Naryqtyq ekonomıkaǵa kóshý qalaı júzege asady
«Elde óndiriletin taýar kólemi ishki suranysty tolyq qamtymaıdy»
Úkimet músheleri ekonomıkada damý bar degenmen, Prezıdent túıini tarqamaǵan túıtkilderge toqtaldy. Birinshiden, aýyl sharýashylyǵy jáne óndiris salasynyń damýynda naqty nátıje joq. Bul óz kezeginde azyq-túlik ınflıatsııasynyń basty sebebi bolyp otyrǵanyn alǵa tartty. Elde óndiriletin taýar kólemi ishki suranysty tolyq qamtı almaǵandyqtan Qazaqstan áli de bolsa ımportqa táýeldi bolýǵa májbúr ekenin basa aıtty.
Sondaı-aq ol Qazaqstan keıingi 10 jylda «ortasha tabystyń tuzaǵyna» tap bolǵanyn aıtty. Prezıdenttiń paıymynsha, reformalar shynaıy sıpat alyp, saýatty júrgizilse, bul tuzaqtan 6-7 jyldyń ishinde sytylyp shyǵýǵa bolady. Ol úshin ekonomıka qosymsha tabys kózin tabý qajettigin jetkizdi.
«Biraq isimizden sózimiz kóp bolyp tur. Dereý iske kóshpesek, álemdik básekede ozyq bola almaımyz, ıaǵnı álem ekonomıkasynda kósh sońynda qalýymyzǵa týra keledi. Ótken jyly ekonomıka nebári 3,2%-ǵa ósti, al bıyl 3 aıda-4,9%- ǵa ósti. Qosymsha ósý kózderin izdeý kerek»,- dedi Prezıdent.
Osy tusta, QR Premer-Mınıstri Álıhan Smaıylov Qazaqstan ekonomıkasynyń ósýi osy jyldyń I toqsanynda 4,9%-dy quraǵanyn aıtyp, búgingi tańda ulttyq ekonomıka qolaısyz syrtqy jaǵdaılarǵa beıimdele otyryp, ornyqty ósý jolyna shyqqanyn jetkizdi. Sonymen qatar álemdegi sanktsııalyq teketirestiń kúsheıýi, logıstıkalyq tizbekterdiń buzylýy, joǵary ınflıatsııa men azyq-túlik taýarlaryna baǵanyń ósýi jahandyq ekonomıkanyń baıaýlaýyna úlken áser etkenin aıtty. Atap aıtqanda, Halyqaralyq valıýta qory 2023 jyly álemdik ınflıatsııa boljamyn 7%-ǵa deıin kótergenin, al jahandyq ekonomıkanyń ósý boljamyn 2,8%-ǵa deıin tómendetkenin málimdedi.«Syrtqy kúrdeli ahýalǵa qaramastan, 2022 jyly ekonomıkamyzdyń naqty ósýi 3,2%-dy qurady. Elimizge $28 mlrd tikeleı sheteldik ınvestıtsııalar tartylyp, 18% ósim qamtamasyz etildi. Negizgi kapıtalǵa salynǵan ınvestıtsııalardyń naqty kólemi 8%-ǵa ulǵaıdy. Syrtqy saýda aınalymy 32%-ǵa ósip, $134 mlrd boldy»,- dedi Premer-Mınıstr.
Onyń málimetinshe, jumys isteıtin shaǵyn jáne orta kásipkerlik sýbektileriniń sany 27%-ǵa artyp, 1,8 mln-nan assa, osy sektorda jumyspen qamtylǵandardyń jalpy sany 13%-ǵa ósip, 3,9 mln adamǵa jetken.
