Oljas Bektenov NU jáne NZM Joǵary qamqorshylyq keńesiniń otyrysyn ótkizdi

ASTANA. KAZINFORM – Premer-mınıstr Oljas Bektenov NU, NZM jáne «Nazarbaev Qory» Joǵary qamqorshylyq keńesiniń otyrysyn ótkizdi. Atqarylǵan jumystar týraly esep tyńdalyp, odan ári damý josparlary qaraldy.

Үкімет
Фото: Үкімет

NU prezıdenti Vakar Ahmad ýnıversıtet Ortalyq Azııa aımaǵyndaǵy jetekshi joǵary bilim berý, zertteý jáne ınnovatsııa mekemeleriniń biri ekenin aıtty. 2011 jyldan bastap 360-qa jýyq ǵylymı joba, 9 myńnan astam jarııalanym, 500-den astam startap usynyldy. Adamı kapıtaldy damytýǵa qosqan úlesi joǵary jumyspen qamtylýymen sıpattalady – 2015 jyldan bastap túlekterdiń shamamen 95%-y jaqsy jumysqa ornalasady nemese oqýyn jalǵastyrady. Otyrysta TMD elderi arasynda úzdik 2 jáne Times Higher World University Rankings úzdik 300 reıtıngine kirý maqsatyna qol jetkizý úshin NU bilim berý sapasy men tıimdiligin arttyrý boıynsha tásilder aıtyldy.

Orta bilim berýdi damytý máseleleri boıynsha NZM basqarma tóraǵasy Ánýar Janǵozın sóz sóıledi. Búgingi tańda «Aýyldyq jerlerdegi tirek mektepterdiń áleýetin damytý» jobasy aıasynda NZM qoldaýymen 135 óńirlik bilim berý uıymdary qamtyldy, 583 maman daıarlandy, olar keıinnen aýyl mektepteriniń dırektory boldy. Aldaǵy jyly aýyldarda taǵy 200 tirek mektepti damytý josparlanýda.

Qamqorshylyq keńestiń tóraǵasy men músheleri aǵymdaǵy kún tártibin eskere otyryp, bilim berý sapasyn arttyrý, ákimshilik jáne bıýdjettik protsesterdi jetildirý jónindegi NU jáne NZM josparlaryna qatysty birqatar máselelerdi aıtty.

NU ýnıversıteti janyndaǵy tehnoparkke barǵan kezde Premer-mınıstr Oljas Bektenov JOO zertteýshileri iske asyratyn jáne ǵylymı sheshimderdi kommertsııalandyrýǵa baǵyttalǵan densaýlyq saqtaý jáne JI, taý-ken metallýrgııa salalaryn damytý salalaryndaǵy ozyq ǵylymı ázirlemelermen tanysty.

Premer-mınıstrge búgingi tańda aýdany 3 myń sharshy metr tehnopark aýmaǵynda 32 qazaqstandyq kompanııa jumys isteıtini, tájirıbelik-eksperımenttik tseh, tsıfrlyq prototıpteý zerthanasy jumys isteıtini, arnaıy ekonomıkalyq aımaq rejıminiń múmkindikteri beriletini baıandaldy. Ǵylymı jobalardyń basshylary ındýstrııalyq seriktestermen birlesip óz ónimderin kórsetti jáne Premer-mınıstrdiń ázirlemelerdi kommertsııalandyrý jáne ilgeriletý boıynsha buǵan deıin qoıǵan mindetterine qol jetkizý áreketteri týraly habarlady.

Árbir joba tehnologııalardyń daıyndyq deńgeıine sáıkes TRL shkalasy boıynsha 0-den 9-ǵa deıingi ballmen baǵalanady.

Birqatar ázirlemeler barynsha baǵalandy: Codiplay bilim berý IT-jobasy, taý-ken metallýrgııa sektoryna arnalǵan Smartview Innovation startapy jáne IHT Central Asia medıtsınalyq buıymdar jasaý kásiporny.

Oqýshylardyń tsıfrlyq daǵdylaryn damytýǵa baǵyttalǵan Qazaqstandyq Codiplay startap-jobasy qazirgi ýaqytta Ulybrıtanııa, Ońtústik Koreıa, Saýd Arabııasy, Túrkııa, Ázerbaıjandy qosa alǵanda, 10 eldegi 450-den astam oqý oryndaryn qamtıdy. Elimizdiń mektepterinde tehnologııany engizý boıynsha jumys júrgizilýde. Jyl sońyna deıin Túrkistan oblysynyń 10 bilim berý uıymy Codiplay ekojúıesine qosylyp, keıinnen 2025 jyly taǵy 60 mekemege, onyń ishinde Aqtóbe jáne Qaraǵandy oblystarynda keńeıtiletin bolady. Oljas Bektenov Oqý-aǵartý mınıstrligine jergilikti atqarýshy organdarmen birlesip mektepterde Codiplay ázirlemelerin belsendi engizýdi tapsyrdy, bul oqýshylardy prototıpter arqyly tsıfrlyq ınnovatsııalarǵa tıimdirek oqytýǵa múmkindik beredi. Joba Ulttyq bilim akademııasynyń maquldaýyna ıe boldy. I. Altynsarın, al kompanııanyń ónimi – CODITEACH UNICEF tsıfrlyq qoǵamdyq ıgilik (Digital public Good) dep tanyldy, bul halyqaralyq naryqtarǵa shyǵý úshin qosymsha múmkindikter týǵyzady.

