Oljas Bektenov sharýalarmen birge Prezıdent tapsyrmasynyń oryndalý barysyn talqylady
ASTANA. KAZINFORM – Premer-mınıstr Oljas Bektenov otandyq aýyl sharýashylyǵy taýaryn óndirýshilermen kezdesý ótkizdi. Onda agroónerkásip keshenin damytýdyń ózekti máseleleri, kóktemgi dala jumystarynyń barysy, sharýalardy qoldaý sharalary, sondaı-aq qosymsha pysyqtaýdy qajet etetin ózara is-qımyl baǵyttary talqylandy.
Memleket basshysynyń Ulttyq quryltaı otyrysynda alǵa qoıǵan mindetine sáıkes, aldaǵy bes jylda aýyl sharýashylyǵy óniminiń jalpy óndirisin eki ese arttyrýdyń keleshegi qaraldy.
Kezdesý basynda sóz alǵan Oljas Bektenov Úkimet agrarlyq sektorǵa belsendi túrde qoldaý kórsetip otyrǵanyn atap ótti.
«Prezıdent qoldaýynyń arqasynda aýyl sharýashylyǵyna erekshe kóńil bólinýde. Memleket basshysy atap ótkendeı, elimizdiń azyq-túlik qaýipsizdigi óziniń qundylyǵyn eshqashan joımaıdy. Bizdiń jaǵdaıymyzda jeńildetilgen qarjylandyrý úshin 700 mlrd teńge tabý ońaı emes, alaıda, biz muny iske asyryp jatyrmyz jáne qoldaýdyń bul túrin odan ári arttyra beremiz. Qazirgi qoldanystaǵy tetikterdiń barlyǵy jalǵasyn tabady. Nátıjesi de joǵary bolyp, biz básekege qabiletti aýyl sharýashylyǵyn qura alamyz degen senim bar», — dep atap ótti Premer-mınıstr.
Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Aıdarbek Saparov sharýalardy qoldaý sharalaryn keńeıtý boıynsha júrgizilip jatqan jumystar týraly baıandady:
- egis naýqanyn jeńildikpen qarjylandyrý kólemi ótken jyly 580 mlrd teńgege deıin jáne nesıeleýdi merziminen buryn iske qosý arqyly bıyl rekordtyq 700 mlrd teńgege deıin artty (buryn qarjylandyrý 140 mlrd teńgeden aspaǵan). Alǵash ret kóktemgi dala jumystarynda qaryz somasynyń 85%-na deıin kepildendirýdiń arnaıy baǵdarlamasy engizildi;
- bir jyl ishinde qarjylandyrý kólemin 80 mlrd teńgege ulǵaıtý arqyly 5%-ben 200 mlrd teńgege deıin jetkizý aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy lızınginiń qoljetimdiligi artty, bul rette tehnıkanyń ózi – kepil, al jarna ınvestıtsııalyq sýbsıdııa bola alady;
- Azyq-túlik korporatsııasyna forvardtyq satyp alýlarǵa 30 mlrd teńge, geografııany keńeıtý úshin eksporttyq shyǵystardy sýbsıdııalaýǵa 40 mlrd teńge bólindi;
- qaıta óńdeý kásiporyndaryna aınalym qarajatyn tolyqtyrý úshin nesıe berý ótken jyldan bastaldy. Nesıeleý kólemi 35 mlrd teńgeni quraıdy. Bıyl bul maqsattarǵa 48 mlrd teńge bólý mindeti tur. Aınalym maqsattary úshin jeńildikti nesıeler qaıta óńdeýdi júkteýge múmkindik beredi.
Sonymen qatar Úkimet aýyl turǵyndaryn jyl boıy jumyspen qamtamasyz etetin sala retinde mal sharýashylyǵyn damytýǵa erekshe kóńil bólip otyr. Osylaısha, mal bordaqylaý alańdary úshin qoldaý quraldary ázirlenýde, jeńildikpen nesıe berý jáne sýbsıdııalardyń jeńil ákimshilendiriletin túrleriniń paıdasyna selektsııalyq-asyl tuqymdyq jumysty sýbsıdııalaý qaıta qaralady.