Osy oraıda, Úkimet basshysy bıyl qabyldanǵan sharalar ekonomıkanyń turaqty damýyn qamtamasyz etýge múmkindik bergenin atap ótti. Máselen, qańtar-naýryz aılarynda JІÓ-niń naqty ósimi 4,9%-dy qurady. Barlyq negizgi baǵyttar boıynsha oń dınamıka qalyptasyp otyr: qurylysta – 16%, saýdada – 12%, kólik salasynda – 8%, óńdeý ónerkásibinde – 5,4% ósim tirkelgen. Sonymen qatar ol negizgi kapıtalǵa salynǵan ınvestıtsııalardyń naqty kólemi úsh aıda 16%-ǵa, al memlekettik bıýdjet kirisi 24%-ǵa artqanyn málimdedi. Bul óz kezeginde, aǵymdaǵy jylǵa arnalǵan respýblıkalyq bıýdjetti naqtylaý kezinde áleýmettik tólemderge, densaýlyq saqtaý men bilim berý salalaryn, naqty sektor men ınfraqurylymdy damytýǵa qosymsha 2,2 trln teńge bólýge múmkindik berdi.
«Halyqtyń naqty tabysy qunsyzdanyp jatyr»
Memleket basshysy ınflıatsııa ósken saıyn halyqtyń naqty tabysy qunsyzdanǵanyn tilge tıek etti. Ol jurttyń tabysyn áleýmettik salanyń shyǵysy esebinen arttyrýdyń da shegi bar ekenin basa aıtty. Buǵan qosa, tutyný nesıeleriniń kólemi artqanyn da aıtty. Prezıdent bul áreket ınflıatsııa kezinde jan baǵýdyń amaly ekenin jetkizdi.
«Biraq mundaı ahýaldyń áleýmettik jáne saıası saldary óte aýyr bolýy múmkin. Tipti, bankterdiń ózine qaýip tóndirýi yqtımal. Nesıeni, eń aldymen, paıda ákeletin bızneske, ıaǵnı tıimdi jobalarǵa berý kerek. Sonda jalaqysy joǵary jumys oryndary paıda bolady. Jurttyń kásipkerlikpen aınalysýǵa yntasy artady. Bir sózben aıtsaq, azamattardyń tabysyn kóbeıtýge múmkindik týady»,- dedi Memleket basshysy.
Osy tusta, Premer-Mınıstr óz sózinde baǵany turaqtandyrý Úkimettiń jáne jergilikti atqarýshy organdardyń asa mańyzdy mindetteriniń biri ekenin basa aıtty. Osyǵan baılanysty Úkimet pen Ulttyq bank birlesip ınflıatsııany baqylaý jáne tómendetý boıynsha sharalar keshenin iske asyryp jatyr.
«Nátıjesinde bıylǵy naýryz aıynda jyldyq ınflıatsııa 18,1%-ǵa deıin baıaýlady. Sońǵy 4 aptada áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik taýarlary boıynsha ınflıatsııa tirkelgen joq. Bizdiń aldymyzda bıyl ınflıatsııany 2 esege deıin tómendetý mindeti tur», — dedi Álıhan Smaıylov.
Onyń aıtýynsha, respýblıkada Halyqtyń tabysyn arttyrý baǵdarlamasy iske asyrylýda. Osy is-sharalar aıasynda bıyl 3 mıllıonnan astam adamnyń jalaqysy ósedi.
«Memlekettiń barlyq áleýmettik mindettemeleri ýaqtyly jáne tolyq kólemde oryndalyp keledi. Atap aıtqanda, bıyldan bastap 4,4 mln adamdy joǵarylatylǵan áleýmettik tólemdermen qamtýǵa 4,6 trln teńge bólindi», — dep atap ótti Premer-Mınıstr.
Úkimet basshysy ulttyq jobalardy iske asyrý, jańa óndirister ashý, shaǵyn jáne orta bıznesti damytý, jańa jumys oryndaryn qurý esebinen 1 mln-ǵa jýyq adam jumyspen qamtylatynyn aıtty.
