Mortyq turǵyndary aýyldaǵy jalǵyz kóldiń satylyp ketkenine alańdaýly

Búgin elordaǵa Aqmola oblysy Mortyq aýylynyń turǵyndary keldi. Olardyń problemasy – aýyl mańyndaǵy jalǵyz kóldi halyqtyń kelisiminsiz satyp jibergen. Osy oraıda turǵyndar BAQ ókilderiniń kómegine júgindi, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«Bıyl sáýir aıynda Mortyq aýylynyń turǵyndary aýyl mańyndaǵy kóldiń Júsipov jeke kásipkerligine 49 jylǵa berilgenin bildi. Turǵyndardyń aýktsıon ótkenin jáne oǵan sáıkes kól 700 myń teńgege jalǵa berilgeninen habary joq. Mortyq turǵyndary jıyn uıymdastyryp, Júsipov jeke kásipkerligi ókilderin shaqyryp, basqa kóldi usyndy. Sebebi atalǵan kól aýyl malyn sýarýdyń jalǵyz kózi bolǵan. Óıtkeni halyq negizinen mal sharýashylyǵymen aınalysady. Sosyn turǵyndar maǵan júgindi. Men Ekologııa mınıstrligi balyq sharýashylyǵy komıtetinen qujattardy suradym», - dedi advokat Talǵat Qusdáýletov elordada ótken brıfıngte.

Onyń aıtýynsha, mınıstrlikten kóldi jalǵa berý boıynsha aýktsıon ótkenin rastaǵan.

«Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń 2015 jylǵy buıryǵymen aýktsıondy ótkizý kezinde uıymdastyrýshy sý qoımasynyń koordınattary men pasportyn usynady. Sý resýrstary basqarmasyna júgingen kezde bizge aýktsıon ótkizildi jáne eshqandaı eskertýler joq degen jaýap berildi. Men balyq sharýashylyǵy sý qoımasynyń tólqujatyn qaradym. Onda Vernadskıı atyndaǵy qoǵamdyq úkimettik emes ekologııalyq qor kórsetilgen, al Astana qarjy JShS qol qoıǵan. Ár túrli sıpattamalar berilgen. Bul úshin konkýrsty uıymdastyrýshy jaýap berý kerek», - deıdi ol.

Advokattyń málimetine sáıkes, Máskeýde ornalasqan Vernadskıı atyndaǵy qorǵa suraý salǵan.

«Olar Qazaqstanda fılıal ashpaǵanyn aıtty. Árıne, bizdi qoǵamdyq kordyń nemen aınalysatyny qyzyqtyrdy. Atalǵan qoǵamdyq qor tek ǵylymı granttarmen aınalysatyny belgili boldy. Biraq olarǵa Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligi akkredıtatsııa berdi, bul olarǵa sý qoımasynyń tólqujatyn jasaýǵa ruqsat beredi. Men Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrliginen Vernadskııdiń kólderdi tólqujattaýǵa quqyǵy joq dep suradym, óıtkeni olar tek mınıstrlik bólgen grant aıasynda ǵylymı jumystar júrgize alady. Ekinshi sát, Astana fınans JShS jeke kúzet fırmasy shyqty. Olardyń ǵylymı zertteýler júrgizýge eshqandaı qatysy joq. Bul ǵylymı zertteý aktisinde 3 turǵyn da kórsetilgen. Bul adamdar tipti bilimi joq bolyp shyqty. Olar bizge 2018 jyly qoryqshy bolamyz degen qoltańba alǵanyn resmı túrde rastady. Olar 2020 jyly zertteý júrgizgeni kórsetilgen. Bul adamdar muny jasamaǵanyn jáne tipti bilmeıtinin aıtady», - deıdi T. Qusdáýletov.

Mortyq aýylynyń turǵyndary kóldiń zańsyz jolmen satylyp, jalǵa berilgenine alańdaýly. Sebebi kól tirshiliktiń kózi.

