Munaı óndirisindegi tsıfrlyq jobalar: ken orny da, kólik te qashyqtan baqylanady
Qazaq munaıynyń alǵashqy tamshysy alynǵanyna 124, Atyraý oblysyndaǵy «Embimunaıgaz» AQ-nyń qurylǵanyna 100 jyldan asty. Sodan beri munaı óndirisi toqtaǵan joq. Qazir baıyrǵy kompanııa tsıfrlyq jobalardy engize bastady. Munda óndiristik nysandardy jedel baqylap, monıtorıng júrgizetin arnaıy ortalyq qurylǵan, dep habarlaıdy Kazinform.
«Embimunaıgaz» AQ bas dırektory Sábıt Arynovtyń aıtýynsha, otandyq kompanııanyń tarıhy 1922 jyly Dossor jáne Maqat ken oryndaryn ıgerý maqsatynda «Embimunaı» tresi qurylǵan kezeńnen bastalady. Kompanııa qyzmetiniń negizgi baǵyty – geologııalyq barlaý, munaı-gaz ken oryndaryn ıgerý, munaı men gazdy óndirý jáne daıyndaý. Kompanııanyń bas keńsesindegi vızýalızatsııa ortalyǵynyń fýnktsıonaldy múmkindigi keńeıgen. Óndiristik qyzmetti tıimdi basqarý jáne derekterge saraptama júrgizý úshin tehnologııalar udaıy jetildiriledi.
Ortalyqtaǵy monıtordan ken oryndaryndaǵy munaı óndirý úderisin, kólik qozǵalysyn baqylaýǵa bolady. Máselen, Qyzylqoǵa aýdanyndaǵy «Ýaz» ken ornynda 2016 jyly «Intelektýaldy ken orny» jobasy iske qosylǵan. Bul – jańa ınnovatsııalyq tehnologııa transformatsııalaý baǵdarlamasy aıasyndaǵy qanatqaqty jobanyń birinshi kezegi. Al ıntellektýaldy ken orny – munaı qoryn ońtaıly paıdalaný úshin basqarý pýltine uńǵymalardan aqparatty berýge jol ashatyn ınnovatsııalyq tehnologııa.
Birinshiden, ıntellektýaldy uńǵymalardyń deregi úzdiksiz óńdeledi. Ekinshiden, jedel baqylaý júrgiziledi. Úshinshiden, shuǵyl sheshimder qabyldaý úshin aqparattarǵa monıtorıng jasalady.
Kompanııada tıimdiligin dáleldegen taǵy bir tsıfrlyq bastama – «Saparlardy basqarý» jobasy. Bul jol qozǵalysy qaýipsizdigin qamtamasyz etýge arnalǵan. «Embimunaıgaz» AQ-da kólikter men arnaıy tehnıkalardyń jyldamdyǵy, qozǵalysy, tipti baǵytynan aýytqý men júrgizýshiniń, ne ózge mamannyń qaýipsizdik beldigin taqqany ne taqpaǵany arnaıy monıtorda kórinip turady. Kompanııadaǵy kólik quraldarynyń biryńǵaı monıtorıngi qyzmetiniń nátıjesinde jol-kólik oqıǵalarynyń sany kúrt azaıǵan. Máselen, bıyl 10 aıda jyldamdyq arttyrý 55%-ǵa azaıdy. Al, janar-jaǵarmaı únemdeý úlesi – 20%.
«Kompanııa qyzmetkerleriniń ómiri – basty qundylyǵymyz. Olardyń tabysty qyzmeti men óndiristik máselelerdi ońtaıly sheshý – ujymdaǵy jaǵymdy ahýaldy qalyptastyrýdyń kepili. Sondyqtan biz qaýipsiz eńbek mádenıeti men ozyq halyqaralyq tájirıbeni engizý arqyly ónerkásiptik qaýipsizdik, eńbekti qorǵaý jáne qorshaǵan orta salasyndaǵy korporatıvtik mádenıetti únemi jetildirip otyramyz», deıdi Sábıt Arynov.