«Sapaly ekonomıkalyq ósýde údemeli qozǵalys qajet»
Osy tusta, Ekonomıst Ǵalymjan Aıtqazın https://kaz.inform.kz/news/kazakstanga-naryktyk-katynastar-zhagdayynda-sapaly-ekonomikalyk-osude-udemeli-kozgalys-kazhet-ekonomist_a4058826 Qazaqstanǵa naryqtyq qatynastar jaǵdaıynda sapaly ekonomıkalyq ósýde údemeli qozǵalys qajet dep sanaıdy. Ol baǵanyń kúrt ósýi jaǵdaıynda Úkimet pen Ulttyq bank qarama-qarsy baǵytta áreket ete bastaıdy dep esepteıdi. Onyń pikirinshe, kún saıyn barlyq salada mańyzdylyǵy artyp kele jatqan jańartylatyn energııaǵa nazar aýdarý kerek. Sarapshy Prezıdent sózindegi taǵy bir mańyzdy ekonomıkalyq aspekti retinde baǵany belgileý men naryqty basqarý protsesine kóshý taqyryby týraly aıtty. Onyń aıtýynsha, kez kelgen ekonomıkadaǵy sapaly ınfraqurylym azamattar úshin qolaıly jaǵdaılar jasap, bıznestiń úzdiksiz jumys isteýi men damýy úshin qajettilikpen qamtýdaǵy mańyzdy irgetas. Infraqurylymdy ýaqtyly jańǵyrtý jáne ony ekonomıkalyq oıynshylardyń qajettilikterine qaraı keńeıtý onyń draıverlerine qaramastan bolashaq sapaly ekonomıkalyq ósýdiń negizgi faktorlary.
«Kóptegen jyldar boıy bıznes pen halyqty qoldaýdyń memlekettik baǵdarlamalarynan bastap, janar-jaǵarmaı, turǵyn úı kommýnaldyq sharýashylyǵy baǵasynyń tómendeýine deıingi áleýmettik salalardy sýbsıdııalaýǵa qomaqty qarajat jumsady. Munyń bári, shyn máninde, ekonomıkalyq agentterdiń ıgiligi boldy. Biraq olardyń uzaq merzimdi baǵasy olardy jańǵyrtýǵa tıisti ınvestıtsııalardyń bolmaýy jekelegen jaǵdaılarda kúıreýge ákeldi», – dep atap ótti Ǵalymjan Aıtqazın.
Ǵalymjan Aıtqazın óz pikirin aıta kele, birneshe mysal keltirdi. Baǵalar kúrt óse bastaǵanda, Ulttyq bank tutynýdy yntalandyrý jáne aqsha únemdeý úshin ekonomıkadaǵy aqshanyń qunyn arttyrady. Bul keıinnen ekonomıkanyń «salqyndaýyna» jáne baǵanyń birtindep tómendeýine ákelýi múmkin. Biraq, mundaı tetik Qazaqstan keısinde birneshe sebepter boıynsha, sonyń ishinde Úkimettiń keri áreketterine baılanysty, álsiz jumys isteıdi. Bul rette jeńildetilgen baǵdarlamalardy iske qosady jáne memlekettik shyǵystardy arttyrady. Bul shyǵyndar, saıyp kelgende, ekonomıkanyń sapaly ósýine áser etpeıdi, tek taýarlar men qyzmetter ımportynyń ósýine yqpal etedi. Buny Ulttyq banktiń jaqynda júrgizgen zertteýi kórsetip otyr.
«Sondyqtan, joǵaryda aıtylǵandardyń bárin eskere otyryp, Qazaqstanǵa onyń negizgi oıynshylary úı tapsyrmasyn oryndap, naryqtyq qatynastar jaǵdaıynda sapaly ekonomıkalyq ósý jaǵyna qaraı údemeli qozǵalysty bastaýy tıis», – dep tolyqtyrdy Ǵalymjan Aıtqazın.
«Bıznesti tekserý qysqarady»
Sondaı-aq Qasym-Jomart Toqaev memlekettiń qoldaýyna ıe bolyp otyrǵan iri bıznes ókilderine úndeý jasady. Prezıdent tabysty osy jerden taýyp, shetelde shashýdy doǵarýdy talap etti. Esesine eldegi áleýmettik máselelerdi sheshýge kóbirek úles qosýǵa shaqyrdy. Ol kásipkerlerge arnap «Áleýmettik lıft» tetiginiń úlgisindegi «Ekonomıkalyq lıft» uǵymyn engizýdi tapsyrdy.
