Neırohırýrg Talǵat Bekenov: Ár adamnyń densaýlyǵy — óz qolynda
Aqmola oblystyq kópsalaly aýrýhanasynyń neırohırýrgııa bólimshesiniń meńgerýshisi, joǵary sanatty dáriger, neırohırýrg Talǵat Serikuly Bekenov 18 jyl medıtsına salasynda eńbek etip keledi. Osy sanaýly ýaqyttyń ishinde janyna daýa, denine shıpa izdep kelgen naýqas jandardyń saýyǵyp ketýi úshin bar qajyr-qaıratyn, bilimin, adal eńbegin, aq peıilin arnaǵan aq halatty abzal jan óz jumysy týraly aıtyp berdi, dep habarlaıdy Kazinform tilshisi.
– Talǵat Serikuly, medıtsına salasyna qalaı keldińiz, eńbek jolyn qaıdan bastadyńyz?
– Men muǵalim jáne mehanık-ınjener otbasynda óstim, áýletimizdegi alǵashqy dárigermin. Dáriger bolýdy bala kezimnen armandadym, sol balalyq armanym meni adastarymady. Mektepten soń Qaraǵandy qalasyndaǵy medıtsınalyq kolledjge oqýǵa túsip, ony qyzyl dıplommen jalpy praktıka feldsheri mamandyǵy boıynsha bitirip shyqtym. Sol kezde meniń kýratorym kolledj dırektory Svetlana Qabdenqyzy boldy, ol kisimimen áli de tyǵyz baılanystamyz. Sonymen birge, meniń qalyptasýyma alǵashqy tálimgerlerim Gúlnar Valıeva, Inna Mokrova jáne Antonına Sobolevskaıanyń sińirgen eńbegi zor. Kolledjdegi oqýymdy úzdik bitirgen soń, emdeý isi boıynsha medıtsına akademııasyna túsip, odan keıin neırohırýrgııa mamandyǵy boıynsha ınternatýraǵa tústim. Osylaısha, 2006 jyly Aqmola oblystyq kópsalaly aýrýhanasynda eńbek jolymdy bastadym.Keıin Kókshetaý qalalyq aýrýhanasynyń gınekologııalyq bólimshesiniń meńgerýshisi Ásel Ýahıtovamen otbasyn quryp, qazir eki bala tárbıelep otyrmyn.
– Alǵash ota jasaǵan sátińiz esińizde me?
– Iá, esimde. Zerendi aýdanynan kelgen jigittiń bas súıegine ota jasadym. Ormanǵa otynǵa barǵan kezinde basyna aǵash qulaǵan, sodan bas súıeginiń ashyq synýy dıagnozymen aýrýhanaǵa tústi. Ol jigitpen áli de baılanystamyn, onymen ǵana emes, ózge de naýqastarymen sóılesip turamyn. Tipti, aralarynda dos bolyp ketkender de bar (kúledi).
– Búginde ózińiz eńbek etip jatqan Aqmola oblystyq kópsalaly aýrýhanasynyń neırohırýrgııa bólimshesiniń jumysy týraly aıtyp berseńiz.
– Bizdiń neırohırýrgııa bólimshesinde jylyna 400-ge jýyq ota jasalady, ıaǵnı mıǵa, mı jaraqattaryna, omyrtqaǵa, aıaq-qol nervterine, ınsýltke, mı ishilik qan ketýlerge. Ujymyzda 4 dáriger, 3 ordınator jáne 17 medpersonal jumys isteıdi, olardyń barlyǵy óz isiniń shebereleri. Bólimsheniń tehnıkalyq bazasy jańartylýda, bir aı buryn joǵary jıilikti koagýlıatsııa apparaty satyp alyndy, bul qan tamyrlaryn kúıdirý kezinde belgili bir dárigerge ıkemdi etip jumys isteıtin joǵary tehnologııalyq apparat. Sondaı-aq, jyl sońynda aýrýhana basshylyǵy adam omyrtqasyn emdeý úshin qajetti qurylǵyǵa qol jetkizdi. Keıde sanavıtsııamen oblys aýdandaryna shyǵyp turamyz.
– Óńirde dáriger mamandardyń tapshylyǵy jáne medıtsınalyq mekemelerdiń qajetti qural-jabdyqtarmen qamtamasyz etilý máselesi qalaı sheshilip jatyr?
–Jalpy oblys boıynsha kadr tapshylyǵy baıqalady, ınsýlt ortalyqtary ashylatynyn eskersek, onda olardyń árqaısysy keminde bir mamanmen qamtamasyz etilý tıis. Bizdiń bólimshe Aqmola oblysynyń barlyq 17 aýdanyna qyzmet kórsetedi. Táýlik boıy kezekshilikte bolamyz, jumys aýysyma da táýlikke sozylady. Aýrýhananyń bir dáriger rezıdentti oqytyp jatqandyǵy qýantady, ol ekinshi kýrsta, oqýyn támámdaǵan soń bizge jumys isteýge keledi. Sonymen qatar, bizde balalar neırohırýrginiń qajettiligi bar. Oblysta bir ǵana dáriger, ol meniń áriptesim Nurjan Ysqaqov, ol eńbek demalysyna shyqqan da biz ony joqtatpaýǵa tyrysamyz. Sondaı–aq, tehnologııanyń bir orynda turmaıtynyn bári biledi. Ýaqyt ótken saıyn jańa medıtsınalyq aspattar men emdeý tásilderi jańaryp keledi. Osy rette, bizge denege az ǵana tyrtyq salatyndaı ota jasaıtyn arnaıy mıkroskop qajet.
– «Saqtańsań, saqtaıdy» degendeı, qazir kelgen aýrýdy alsaq ta, naýqastardyń jas shamasy jasaryp, sany artyp keledi. Osy rette, dáriger retinde arýdy aldyn alý úshin halyqqa qandaı keńes berer edińiz?
– Iá, durys aıtasyz, ár adamnyń densaýlyǵy óz qolynda. Qazaq «aýyryp em izdegenshe, aýyrmaýdyń jolyn izde» deıdi. Búgingi kúni ınsýlt sany ósti, bul mı ishilik gematomalarǵa otalar, stress faktory, ýaqtyly dıagnoz qoıý, kesh anyqtaý, densaýlyǵyna nemquraıly qaraý óte áser etedi. Joǵary qan qysymy bar naýqastar ózderiniń jaǵdaıyna mán bermeıdi, dári-dármekterdi qabyldamaıdy, skrınıngtik tekserýden ótpeıdi. Sol sebepti, ár adam ózin jáne jaqyndaryn oılaýy kerek. Kúndelikti jattyǵý, dene qımyly, dıeta, ýaqytyly dárigerge kóriný arqyly kez kelgen aýrýdyń aldyn alýǵa bolady.
– Áńgimeńizge raqmet!