«Smartview Innovation» JShS startapy paıdaly qazbalardy óndirý tıimdiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan. Jańa tehnologııa jumys kúshin 90%-ǵa deıin únemdeýge múmkindik beredi, qyzmetkerlerdiń qaýipsizdik sharalaryn 80%-ǵa, apparatshylardyń jumys tıimdiligin 50%-ǵa arttyrady. Premer-mınıstrge qazirgi ýaqytta pılottyq joba Túrkistan oblysynda Central Asia Mining Co-men birge júzege asyrylyp jatqany, qosymsha seriktes izdestirilýde ekeni aıtyldy. Startapty Reseı, Kanada, Avstralııa jáne AQSh sııaqty halyqaralyq naryqtarǵa keńeıtý josparlanyp otyr.

IHT Central Asia jobasy medıtsınalyq buıymdardy ázirleýge jáne óndirýge mamandanǵan. Qazaqstandyq-ıspandyq kásiporyn bıyl 4 myńnan astam ónim túrin shyǵardy, olardyń ishinde mıokard ınfarktisi men júrektiń ıshemııalyq aýrýyn emdeý kezinde kómektesetin koronarlyq stentter men kateterler bar. Kompanııa tehnoparkpen birlesken zertteýler men ázirlemeler ortalyǵyn ashý, otandyq tigin materıalyn óndirý boıynsha fabrıkany iske qosý jáne «SK-Farmatsııamen» yntymaqtastyqty keńeıtýdi josparlap otyr. Qazirgi ýaqytta kásiporyn óz ónimderin Qyrǵyzstanǵa eksporttaıdy jáne 7 elge shyǵýdy josparlap otyr. Premer-mınıstr Densaýlyq saqtaý mınıstrligine otandyq óndirýshilerge járdemdesý úshin «SK-Farmatsııa» jáne Dárilik zattardy saraptaýdyń ulttyq ortalyǵymen jumys júrgizýdi tapsyrdy. Óz kezeginde Ónerkásip mınıstrliginiń aldyna otandyq taýar óndirýshilerdi eksporttyq qoldaý sharalarymen qamtýdy keńeıtý mindeti qoıyldy.

Premer-mınıstrge tirek-qımyl apparaty buzylǵan adamdardy ońaltý úshin ekzoqańqalar óndirisin iske qosý, klınıkaǵa deıingi kezeńde donorlyq organdy uzaq merzimdi tasymaldaý júıesin, qaterli isikke qarsy jańa preparatty ázirleý boıynsha jobalar tanystyryldy. Ázirlemeler klınıkalyq synaqtyń ártúrli kezeńderinde.

Transplantologııa salasyndaǵy joba boıynsha Oljas Bektenov el turǵyndary arasynda ósip kele jatqan qajettilikti eskere otyryp, qazirgi zamanǵy medıtsınanyń barlyq talaptaryna saı bolǵan jaǵdaıda sertıfıkat alý rásimin jedeldetýdi tapsyrdy. University Medical Center korporatıvtik qorynyń basqarma tóraǵasy, kardıohırýrg ıÝrıı Pıa ázirleýdiń biregeıligi oqshaýlanǵan organdy 24 saǵattan astam ýaqyt boıy saqtap qana qoımaı, onyń jaı-kúıin emdeýdi, baqylaýdy júzege asyrý múmkindiginde, atap aıtqanda dárigerlerge ýltradybystyq, tamyrishilik zertteýler sııaqty rásimder qoljetimdi bolatynyna toqtaldy.

Sý resýrstaryn basqarýda jasandy ıntellektini paıdalaný, metaldardy tereń óńdeý salasyndaǵy birqatar jobalar boıynsha búgingi tańda ındýstrııalyq seriktesterdi anyqtaý úshin kelissóz júrgizilýde, óndiristerdi damytý boıynsha egjeı-tegjeıli josparlar ázirlenýde.

Sonymen qatar Premer-mınıstrge aqparattyq tehnologııalar, medıtsına, robototehnıka, jasandy ıntellekt, energetıka, bilim berý salalaryndaǵy kommertsııalyq áleýeti bar 10 jańa ázirleme tanystyryldy.

Oljas Bektenov Úkimettiń ekonomıkany damytýǵa jáne halyqtyń turmys sapasyn jaqsartýǵa baǵyttalǵan ozyq jobalardy qoldaıtynyn atap ótti. JOO basshylyǵy men múddeli memlekettik organdar basshylarynyń aldyna ǵylym men óndiristi ıntegratsııalaý, ótkizý men eksportqa baǵyttaý boıynsha mindetter qoıyldy.

- Memleket basshysy halyqqa Joldaýynda ýnıversıtetterdiń ekonomıkanyń naqty sektorymen baılanysyn kúsheıtý qajettigin atap ótti. Biz tanysqan ǵylymı ázirlemelerdiń tabysty bıznes-jobalarǵa aınalý perspektıvalary zor. Biz úshin ınnovatsııalyq saıasatty elimizdiń ǵylymı-tehnologııalyq basymdyqtarymen úndestirý mańyzdy. Biz ǵylymı-zertteý jobalaryn yntalandyrý úshin qolaıly jaǵdaı jasap qana qoımaı, olardyń kommertsııalanýyna yqpal etýimiz kerek. Bul Qazaqstannyń halyqaralyq arenadaǵy ustanymyn nyǵaıtýǵa jáne joǵary tehnologııalyq salalardyń damýyna serpin beredi, — dep atap ótti Oljas Bektenov.

Сейчас читают