«Áleýmettik lıft» degen uǵymnyń ne ekeni barshaǵa aıan. Bul – kez kelgen bastamashyl jáne eńbekqor adam mansap satysynda jáne qoǵamdyq ıerarhııada senimdi túrde alǵa jyljı alatyn júıe. Sol sııaqty, biz kásipkerlerge tıimdi jumys isteıtin «Ekonomıkalyq lıft» ornatýymyz kerek», - dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Sondaı-aq, Prezıdent óńirlerde tabysty eńbek etip júrgen kásipkerlerge jol ashýdy tapsyrdy.
«Júıelik sharalardan basqa, aımaqtyq aýqymdaǵy eń tabysty jáne adal kásipkerlerdi ilgeriletý mańyzdy. Olar jańa, ádil ekonomıkany damytýdyń lokomotıvine aınalýy kerek», - dedi Memleket basshysy.
Osy oraıda, Álıhan Smaıylov qazirgi ýaqytta respýblıkada bızneske qatysty kásipkerlik qyzmet salasynda jańa retteýshi saıasat engizilip jatqanyn atap ótti. Atap aıtsaq, qańtar aıynan bastap Mindetti talaptar reestri ashyq túrde jarııalandy.
«Endi Reestrde joq talaptar boıynsha tekserýler júrgizilmeıdi. Bıyl zańnamadan bıznes úshin 10 myń kereksiz talap alynyp tastalady. Bul tekserýlerdiń sanyn edáýir qysqartady. Sondaı-aq osy jyldyń sońyna deıin táýekelderdi basqarý júıelerin avtomattandyrý tolyǵymen aıaqtalady», — dedi Premer-Mınıstr.
Onyń aıtýynsha, bıyl shaǵyn jáne orta bıznesti júıeli túrde qoldaý sharalary keńeıtildi. Óńdeý ónerkásibin damytý maqsatynda qoldaý kórsetiletin qyzmet túrleriniń tizbesi (jeńildetilgen nesıeler jáne qarjylyq lızıng) 116-ǵa ulǵaıdy. Birqatar basym qyzmetter boıynsha protsenttik mólsherlemeni sýbsıdııalaý merzimi 5 jyldan 7 jylǵa deıin uzartyldy. Premer-Mınıstrdiń dereginshe, bıznestiń jol kartasyn qarjylandyrý kólemi 224 mlrd teńgege deıin ulǵaıtylǵan. Shaǵyn jáne orta bıznesti qoldaý sheńberinde bıyl 20 myńnan astam jobany sýbsıdııalaý, 18 myńnan astam jobaǵa kepildik berý kózdelip otyr. Orta bıznesti qoldaý boıynsha qosymsha sharalar qabyldanady.
Salyqqa qatysty syn
Memleket basshysy ekonomıka óskenimen bıýdjetke túsetin alymdar tómen ekenin tilge tıek etti. Keı sarapshylar bul turaqsyzdyq salyq jeńildikteri kóp bolǵanynan ekenin aıtady. Osy rette Prezıdent makroekonomıkalyq saıasatty óte baıypty júrgizý kerektigin aıtty. ıAǵnı bıýdjet tapshylyǵyn, memleket qaryzyn, Ulttyq qordan aýdarylatyn transfertti jáne basqa da makrokórsetkishterdi retteý qajettigin alǵa tartty.
«Iá, ekonomıkamyz ósip jatyr. Biraq salyq túsimderiniń ishki jalpy ónimge qatysty ósý qarqyny turaqsyz. Jalpy, sońǵy bes jylda bıýdjetke 30 trıllıon teńge kem túsken. Árıne, bul tsıfrdyń durys-burystyǵyn tekserý qajet. Talaı jyldan beri jalǵasyp kele jatqan osy máseleni túpkilikti sheshetin ýaqyt jetti», - dedi Memleket basshysy.
