Nesıege 700, lızıngke 200 mlrd: Bıyl aýyl sharýashylyǵy qalaı qarjylandyrylady

ASTANA. KAZINFORM – Elimiz aýyl sharýashylyǵy kásipkerlerine sýbsıdııa berý tájirıbesinen birtindep jeńildetilgen nesıe berý tásiline kóship jatyr. Byltyrǵy jospar boıynsha, 2025 jyly bundaı maqsatta bólinetin qarjy somasy 700 mlrd teńge bolyp belgilengen. Qazirgi ekonomıkalyq jaǵdaıda bul soma ózgerissiz qala ma? Jalpy, bıyl sharýalar qansha teńge jeńildetilgen nesıe ala alady? Aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy lızıngine qansha qarjy bólinedi? Kazinform agenttigi resmı saýalǵa QR AShM joldaǵan jaýaptar negizinde osy taqyrypqa sholý usynady.

Jeńildetilgen nesıege 700 mlrd teńge bólinedi

Memleket basshysy 2024 jylǵy Qazaqstan halqyna Joldaýynda agroónerkásip keshenin tikeleı sýbsıdııalaý tásilinen jeńildikti kredıt berý tásiline birtindep kóshýdi tapsyrdy. Byltyr salany jeńildikpen qarjylandyrý kólemi alǵash ret 580 mlrd teńge boldy. Bul qarajat eginshilerge tikeleı jeńildetilgen nesıe berýge, paıyzdyq mólsherlemeni tómendetýge, forvardtyq satyp alýǵa baǵyttaldy.

— 2024 jyly 5%-ben berilgen nesıe sharýalarǵa qajetti taýarlyq-materıaldyq qundylyqtardy tolyq kólemde satyp alýǵa, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn lızıngke alýǵa múmkindik berdi. Nátıjesinde Qazaqstanda jasalǵan 4 300 aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn satyp alý qamtamasyz etildi. Jeńildikti lızıng baǵdarlamasynyń arqasynda ótken jyly aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy parkin jańartý 5,5%-ǵa jetti, - delingen málimette.

Jalpy qarjylandyrý kólemi de byltyrǵy belgilengen mejeni saqtaıtyny belgili boldy. Bul el tarıhyndaǵy aýyl sharýashylyǵy kásipkerlerine jeńildetilgen nesıe úshin bólingen rekordtyq soma ekenin atap ótken jón.

— Bıyl jeńildetilgen kredıt berý kólemi - 700 mlrd teńge. Qarajat 6 túrli taratý arnalary arqyly da qoljetimdi. Osylaısha Agrarlyq nesıe korporatsııasyna, sondaı-aq ekinshi deńgeıdegi bankterge, mıkroqarjy uıymdaryna, óńirlik ınvestıtsııalyq ortalyqtarǵa, kredıttik seriktestikterge, áleýmettik-kásipkerlik korporatsııalarǵa tikeleı kredıt beriledi. Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes elimizdiń barlyq óńirinde 2025 jylǵy egis naýqanyn qarjylandyrýǵa ótinimderdi qabyldaý 29 qarashadan bastaldy, - dep habarlaıdy vedomstvo.

Búginde bul qarjynyń jartysynan astamy sharýalarǵa berilip qoıǵan. Kúni keshe mınıstr Aıdarbek Saparov Úkimet otyrysynda 6,1 myń sharýaǵa 384,8 mlrd teńge qarjy berilgenin aıtqan edi.

Foto: Maqsat Shaǵyrbaı/Kazinform

Nesıeni kepildendirý kólemi ulǵaıady

Ótken jyly «kepildik berý baǵdarlamasy» engizilip, kepil bazasy jetkiliksiz fermerler úshin jeńildikti kredıt alý múmkindigi artty. Bıyl da osy baǵyt boıynsha jumys kúsheıtilmek.

— Kepildik berý jalǵasady, bıyl kóktemgi dala jumystaryna (KDJ) shamamen 250 mlrd teńge kredıt berý josparlanǵan. Ótken jyly kóktemgi dala jumystary men egin jınaý jumystary kezinde «Damý» kásipkerlikti damytý qory» AQ arqyly qaryzdarǵa portfeldik kepildik berý tetigi engizildi, ol qaryz somasynyń 85% kepildikpen jabýǵa múmkindik beredi. Kepildendirilgen qaryz sharttary sheńberinde 94,2 mlrd teńge somasyna kredıttik qaryzdar berildi, 80,1 mlrd teńge somasyna 401 kepildik berildi, - delingen habarlamada.

Aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy lızıngine 200 mlrd teńge bólinedi

Byltyrǵy qorytyndy derek boıynsha, Qazaqstanda 149,9 myń traktor, 38,7 myń kombaın, 5 myń egis kesheni, 76,4 myń tuqym sepkish jáne 219 myńǵa jýyq topyraq óńdeıtin jáne mamandandyrylǵan tehnıka bar. Sońǵy 8 jylda aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn jańartý deńgeıi eki eseden astam ósken. Alaıda jalpy kórsetkish kóńil kónshitpeıdi: 2017 jyly - 1,9%, 2024 jyly - 5,5%.

2024 jyly 7 jyl merzimge jyldyq 5%-dyq mólsherlememen 120 mıllıard teńgege aýqymdy jeńildikti lızıng baǵdarlamasy iske qosyldy. Al sol jyldyń 1 jeltoqsanyndaǵy jaǵdaı boıynsha sharýalar 212,9 mlrd teńgege 9 887 tehnıkany lızıngke alǵan, bul - 2023 jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 50%-ǵa artyq.