Kezdesý barysynda ósimdik sharýashylyǵy jáne baý-baqsha, mal sharýashylyǵy men qus sharýashylyǵy, ónimdi óńdeý jáne eksporttaý sııaqty agrarlyq sektordyń túrli baǵyttarynyń ókilderi sóz sóıledi.
Qazaqstannyń jumyrtqa óndirýshiler qaýymdastyǵyn basqaratyn jáne Qostanaı oblysyndaǵy eki qus fabrıkasyna ıelik etetin «Jas-Qanat 2006» JShS bas dırektory Qaırat Maıshev qustyń tutas etin bólý jáne qaıta óńdeý kórsetkishiniń ósip kele jatqan úrdisin atap ótti. Osyǵan baılanysty, qaıta óńdeýshiler úshin aınalym qarajatyn jeńildikpen nesıeleý baǵdarlamasyn iske qosý shıkizatty daıyndaýǵa, úzdiksiz óndiristi qamtamasyz etýge jáne ónimdi naryqqa jetkizý úshin taýarlyq-materıaldyq qorlardy qalyptastyrýǵa múmkindik beredi.
«Agrofırma «Rodına» JShS bas dırektory Ivan Saýer bıylǵa josparlanǵan aldaǵy Ulttyq aýyl sharýashylyǵy sanaǵy máselelerine toqtaldy. Aqparat jınaý jáne Qazaqstannyń AÓK qatysýshylarynyń mártebesin aıqyndaý úderisin jetildirý, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy tehnıkasynyń qosalqy bólshekterin esepke alýdyń biryńǵaı bazasyn qurý qajettigi atap ótildi.
«AmalBio» JShS dırektory Asqar Sabyrov aýyl sharýashylyǵynyń óndiristik úderisterine ınnovatsııalyq jáne tsıfrlyq sheshimderdi engizý, aýyldyq jerlerde ınjenerlik ınfraqurylym salý máselelerin kóterdi.
«Zenchenko ı K» KT dırektory Gennadıı Zenchenko memlekettik qoldaýdyń keńeıtilgen sharalarymen qatar bıznestiń óz tarapynan jaýapkershilikti odan ári arttyrýdyń mańyzdylyǵyn atap ótti. Salany damytýdyń basty faktory adam resýrstary bolyp sanalatynyn jetkizdi. Osyǵan baılanysty Gennadıı Zenchenko áriptesterin sala mamandarynyń jalaqysynyń tartymdy bolýyn qamtamasyz etýge jáne joǵary oqý oryndarymen birlesip bilikti kadrlar daıarlaýdy yntalandyrýǵa shaqyrdy. Aýyldy damytýǵa, atap aıtqanda, aýyl sharýashylyǵy kompanııalarynyń áleýmettik bastamalarǵa, onyń ishinde turǵyn úı máselelerin sheshýge, bilim berý jáne medıtsınalyq ınfraqurylymdy damytýǵa qatysýyna erekshe nazar aýdaryldy.
Sondaı-aq kezdesý barysynda «Aitas-KZ» AQ vıtse-prezıdenti Rabıǵa Toqseıitova, «MV4» JShS dırektory Azamat Shalmaǵambetov, «Eýrazııa Invest LTD» JShS quryltaıshysy Ivan Georgıadı, «Asyl Farms» basshysy Ǵabıden Balǵynbekov, «Maslo-del» JShS bas dırektory Pavel Selıvanov, sondaı-aq «Atameken» Ulttyq kásipkerler palatasynyń tóralqa tóraǵasy Raıymbek Batalov sóz sóıledi.
Sharýalar Investıtsııalar týraly kelisim, ınjenerlik ınfraqurylym salý, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy taýaryn óndirýshilerdi arzandatylǵan gazben qamtamasyz etý boıynsha jeńildikti nesıe alýshylar sanatyn keńeıtý jóninde usynystar aıtty. Sonymen qatar máseleler ınvestıtsııalyq maqsattarǵa tikeleı jeńildetilgen nesıe berý, asyldandyrý materıaly, astyq pen ósimdik maıyn tereń óńdeý, aýyl sharýashylyǵyn saqtandyrý, ishki naryqty turaqty toltyrý, eksportty damytý, tsıfrlandyrý, retteýshi jáne salyq saıasaty, sondaı-aq aýyldyq jerlerde baspana máselesin sheshý turǵysynan ózektendirildi.