Úkimet basshysy kásipkerlik salasynda tsıfrlandyrýdy engizý qarqyndy jalǵasatynyn aıtty. Sonymen qatar jańa Bıýdjet jáne Salyq kodeksteriniń jobalaryn ázirleý boıynsha belsendi jumys júrgizilip jatqanyn atap ótti.
Jylý elektr ortalyqtarynyń jaıy
Jıyn barysynda Memleket basshysy eldegi jylý elektr ortalyqtarynyń jaıy týraly sóz etti. Prıezıdenttiń sózinshe, búginde keı qalalarda nysandardyń 80 %-y tozǵan. Ótken jylytý maýsymynda jumystar tıisti dárejede atqarylmaǵan. Sondyqtan «Tarıfti ınvestıtsııaǵa aıyrbastaý» saıasatyn durys júzege asyrý kerektigin alǵa tartty.
Ol óz sózinde Ekibastuzdaǵy energııa torabyn jańǵyrtý basym mindet ekenin aıtty. Sondyqtan Úkimet pen ákimdik GRES-1-diń alǵashqy energo blogynyń ýaqytyly iske qosylýyn jáne de GRES-2-niń jańa qos bloktaryn salýdy qamtamasyz etýi tıis. Bul jobalar memleket masshtabyndaǵy jobalar. Ekibastuzdaǵy jylý elektr ortalyǵyn jańǵyrtý jáne kelesi jylytý maýsymyna daıyndyqtyń barlyǵy josparly túrde ýaqytyly júzege asyrylýy kerek. Byltyrǵydaı daǵdarystyń qaıtalanýyna jol berilmeýi tıis ekenin basa aıtty.
Osy oraıda, Álıhan Smaıylov ótken qys mezgili jylý energetıkasyndaǵy kóptegen problemanyń betin ashyp bergenin jasyrmady. Onyń aıtýynsha, bul ákimdikterdiń kóp jyldar boıy jylytý maýsymyna nemquraıly qarap kelgendiginiń saldary.
«Ekibastuz, Rýdnyı jáne Rıdder qalalarynda jaǵdaı óte kúrdeli boldy. Ondaǵy máselelerdi kúni-túni baqylaýǵa alyp, shuǵyl túrde sheshýge týra keldi. Úkimettik komıssııa qurylyp, jergilikti jerge baryp, jumys istegen jaǵdaılar da boldy. Atalǵan máseleler Úkimette birneshe ret qaraldy. Barlyq ákimdikter budan qorytyndy shyǵaryp, mundaı jaǵdaıǵa endi qaıtyp jol bermeý úshin sapaly jumys isteý kerek», - dedi Álıhan Smaıylov.
Smaıylov Úkimet qabyldaıtyn sharalar týraly aıtty:
Birinshiden, energııalyq baqylaý qyzmetin zańnamalyq turǵydan kúsheıtiledi jáne jospardan tys tekserýler júrgizý quqyǵyn beredi; Ekinshiden, energııa obektilerin tıisti deńgeıde kútip ustamaı, tirshilikke qajetti júıelerdiń qyzmetine qaýip tóngen jaǵdaıda memleketke olardy menshikten alyp qoıý quqyǵy beriletin bolady; Úshinshiden, Úkimet pen ákimdikter jáne menshik ıeleri tıisti energetıkalyq ınfraqurylymdy jóndeý jáne rekonstrýktsııalaý jobalaryn qarjylandyrýdy basym tártippen qamtamasyz etedi.
«Óńirlerden kelip túsken ótinimder negizinde jelilerdi aýystyrý boıynsha quny 69 mlrd teńgeni quraıtyn 47 jobadan turatyn pýl jasaqtaldy. Bul jumysty sapaly jáne ýaqytyly júrgizýdiń mańyzy óte zor. Sondaı-aq, 2 myń km jylý jelileri jeke menshikte ekenin basa aıtqym keledi. Olardyń tozý deńgeıi shamamen 77%-ti qurap otyr. Osy jelilerdiń jaǵdaıyna jáne jóndeý jumystarynyń mindetti túrde júrgizilýine baqylaýdy kúsheıtý kerek», - dedi Smaıylov.