«Embimunaıgaz» tórt aýdannan munaı óndiredi. Sonyń biri – qazaq munaıynyń alǵashqy tamshysy alynǵan Jylyoı aýdany. Qazir munda eki kásiporynnyń birigýimen qaıta qurylǵan «Jylyoımunaıgaz» munaı-gaz óndirý basqarmasy bar. Kompanııanyń bul aýdanda ken orny da, munaıshysy da kóp.
Máselen, Prorva ken alańyndaǵy ilespe gazdy keshendi daıyndaý qondyrǵysy 2017 jyly iske qosylǵan. Qondyrǵynyń qýaty – 150 mln tekshe metr gazdy óńdeý. Atalǵan qondyrǵyda ilespe gazdy óńdeý tehnologııasy ekologııalyq qaýipsiz ári kúkirtsýtekti joıýda joǵary tıimdilikti qamtamasyz etedi. Gazdy keshendi daıyndaý protsesi tolyǵymen avtomattandyrylyp, tótenshe jaǵdaıdan birneshe deńgeıli qorǵanyspen qamtylǵan.
Mamandardyń túsindirýinshe, óńdelgen gazdyń 90 mln tekshe metri qubyrmen jóneltiledi. Al 35 mln tekshe metr gazdy ken alańdaryndaǵy óndiristik qajettilik úshin paıdalanylady. Іlespe gazdyń ózge bóliginen kúkirt túıirshikteledi. Munda jylyna 2700 tonna túıirshiktelgen kúkirt shyǵarylady.
Munaıshylar úshin Jylyoı aýdanynda «Kaspıı samaly» vahtalyq qalashyǵy ashylǵan. Aýdan ortalyǵynan 160 shaqyrym qashyqta ornalasqan. Munda ataýy basqasha bolǵanymen, qonaq úıge bergisiz birneshe 500 orynǵa eseptelgen jataqhanalar ornalasqan. Arnaıy ashana, dene shynyqtyrý-saýyqtyrý kesheni bar. Ár jataqhanada kúndelikti dene shynyqtyrýǵa arnalǵan trenajer, karaoke, bılıard zaldary únemi bos bolmaıdy. Munaıshylar jumystan soń sportpen shuǵyldanady. Án aıtady, bılıard oınaıdy. Dombyra, baıan, gıtara sekildi mýzyka aspaptary bar.
«Bizdiń kompanııa bıyl 10 aıda munaı óndirý josparyn artyǵymen oryndady. Geologııalyq-tehnıkalyq is-sharalar júzege asyrylyp, qosymsha 189 myń tonnadan astam «qara altyn» óndirildi. Eńbek qaýipsizdigi men eńbekti qorǵaý statıstıkasy jaqsardy. On aıda jazataıym, órt, jol-kólik oqıǵasy tirkelmedi», -deıdi Sábıt Arynov.
«Embimunaıgaz» AQ tabıǵı resýrstardy adal paıdalanýshy retinde qorshaǵan ortany qorǵaýǵa barynsha mán beredi. Ásirese, lastanǵan jerlerdiń ónimdiligi men qundylyǵyn qalpyna keltirýge, qorshaǵan ortany jaqsartýǵa, kógaldandyrýǵa qomaqty qarjy bólip otyr. Bıyl 10 aıda 181,69 myń gektar lastanǵan jer qalpyna keltirilse, 2022-2023 jyldary Atyraý oblysy ákimdigi bólgen 28 gektar aýmaqqa 23 950 túp kóshet egilgen.
«Bizdiń kompanııa – Qazaqstandaǵy iri salyq tóleýshilerdiń biri. Máselen, 2020 jyl men bıylǵy 10 aıda bıýdjetke 480 mlrd teńge kóleminde salyq tóledi. Osy kezeńde oblystyń ınfraqurylymyn damytýǵa 2,2 mlrd teńge jumsaldy», -dep málim etti Sábıt Arynov.
