıta keteıik, buǵan deıin Aqtóbede egin orý naýqany bastalǵany habarlanǵan bolatyn.