Oblystyq bıýdjetti álsiretip almaý kerek – Senat tóraǵasy

ASTANA. KAZINFORM – Senat depýtattary oblystyq bıýdjetti tolyq qamtamasyz etý máselesin kóterdi.

Búgin Senattyń jalpy otyrysynda depýtat Bekbolat Orynbekov keıingi kezde jıi talqylynap júrgen qosylǵan qun salyǵyn 12 paıyzdan 20 paıyzǵa deıin kóterý máselesine toqtaldy.

- Eger osy usynys sheshimin tapqan jaǵdaıda, áleýmettik salyqty joıý usynyldy. Al atalǵan salyq jergilikti bıýdjetterdiń tórtten bir bóligin qurap, mańyzdy kiris kózderiniń birine aınalǵan. Ol bárimizge belgili. Búgin talqylanyp jatqan Bıýdjet kodeksinde bólý normatıvterine sáıkes, áleýmettik salyq oblystyq jáne aýdandyq bıýdjette qaldy.

Al keıbir korporatıvti ári jeke tabys salyqtary úshinshi ári tórtinshi deńgeıge berilip otyr. Bul qanshalyqty oryndy ekeni týraly depýtattar arasynda qaralǵan edi. Eger áleýmettik salyq joıylatynyn eskersek, onda qandaı kiris kózderi oblystyq bıýdjetke qalady? Birinshiden, mundaı jaǵdaıda shyǵyndardyń boljamdy somasy qandaı jáne oblystyq bıýdjet qalaı óteledi? Ekinshiden, jańa model bıýdjettiń barlyq deńgeıleri arasynda kiris kózderin bólý mehanızmi qalaı qarastyrylady? - dedi B. Orynbekov. 

Óz kezeginde Premer-mınıstrdiń orynbasary – Ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın QQS qandaı deńgeıde bolatyny týraly dál qazir naqty sheshim qabyldanbaǵanyn eske saldy. 

- Qazirgi kezde oblystyq bıýdjetterde tek áleýmettik salyq qaldy. Qalǵandarynyń bárin úshinshi, tórtinshi deńgeıge berdik. Sol sebepti qazir basqa usynystar túsip jatyr. Biraq naqty aıtaıyn, qazir maksımaldy deńgeıde bolsa, oblystardyń shyǵyny 1,6 trln teńge shamasynda. Úkimet bıýdjetiniń kirisi 5-7 trln teńge bolady. Sol sebepti qarajat jetedi, tolyǵymen transfert arqyly jergilikti bıýdjetterge sýbventsııa berýge múmkindik bar. Atap aıtqanda, (qosymsha qun salyǵyna qatys) sheshim áli qabyldanǵan joq. Osy jyly taǵy da úsh jyldyq tsıkl bastalady. Jalpy sıpattaǵy transfertterdi bólý kerek. Ár oblystyń jaǵdaıyn qarap, sýbventsııa bólemiz, – dep túsindirdi Úkimet basshysynyń orynbasary.

Sonymen qatar Senat tóraǵasy Máýlen Áshimbaev bul taqyryp depýtattar arasynda quyzý talqylanǵanyn atap ótti.

- Oǵan deıin aýdandyq, aýyldyq deńgeıdegi bıýdjetterdiń turaqtylyǵy týraly biraz másele kóterilgen. Sol deńgeıdegi bıýdjetterdi toltyryp, turaqtylyǵyn qamtamasyz etý kerek. Bul maqsatqa jetemiz dep, sondaı-aq úshinshi jáne tórtinshi deńgeıdegi bıýdjetterdi kúsheıtý jolynda oblystyq bıýdjetti álsiretip almaımyz ba? Sentorlar osy máseleni kóterip otyr. Óıtkeni kóp fýnktsııalar qazir oblystyq deńgeıde qalyp otyr... Eger korporatıvti tabys salyǵy, jeke tabys salyǵy aýdandyq, aýyldyq deńgeıde ótip ketse, biraq fýnktsııalar oblysta qalsa, ary qaraı ortalyqtan aqsha suraý kerek bolady. Bul rette, «oblysqa erteń biraz qıyndyq týǵyzbaımyz ba?» degen suraq biraz talqylandy. Árıne, bul jerde Úkimettiń logıkasyn túsinip jatyrmyz. Aýdan ákimderi saılanady, saılanǵan ákimderdiń josparyn iske asyrý úshin qarjysyn qamtamasyz etýimiz kerek. Ary qaraı da zań qabyldanyp jatsa, osy kontseptsııany depýtattar qoldasa, onda osy tetiktiń ári qaraı qalaı júzege asyrylatynyn muqııat qaraýymyz qajet. Eger jarty nemese bir jyldan keıin problemalar týyndasa, tıisti ózgeristerdi Bıýdjet kodeksine engizýimiz kerek, – dedi Senat tóraǵasy.

Eske salsaq, jaqynda Premer-mınıstrdiń orynbasary – Ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynan keıin ótken baspasóz máslıhatynda memlekettiń QQS mólsherlemesin kóterý josparyna túsinikteme berdi.