Premer-Mınıstr ataǵandaı, energııa obektileri ıeleriniń jaýapkershiligin arttyryp, ony qyzmet kórsetý kelisimsharttarda qarastyrý kerek.
«Shart talaptaryn oryndaý usynym túrinde emes, mindetti bolýy tıis. Jeke menshiktegi jylý jelilerin bıýdjettik kredıtteý arqyly rekonstrýktsııalaý máselesin pysyqtaý kerek. Qarjyny qaıtarý «Tarıfti ınvestıtsııaǵa aıyrbastaý» sheńberinde júrgiziledi», - dedi ol.
Máselen, onyń aıtýynsha, bıyl Atyraý, Qaraǵandy jáne Pavlodar oblystaryndaǵy qýattylyǵy 700 MVt-tan asatyn elektr stansalaryn jańǵyrtý jumystary aıaqtalyp, Ekibastuz 1-GRES-tegi qýattylyǵy 500 MVt №1 energoblok qalpyna keltiriledi.
Janar-jaǵarmaı óndirisin ulǵaıtý jónindegi josparlar
Memleket basshysy janar-jaǵarmaıdan túsken qarjyny deldaldar, ıaǵnı alypsatarlar ıemdenip ketpeýi kerektigin eskerti. Ol jańa munaı-gaz jobalaryn júzege asyrýǵa jáne munaı óńdeý zaýyttaryn jańǵyrtýǵa jumsalý qajet ekenin aıtty.
«Sondyqtan Úkimet munaı ónimderiniń baǵasyn qaıta qaraý kezinde memleket úshin salyq túsimin arttyrý boıynsha qosymsha sharalar qabyldaýy tıis. Jalpy, tarıftik saıasat boıynsha Úkimetke retteletin taýarlar men qyzmetterdi»tutynýdyń áleýmettik normalaryn«engizý máselesin pysyqtaýdy tapsyramyn. Óıtkeni, bul halyqaralyq tájirıbe», - dedi Memleket basshysy.
Foto: reuters.com
Osy rette, Premer-mınıstr Úkimettiń janar-jaǵarmaı óndirisin ulǵaıtý jónindegi josparlary týraly baıandady. Ol kómirsýtek shıkizatynyń resýrstyq bazasyn jáne ony ári qaraı óńdeý úshin óndiristik qýattardy ulǵaıtý boıynsha sharalar qabyldanyp jatqanyn atap ótti.
«Іshki naryqta JJM tapshylyǵyn joıý úshin Shymkent MÓZ óndiristik qýatyn jylyna 6 mln-nan 12 mln tonnaǵa deıin arttyrý josparlanyp otyr. Zaýytty shıkizatpen qamtamasyz etý úshin Atyraý – Keńqııaq jáne Keńqııaq – Qumkól munaı qubyrlaryn keńeıtý jobalaryn júzege asyrý josparlanýda», — dedi Premer-Mınıstr.
Kl bıyl Jańaózen qalasynda qýattylyǵy 900 mln tekshe metr bolatyn jańa gaz óńdeý zaýytynyń qurylysy bastalatynyn málimdedi. Jalpy gaz salasynda jylyna qosymsha 4 mlrd tekshe metrge deıin gaz alýǵa múmkindik beretin zańnamalyq normalar qabyldanǵan. Condaı-aq Úkimet basshysy munaı-hımııa salasynda qýattylyǵy jylyna 319 myń tonna býtadıen jáne basqa ilespe taýarlardy óndirýge múmkindik beretin joba iske asyrylyp jatqanyn eske saldy. Bul rette qazirgi tańda qýattylyǵy jylyna 1,2 mln tonna bolatyn polıetılen óndirý boıynsha jobalaý jumystary júrgizilip jatyr. Investıtsııalardyń jalpy kólemi $8,7 mlrd-ty quraıdy.
