Oljas Bektenov vegetatsııalyq kezeńniń ótýi boıynsha jıyn ótkizdi

ASTANA.KAZINFORM - Premer-mınıstr Oljas Bektenov Prezıdenttiń aýyl sharýashylyǵyn ornyqty damytý jóninde qoıǵan mindetterin oryndaý sheńberinde vegetatsııalyq kezeńnen ótý jáne eldiń ońtústik óńirlerin sýarmaly sýmen qamtamasyz etý máseleleri jóninde jıyn ótkizdi, dep habarlaıdy úkimettiń baspasóz qyzmeti.

Jergilikti jerlerdegi ahýal týraly sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstri Nurjan Nurjigitov baıandama jasap, Túrkistan, Qyzylorda oblystarynyń ákimderi tyńdaldy.

Jıynda ońtústik óńirlerdiń búgingi sý sharýashylyǵy jaǵdaıy talqylandy. Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstrliginiń málimetteri boıynsha qazirgi ýaqytta sý qoımalaryndaǵy sý kólemi - 19,2 mlrd tekshe metr. Sýarmaly sý kóleminiń 98%-yn ońtústiktegi bes óńir – Jetisý, Almaty, Jambyl, Túrkistan jáne Qyzylorda oblystary paıdalanady, bul aımaqtarda 1,2 mln ga jer sýarylady.

Bekitilgen josparǵa sáıkes, atalǵan óńirlerge bıylǵy sýarý maýsymynda 10,1 mlrd tekshe metr sý berý josparlanýda. 15 shildedegi jaǵdaı boıynsha ázirge 7 mlrd tekshe metr sý jumsalǵan, vegetatsııalyq kezeńniń sońyna deıin taǵy 3,1 mlrd tekshe metr sý berilmek.

«Qazgıdromet» RMK-nyń málimetinshe, bıylǵy sýarý maýsymy elimizdiń ońtústik óńirlerinde jaýyn-shashynnyń az túsýine baılanysty sozylyp barady.

Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstri Nurjan Nurjigitov Almaty men Jetisý oblystaryndaǵy aýyl sharýashylyǵy alqaptaryn sýmen qamtý úshin turaqty jaǵdaıy jasalyp jatqynan baıandady. Atalǵan óńirlerdi sýmen qamtýdyń tıimdiligin jaqsartý jáne jedeldigin arttyrý maqsatynda mınıstrlik pen «Qazsýshar» RMK ókilderiniń issaparǵa jiberilgen toby jumys istep jatyr.

Jambyl oblysy boıynsha vegetatsııalyq kezeń josparly rejımde ótýde. Shý-Talas basseınindegi sý sharýashylyǵy jaǵdaıy qalypty jáne turaqty baqylaýda. Bıylǵy sýarý maýsymynda 2025 jylǵy sáýirden qyrkúıekke deıin Shý jáne Talas ózenderiniń basseıni boıynsha sý berýdiń jıyntyq josparly kólemi 625 mln tekshe metrdi quraıdy. Shilde aıynyń basynda Qordaı aýdany Qaınar aýylyndaǵy Shý ózeninde qosymsha sorǵy stansasy qosyldy, bul onyń tómengi jaǵyndaǵy ýchaskelerge sý berýdi arttyrýǵa múmkindik berdi. Budan bólek, «Qazsýshar» RMK fılıalynyń kúshimen Shý ózeniniń ýchaskesi tazartyldy.

Túrkistan jáne Qyzylorda oblystarynda bıyl vegetatsııalyq kezeń ortasha jyldyq merzimnen 20 kún buryn bastaldy. Topyraqtyń joǵarǵy qabatynda ylǵaldyń tómendeýine baılanysty aýyl sharýashylyǵy daqyldarynyń sý tutyný kólemi bastapqy kezeńde orta eseppen 50%-ǵa ósti, bul sýarý kózderine qosymsha aýyrtpalyq týdyrdy.

Sý shyǵynyn ońtaılandyrýǵa jáne aýyl sharýashylyǵy alqaptaryn birkelki sýarýdy qamtamasyz etýge múmkindik beretin kezektestire jáne túngi sýarý júıesi engizildi. Sý resýrstaryn únemdeýge jáne ekojúıege antropogendik júktemeni azaıtýǵa yqpal etetin kollektorlyq-drenajdy sýdy qaıta paıdalaný belsendi qoldanylady. Tik drenaj jáne sorǵy qondyrǵylary qosylǵan, bul jer asty sýlarynyń deńgeıin turaqtandyrýdy qamtamasyz etedi ári sýarmaly jerlerde melıoratsııalyq is-sharalardyń tıimdiligin arttyrady. Túrkistan oblysynda sharýalardy sýmen qamtamasyz etý jumystaryn úılestirý maqsatynda Sý resýrstaryn retteý, qorǵaý jáne paıdalaný komıteti tóraǵasynyń orynbasarlary atalǵan aımaqta júr.

Jıyn barysynda sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstri Nurjan Nurjigitov Túrkistan oblysynda ylǵaldy kóp qajet etetin daqyldardy ruqsatsyz egýdiń, sondaı-aq ońtústik óńirlerde sýdy zańsyz paıdalanýdyń faktileri anyqtalǵany týraly baıandady.

Oljas Bektenov qolda bar sý resýrstaryn tıimdi paıdalanýdy qatań baqylaýdy qamtamasyz etýdi jáne mundaı faktilerge jol bermeýdi tapsyrdy. Túrkistan oblysy ákimdigine halyqty úzdiksiz sýmen qamtamasyz etý úshin aldyn ala tıisti sharalar qabyldaý mindeti júkteldi. Tıimdilik pen únemdilikke, vedomstvoaralyq ózara is-qımylǵa basa nazar aýdara otyryp, sý táýekelderin aldyn ala basqarýǵa kóshý qajettigi atap ótildi. Ylǵaldy kóp qajet etetin daqyldardy ruqsatsyz egýge jol bergen laýazymdy tulǵalar tártiptik jaýapkershilikke tartylatyn bolady.

Sonymen qatar jıynda Atyraý jáne Mańǵystaý oblystarynyń turǵyndaryn aýyz sýmen qamtamasyz etý úshin jer asty sýlary ken oryndarynyń resýrstaryn paıdalaný boıynsha qabyldanyp jatqan sharalar qaraldy.

Osyǵan deıin mashına jasaý salasynyń jarty jyl ishinde 11,1% ósim kórsetkeni týraly jazdyq.