Bıyl lızıngke bólinetin qarjy byltyrǵydan 80 mlrd teńgege artyq.

— 200 mlrd teńge somasyna jeńildikti lızıngti uıymdastyrý otandyq óndiristiń 6 myń aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn satyp alýǵa múmkindik beredi. Búgingi tańda ótinimder pýly 120,1 mlrd teńge somasyna 3 222 tehnıka, jalpy quny 56,8 mlrd teńge bolatyn 3 340 aýyl sharýashylyǵy tehnıkasy qarjylandyryldy, 17,1 mlrd teńge somasyna 763 ótinim maquldandy. Qalǵan ótinimder qaraý satysynda, - dep málimdeıdi mınıstrlik.

«Óńdeýshi kásiporyndarǵa 48 mlrd teńge»: baǵdarlama ázirlenip jatyr

Jeńildikti lızıng baǵdarlamasy esebinen 2024 jyly 35 mlrd teńge ósimdik sharýashylyǵy ónimi men shıkizatyn ótkizýdi qamtamasyz etýge baǵyttalǵan. Bul otandyq óńdeý zaýyttarynyń júktemesin arttyrýǵa kómektesti. Qazirgi tańda bul maqsattaǵy jeńildikti qarjyny 48 mlrd teńgege jetkizý josparlanyp otyr.

— Qaıta óńdeýdi damytý sheńberinde jalpy somasy 48 mlrd teńgege óńdeýshi kásiporyndardy jeńildikpen qarjylandyrý jónindegi baǵdarlamany iske asyrý jalǵasyp jatyr. Jyldyq 5% mólsherleme boıynsha qarjylandyrý otandyq óńdeýshi zaýyttardy aýyl sharýashylyǵy shıkizatyn satyp alý maýsymynda qajetti qarajatpen qamtamasyz ete otyryp, olardyń básekege qabilettiligin arttyrýǵa múmkindik beredi. Jalpy, bul sharalar fermerlerdi aýyl sharýashylyǵy tsıkliniń barlyq kezeńderinde, daıyndyqtan bastap egin jınaýǵa deıin qoldaýǵa múmkindik beredi, - dep málimdeıdi mınıstrlikten.

Foto: gov.kz

Mal sharýashylyǵyna 51,5 mlrd teńge jeńildetilgen nesıe berilmek

Mal sharýashylyǵy salasy da qarjylandyrýdan tys qalmaıdy. Endi bul salaǵa da 5 paıyzdyq nesıe bólinedi, biraq burynǵydaı sýbsıdııa berý tájirıbesi toqtatylady.

— Bıyl mınıstrlik «Agrarlyq nesıe korporatsııasy» AQ-men birlesip, oblıgatsııalar boıynsha kýpondyq syıaqyny sýbsıdııalaý tetigi esebinen fermerlerge 5% mólsherleme boıynsha qoljetimdi bolatyn 51,5 mlrd teńge somasynda jeńildikti nesıe berý baǵdarlamasyn iske qosý máselesin pysyqtap jatyr. Atalyp ótken barlyq qarjylandyrý baǵdarlamalary sýbsıdııa berý qajettiliginsiz iske asyrylady jáne sharýalardy jyldyq taza 5%-ben tikeleı kredıtteýdi kózdeıdi, bul fermerlik qoǵamdastyq úshin memlekettik qoldaýdyń qoldanystaǵy tetikterin edáýir jeńildetedi, - delingen habarlamada.

Jalpy, AShM budan keıin elimizde mal basyna sýbsıdııa berýdi ótkizilgen ettiń ár kelisine aqsha tóleý tetigimen almastyrmaq. Mınıstr Aıdarbek Saparov bul ózgeris saladaǵy barmaq basty, kóz qysty shemalardy joıý úshin qolǵa alynyp otyrǵanyn aıtqan edi.

Qarajat 6 túrli arnamen beriledi

2024 jyly qarjylandyrý kólemi 580 mlrd teńge bolǵanyn aıttyq. Mınıstrlik málimetinshe, «Ken Dala-1» arqyly 140 mlrd teńge, «Ken Dala-2» arqyly 181,5 mlrd teńge berilse, forvardtyq satyp alýǵa – 40 mlrd teńge, «Jeńildetilgen lızıng» baǵdarlamasyna 120 mlrd teńge bólingen. 35 mlrd teńge – qaıta óńdeý kásiporyndaryn aınalym qarajatyn tolyqtyrý úshin jeńildetilgen qarjylandyrý baǵdarlamasy arqyly, 63,5 mlrd teńge – qarjylandyrýdyń basqa kózderi arqyly berildi.

Qarajat 6 qarjylandyrý arnasy arqyly bólindi: «Agrarlyq nesıe korporatsııasy» AQ, ekinshi deńgeıdegi bankter, mıkroqarjy uıymdary, óńirlik ınvestıtsııalyq ortalyqtar, kredıttik seriktestikter, áleýmettik-kásipkerlik korporatsııalar. Onyń ishinde:

1. Tikeleı kredıt berý, «ANK» AQ – 13%.
2. Ekinshi deńgeıdegi bankter – 27%.
3. Mıkroqarjy uıymdary – 3%.
4. Óńirlik ınvestıtsııalyq ortalyqtar – 3%.
5. Kredıttik seriktestikter –28%.
6. Áleýmettik-kásipkerlik korporatsııalar – 26%.

Bıylǵa qarastyrylǵan 700 mlrd teńge jeńildetilgen kredıt osy 6 taratý arnasy arqyly beriledi.