Memlekettik organdar tarapynan kóterilgen taqyryptar boıynsha Premer-mınıstrdiń orynbasary – ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın, aýyl sharýashylyǵy mınıstri Aıdarbek Saparov, «Báıterek» UBH AQ basqarma tóraǵasy Rýstam Qaraǵoıshın pikir bildirdi. «Báıterek» UBH basshylyǵynyń aıtýynsha, qazir Soltústik Qazaqstan oblysynyń aýyldarynda jalǵa beriletin turǵyn úı qurylysy boıynsha pılottyq joba iske asyrylýda. Bolashaqta bul tájirıbeni búkil elimiz boıynsha taratý josparlanyp otyr.
Premer-mınıstr agroónerkásip keshenin ekonomıkanyń tehnologııalyq jáne ınnovatsııalyq sektoryna aınaldyrý jónindegi strategııalyq maqsatqa nazar aýdardy. Ol úshin árbir aýyl sharýashylyǵy óndirýshisi zamanaýı agrotehnologııalardy engizýge, eńbek ónimdiligin arttyrýǵa, tıimdiligi joǵary jáne eksportqa baǵdarlanǵan ónimder túrin keńeıtýge umtylýy tıis.
«Memleket agrarlyq kásiporyndarǵa jan-jaqty qoldaý kórsetetin bolady, olar óndiris kólemin ulǵaıtyp qana qoımaıdy, sonymen qatar turaqty ári ózin-ózi qamtamasyz etetin aýyldyq qoǵamdastyqtardy qalyptastyra otyryp, aýyldaǵy turmys sapasyn arttyrýǵa naqty úles qosady. Birlesken jumystyń nátıjesi qazaqstandyqtardy óz óndirisimizdiń sapaly ári qoljetimdi azyq-túlik ónimderimen qamtamasyz etýde kórinýi tıis. Qazaqstan aýyl sharýashylyǵy ónimderin tereń óńdeý salasynda básekege qabiletti el retinde tanylýy kerek», — dep túıindegen Oljas Bektenov jıynnyń barlyq qatysýshysyna mol ónim alýǵa jáne aýyl sharýashylyǵy óndirisiniń ári qaraı damýyna tilektestigin bildirdi.
Sondaı-aq Premer-mınıstr agroónerkásip keshenniń otandyq ónimderi kórmesin tamashalady. Sút jáne et óńdeý salalarynyń jobalary, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy mashınalaryn jasaý jáne tamaq ónerkásibi salasyndaǵy sheshimder usynyldy. Olardyń qatarynda qýattylyǵy táýligine mln danadan astam jumyrtqa óndiretin Aqmola oblysynda jumyrtqany tereń óńdeý zaýytyn salý jónindegi ınvestıtsııalyq joba bar. Kásiporynnyń Ortalyq Azııada balamasy joq jáne jumyrtqa untaǵynan bastap arnaıy taǵam qospalaryna deıin tereń óńdelgen ónimderdiń keń túrin shyǵarýǵa múmkindik beredi. Shyǵarylatyn ónim túrin ulǵaıtý úshin AmalBio kásipornynyń óndiristik tizbegine engizilgen ınnovatsııalyq sheshimder tanystyryldy, Premer-mınıstrge eksport naryǵynyń keńeıýi týraly baıandaldy. Sonymen qatar aýyl sharýashylyǵy daqyldaryn sýarý júıesin salý, qurǵaq muzdatylǵan keptirilgen bıe sútin óndirý, tamaq ónimderine arnalǵan qaptamalardyń jańa túrleri jáne basqa da jobalar tanystyryldy.
Aıta keteıik, elordada jazǵy aýyl sharýashylyǵy jármeńkeleriniń maýsymy bastalady.