«Nurly jerdiń» kottedjderi kimge buıyrady
Jyl saıyn 3 myń arendalyq baspana beriledi
Aldymen tóleý múmkinshiligi joq azamattarǵa jasalatyn jaǵdaılardan bastaıyq. «Nurly jer» baǵdarlamasy aıasyna osy sanatqa jatatyndar úshin arendalyq baspana salý josparlanyp otyr. Úkimet qurylysqa qajetti alǵashqy qarajatty da jergilikti atqarýshy organdarǵa taratyp berdi. Sondyqtan aǵymdaǵy jyldyń aıaǵyna deıin áleýmettik jaǵynan az qamtylǵan adamdar úshin arendalyq turǵyn úıler berilýi ábden múmkin. Alaıda ol baspananyń sany kóp emes. «Bıyldan bastap «Nurly jer» baǵdarlamasy aıasynda arendalyq úı salýǵa 25 mıllıard teńge jergilikti atqarýshy organdarǵa bólindi. 1,5 mıllıard teńgeden árbir óńirge taratyldy. Ol aqshaǵa ár oblysta 180 páter salynady. Barlyǵy 3 myń arendalyq páter turǵyzylady. Bul - jalǵa beriletin, biraq satylmaıtyn úıler. Kimge beriledi? Aldymen birinshi sanattaǵy múgedekter men jetimderge beriledi. Sosyn nesıe ala almaıtyn, qarjysy jetpeıtin azamattarǵa beriledi. Al aqshasy barlar nesıe alsa bolady», - deıdi QR Investıtsııalar jáne damý mınıstrligi qurylys jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri komıtetiniń tóraǵasy Marxabat Jaıymbetov.
Komıtet esebine sáıkes, bir jylda 3 myń arendalyq páter salynsa, 15 jylda 40 myń arendalyq baspanany paıdalanýǵa berýge bolady. Ol úılerdiń ortasha aýdany 50-60 sharshy metr bolady. «Bıyl qurylys jumystary bastalýy tıis. Sebebi biz tıisti qarjyny bólip berdik», - dep atap kórsetti Marxabat Jaıymbetuly.
Tóleý múmkinshiligi joqtarǵa ilikpeı qalǵandar ne isteıdi?
Árıne, aqsha jınaýǵa týra keledi. Ol aqshany jınap bolǵan soń, Turǵyn úı qurylys jınaq banki arqyly áleýmettik baspanany, tipti kottedjdi satyp alýǵa jaǵdaı jasalady. Iá, kádimgideı kottedj. Onyń ústine búginde memlekettik baǵdarlama aıasynda páter alatyndar úshin alǵashqy jarnanyń kólemi 50 paıyzdan 30 paıyzǵa tómendetildi. Bolashaqta ony 15 paıyzǵa deıin túsirý máselesi qaralyp jatyr.
Al kottedjder oblys ortalyqtarynda salynady. Ondaı baspanany kezekte turǵan azamattarǵa taratý josparlanǵan. «Endi qarańyz, qazaqtyń úıinde bala kóp qoı. Ásirese, ońtústik aımaqtarda bes-alty balasy barlar jeterlik. Solardyń barlyǵyn kezekke qoıyp qoıady. Alaıda bárine beredi degen áńgime joq qoı. Sondyqtan biz oblys ortalyqtarynda kottedj qalashyqtaryn salýdy pılottyq rejımde iske asyryp kórgendi jón kórdik. Qalǵan óńirlerde, qala, aýdan, monoqalalarda (kezekte turǵan bir otbasynyń birneshe múshesine - avt.) bere bersin. Al oblys ortalyqtary «aýylǵa» aınalyp ketpes úshin birkelki kottedjderdiń bolǵany durys dep sheshtik. Ol jerde biryńǵaı stıl, biryńǵaı dızaın bolady. Osyndaı talap qoıyp otyrmyz. Aldaǵy eki jylda bul bastamany synaqtan ótkizip kóremiz», - deıdi qurylys jáne turǵyn úı sharýashylyǵy komıtetiniń basshysy Jaıymbetov.
Onyń aıtýynsha, atalǵan pılottyq jobany aǵymdaǵy jyly Aqtóbe, Soltústik Qazaqstan, Pavlodar jáne taǵy birqatar oblystarda iske asyrý josparlanǵan. Búginde kottedjderdiń tıptik jobasy bekitildi. Merdigerler ondaı úılerdi salǵanda bir sharshy metrdiń baǵasyn 120 myń teńgeden asyrmaýy tıis. Sonyń arqasynda atalǵan baspana halyqqa qoljetimdi bolady.
Kostanaıda 300-ge jýyq kottedj beriledi
Qostanaı oblysynda «Nurly jer» baǵdarlamasy aıasynda kottedj qalashyqtaryn salý jumystary bastalyp ketti. Oblys ákimi Arxımed Muxambetovtiń aıtýynsha, osy saladaǵy sharalar jalǵasa beredi. «Qazirdiń ózinde biz «Severnyı» shaǵyn aýdanynda (Qostanaı qalasyna jaqyn Zarechnyı kentinde - avt.) úılerdi salýǵa kiristik. Bıyl 270 úıdi bitirýge tyrysamyz. Eki merdiger bar. Ol úılerdi salý mexanızmi de ońaı. Oǵan sáıkes, merdigerler jeke úılerdi óz aqshasyna salady. Artynan óz shyǵyndaryn Turǵyn-úı qurylys jınaq banki arqyly qaıtaryp alady. Sebebi búginde atalǵan bankte biraz adamdardyń salymdary jınaldy. 30 myńdaı adam kezekte tur. Aqsha da az emes. Olar úıdi alǵannan keıin aıyna ortasha eseppen 40-70 myń teńgedeı tóleıtin bolady. Tólemniń mólsheri úıdiń sharshy metrine baılanysty», - dedi Muxambetov Astanada ótken baspasóz máslıxatynda.
Ákimniń aıtýynsha, jeke turǵyn úıler jańa texnologııa boıynsha salynyp jatyr. Sonyń aıasynda bir úıdi eki jarym aıdyń ishinde turǵyzýǵa múmkindik bar. Úılerdiń aýdany 70 sharshy metrden bastalyp, 110 sharshy metrge deıin barady. Osylaısha, bank salymshylary ózderine yńǵaıly úıdi tańdaı alady.
Aldaǵy ýaqytta Rýdnyı, Qostanaı qalalary jáne Qostanaı aýdanyndaǵy turǵyn-úı qurylysyna erekshe basymdyq beriledi. Sebebi atalǵan úsh aımaqta xalyqtyń 50 protsentten astamy turady.
Osy oraıda aıta ketken jón, oblys ortalyqtarynyń biryńǵaı dızaınyn saqtaý maqsatynda kottedj qalashyqtary salynsa, jergilikti jerde jer telimderi beriletin bolady. Bıyldan bastap «Nurly jer» baǵdarlamasy aıasynda jyl saıyn 80 mıllıard teńge qarjy bólinedi. Sonyń 30-40 mıllıard teńgesi ınfraqurylym jelilerin tartýǵa jumsalmaqshy. Sonyń arqasynda jyl saıyn 40 myń adamǵa jer ýchaskesin berýge múmkindik bar. Osylaısha, 15 jyldyń ishinde 600 myńnan astam adam jeke óz úıin turǵyza alady degen boljam bar. Jalpy, qazirgi jer kezeginde 1 mıllıon 300 myń adam tur.
