«Oqytýshylardyń bári úzdik pe?» - baspasózge sholý
***
Keshe «Qazmedıa» ǵımaratynda Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmeti ótkizgen dástúrli brıfıngte syrtqy saıasat máselesi sóz boldy. Brıfıngtiń qonaǵy Syrtqy ister mınıstri Erlan Ydyrysov shartarapqa tanylǵan syrtqy saıasattaǵy san qyrly jumystardy nazarǵa usyndy. Osy jaıt arqaý bolǵan maqala el gazeti «Egemen Qazaqstanda» «Shartarapqa tanylǵan saıasat» degen taqyryppen berilgen. Basylymnyń jazýynsha, dástúrli brıfıngte ózi basqaratyn vedomstvonyń bir jyldyq jumysyn jýrnalısterge jaıyp salǵan mınıstr shartarapqa kóz tigip, alyspen de, jaqynmen de dıplomatııalyq qatynastar ornatyp, álemge tanylǵan beıbit saıasat ustanǵan eldiń aldaǵy josparlarymen de bólisti. Erlan Ábilfaıyzuly Qazaqstan dıplomatııasy shıyrlaǵan joldarǵa keńinen toqtalyp ótti. Bizdiń saıasat úshin «qara qurlyq» ta, Ońtústik-Shyǵys Azııa, Tynyq muhıty jaǵalaýlaryn jaılaǵan elder de, Latyn Amerıkasy da qyzǵylyqty. «Jalpy, Azııadaǵy saıası jáne ekonomıkalyq yntymaqtastyqtyń qarqyndy damý barysy shyn máninde Azııa-Tynyq muhıty óńirleri elderimen ekijaqty jáne kópjaqty baılanystardyń keńeıýin talap etedi. Sondyqtan da, syrtqy saıasat vedomstvosy Azııa-Tynyq muhıt óńirleriniń elderimen saýda-ekonomıkalyq, ınvestıtsııalyq-tehnologııalyq yntymaqtastyqty eń joǵary deńgeıde paıdalanýǵa múddeli», - degen mınıstr birqatar elderde elshilikter ashylatynyn da aıtyp ótti. Olardyń qatarynda Azııa-Tynyq muhıty aımaǵyndaǵy, Latyn Amerıkasyndaǵy, Afrıkadaǵy elder de bar.
Belgili akter Baýyrjan Ibragımovtyń «Baýyrjan-shoý» teatrynyń qurylǵanyna osy jeltoqsanda jıyrma jyl toldy. Elordadaǵy Kongress-Holl saraıynda soǵan oraı 26-27 jeltoqsanda eki kún qatarynan kontsert qoıylmaq. Kontsert aldyndaǵy daıyndyq barysy, akterdiń sońǵy ýaqyttaǵy izdenisteri men josparlary týraly, basqa da birqatar saýaldar qoıý maqsatynda «Egemen Qazaqstan» gazetiniń tilshisi Baýyrjan Ibragımovtyń ózine jolyqqan. Basylymnyń barlyq saýalyna tuşymdy jaýap bergen ol: «Biz tórt jyl sahnaǵa shyqpaı kettik. Endi shyqsaq, halyqtyń rızashylyǵyn alatyndaı qoıylym kórsetýge tıispiz. Sol úshin jigitterge bar jumysty tastap, on kún buryn Astanaǵa kelý kerek degen talap qoıdym. Avtorlardyń daıyn dúnıesin sahnada ózgertetin tustar bar. Mysaly, qansha keremet jazylǵanymen, sahnada oınalmaı qalatyn dúnıeler bolady. Ony ózgertýge ýaqyt kerek. Osy joly 20 jyldyǵymyzǵa baılanysty Asqar Naımantaevqa qolqa saldym. 4-5 qoıylymǵa tapsyrys berdim. Baıaǵyda marqum Marat Sahatovtyń kezinde basqa avtorlarmen jumys istemeıtinbiz. Ol ózi stsenarıst, ózi jazýshy, ózi rejısser bolatyn», dedi. Suhbat «Ázilge árqashan oryn bar» degen taqyryppen berilgen.
***
«Bir mysal...Jyl saıyn joǵary oqý oryndary oqytýshylaryna arnalǵan Bilim jáne ǵylym mınıstrligi jarııalaǵan «Joǵary oqý ornynyń úzdik oqytýshysy» memlekettik grantyn taǵaıyndaý konkýrsy ótedi. Árıne, durys. Qazir aýyrdyń ústi, jeńildiń astymen júrýge qumar jandar kóbeıgen tusta úzdik oqytýshylardyń tynymsyz eńbegin baǵalap, soǵan saı laıyqty qurmet kórsetkenimiz abzal. Buǵan eshkim de daý aıta almaıdy. Desek te «Úzdik oqytýshy» ataǵyn alýǵa úmittiler kóbeıgen saıyn kúdik te kóbeıdi», - dep jazady «Aıqyn» gazeti juma kúngi nómirindegi «Oqytýshylardyń bári úzdik pe?» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýyna qaraǵanda, muny joǵary oqý oryndarynda dáris beretin oqytýshylardyń ózderi aıta bastaǵan. Máselen, redaktsııaǵa hat joldap, aty-jónin atamaýdy jón kórgen avtorlardyń biri: «Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń «Joǵary oqý ornynyń úzdik oqytýshysy» memlekettik grantyn taǵaıyndaý konkýrsy adal ótetindigine kúmándanatyn jónimiz bar. Óıtkeni keıde mınıstrlik qoıǵan talaptardyń údesinen shyqpaıtyn oqytýshylar da «Úzdik oqytýshy» atanyp júr. Eń bastysy, konkýrsta bir ret jeńimpaz bolǵandar ekinshi ret grantty almaıtyn bolsa. Al bir adamnyń qaıtalap alýyna múmkindik berý grant alýdy bızneske aınaldyrdy. «Ala bersem» degen oımen baıqaýdan bas tartpaıtyndar kóbeıdi», - deıdi.
Qazaqstanda «kontrmagnıt» qalalar paıda bolady. Olar iri megapolısterimizdiń aınalasynda boı kóterip, olardy «shekten tys qonystanýdan» qorǵaıdy. «Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, Serik Ahmetovtiń tóraǵalyǵymen ótken keshegi Úkimet otyrysynda osyndaı qyzyqty jańalyq jarııa boldy. Atalǵan máselege baılanysty negizgi baıandama jasaǵan Óńirlik damý mınıstriniń orynbasary Qaıyrbek Óskenbaevtyń túsindirýinshe, Qazaqstanda «shekten tys qonystaný problemasyn sheshýdiń jańa strategııalyq joldary qalyptastyryldy. «Atap aıtqanda, aglomeratsııalardyń, iri qalalardyń jáne olardyń qalamańy aýmaqtarynyń stıhııaly jáne júıesiz jaıylýyn boldyrmaý úshin elimizdegi úlken qalalar aınalasynda, «maıatnıktik eńbek mıgratsııasy» radıýsynda «qala qurylysyn aıryqsha retteý aımaqtaryn» belgileý usynylady. Al iri qalalar aınalasyndaǵy «maıatnıktik eńbek mıgratsııasy» aralyǵynan asatyn qashyqtyqta «kontrmagnıt-qalalar» qalyptastyrylady. Olar aglomeratsııalar ortalyǵynan kóshi-qon aǵyndaryn ózderine tartyp alady», - dedi vıtse-mınıstr. Maqala taqyryby - «Kontrmagnıt» qalalar salynady.