Aýyl sharýashylyǵy salasynda 300-ge jýyq joba júzege asyrylyp jatyr
Memleket basshysy aýyl sharýashylyǵy jáne óndiris salasynyń damýynda naqty nátıje joq ekenin basa aıtty. «Azyq-túlik ınflıatsııasynyń basty sebebi de – osynda. Elimizde óndiriletin taýardyń kólemi ishki suranysty qamtamasyz etýge jetpeıdi. Importqa táýeldimiz», - dedi Prezıdent.
Álıhan Smaıylovtyń dereginshe, Qazaqstannyń aýyl sharýashylyǵy salasynda jalpy quny 536 mlrd teńgeni quraıtyn 300-ge jýyq joba júzege asyrylýda, bul shamamen 7 myń jumys ornyn ashýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar sýbsıdııalaý júıesin jetildirý jumystary júrgizilip jatyr. Sondaı-aq ol bıyl kóktemgi egis jáne egin jınaý jumystaryna jeńildikpen kredıt berý kóleminiń 140 mlrd teńgege deıin ulǵaıtylǵanyn aıtty. Sharýalarǵa 419 myń tonna dızel otyny arzandatylǵan baǵamen bólingen. Budan bólek, egin oraǵyna qosymsha 400 myń tonna arzandatylǵan dızel otyny qarastyrylǵan. Aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyna jeńildikpen kredıt berý 145 mlrd teńgege deıin ulǵaıtylǵan.
«Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes, aýyldaǵy áleýmettik, ınjenerlik jáne kólik ınfraqurylymyn jańǵyrtýǵa baǵyttalǵan Aýyldyq aýmaqtardy damytýdyń jańa tujyrymdamasy qabyldandy», — dedi Álıhan Smaıylov.
Onyń aıtýynsha, bıyl mıkrokredıt berý jáne aýyl sharýashylyǵy kooperatsııasyn damytý arqyly aýyl halqynyń tabysyn arttyrý boıynsha «Aýyl amanaty» jobasyn iske asyrý bastaldy. Bul maqsatqa bıyl 100 mlrd teńge bólindi. 7 jyl ishinde joba boıynsha 1 mln-nan astam aýyl turǵyny qamtylady. Oǵan jalpy 1 trln teńge kózdelgen.
Bıyl 15,3 mln sharshy metr baspana salynady
Keńeste Prezıdent ózge de ınfraqurylymǵa qatysty problemany atady. Qazir elde 500-den astam gıdrotehnıkalyq nysan ábden tozǵan. Tipti onyń 200-inde tótenshe jaǵdaı týyndaý qaýpi bar. Al 2050 jylǵa Qazaqstan sýǵa muqtaj elderdiń qataryna enýi múmkin degen boljam bar. Sondyqtan memleket basshysy gıdroqurylymdardy jan-jaqty tekserýdi tapsyrdy.
Álıhan Smaıylov qazaqstandyqtardyń turǵyn úı jaǵdaıyn jaqsartý úshin 2029 jylǵa qaraı barlyq kózder esebinen 111 mln sharshy metr turǵyn úı, onyń ishinde, 2023 jyly 15,3 mln sharshy metr baspana salynatynyn habarlady. Sondaı-aq ol 5 myń shaqyrym ınjenerlik jeliler jańǵyrtylyp, jańa Qurylys kodeksi Májiliske engiziletinin jetkizdi.
Kólik ınfraqurylymy salasynda 2025 jylǵa deıin respýblıkalyq joldardyń barlyǵyn jańǵyrtý jáne jergilikti joldardyń 95%-yn qalpyna keltirý josparlanyp otyr. Bıyl elimizde 3,6 myń shaqyrym jol qurylys jáne kúrdeli jóndeý jumystarymen qamtylyp, jyl sońyna deıin 856 shaqyrymy paıdalanýǵa beriledi.
Aıta keteıik, keńeıtilgen keńeste Prezıdent bergen tapsyrmalar týraly tolyǵyraq myna https://kaz.inform.kz/news/halyktyn-tabysyn-arttyru-zhumyspen-kamtu-zhane-biznesti-damytu-prezident-kanday-tapsyrmalar-berdi_a4058786 siltemeden oqı alasyzdar.