«Mortyq kóliniń máselesi boıynsha barmaǵan jerimiz, baspaǵan taýymyz qalmady. Antıkor, prokýratýra jazbaǵan jerimiz qalmady. Aırandaı uıyp otyrǵan el edik, aıaq astynan problema shyqty. Biz mal ustap kún kórip otyrǵan halyqpyz. Kóldi jalǵan qujattarmen ıemdenip jatyr. Quzyrly organdar osyǵan mán berse eken deımiz, bul bassyzdyq», -dedi Mortyq aýylynyń turǵyny Shortanbaı Beısembın.

Onyń aıtýynsha, aýylda 60 úı bar.

«Bizdiń talap kólimizdi ózimizge qaldyrsyn. Aýyldyń tirshiligi kólmen baılanysty, ony alsa qurıdy degen sóz. Kóldiń satylǵan biz bıyl kóktemde bildik, al tender 2022 jyly jeltoqsanda júrgizilgen. Kól 700 myń teńgege satylǵan. Kóldiń tereńdigi 1 metr, endi ony tereńdetemiz dep jatyr. Ol ekologııalyq problemaǵa alyp keledi», - deıdi ol.

BAQ ókilderi turǵyndardan kóldi satyp alǵan kásipker sizderge kóldi paıdalanýǵa tyıym saldy ma degen saýal qoıdy.

«Ázirge tyıym salǵan joq, degenmen erteńgi kúni kóldi basqa bireýge satyp ketýi múmkin, ony qorshaıdy. Bul aýyldyń mańyndaǵy jalǵyz kól», - deıdi aýyl turǵyny.

Redaktsııa máseleniń mán-jaıyn bilý maqsatynda Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligine habarlasty.

«Mortyq kóli jeke menshikke satylǵan joq, balyq sharýashylyǵyn júrgizý quqyǵyna ǵana berildi. Mortyq aýylynyń jergilikti turǵyndary talap etkendeı, konkýrs qaǵıdasymen sý aıdynyn bekitý kezinde jergilikti qoǵammen kelisý rásimderi qarastyrylmaǵan. Sonymen qatar bıyl 31 mamyrda Mortyq kóliniń jaǵdaıy boıynsha aýdandyq maslıhat depýtattary, Aqmola oblysynyń tabıǵı resýrstar jáne tabıǵatty paıdalanýdy retteý basqarmasynyń ókili, ınspektsııa basshysy Mortyq aýylyna baryp túsindirý jumysyn júrgizdi. Halyqpen kezdesýge kóldi jalǵa alǵan «Júsipov» JShS ıesi Serik Júsipovtiń ózi de qatysty», - dedi Esil oblysaralyq basseındik balyq sharýashylyǵy ınspektsııasynyń basshysy Nyǵmet Qaýashev.

Onyń aıtýynsha, kóldiń mańaıy qorshalmaǵan, jalǵa alýshymen jergilikti turǵyndardyń maldaryn sýarýǵa eshqandaı tyıym salynbaǵan jáne ol múmkin emes.

«Qazaqstan Respýblıkasynyń «Janýarlar dúnıesin qorǵaý, ósimin molaıtý jáne paıdalaný týraly» Zańǵa sáıkes balyq sharýashylyǵyn damytý úshin sý aıdyndary tolyq ıemdený quqyǵynsyz beriledi. ıAǵnı kól ıesi balyqty ósirýge jáne jalǵa alǵan kóldi satýǵa ǵana quqyly. Jalǵa alýshymen shart mindetteri oryndalyp jatyr. Mortyq kólinde balyq sharýashylyǵyn júrgizý shartyn buzýǵa negiz joq», - dep túsindirdi ol.

Odan bólek, Aqmola oblysy ákimdigine habarlasyp, Mortyq aýyly turǵyndarynyń máselesi boıynsha resmı túsinikteme berýdi suraǵan edik.

«Aqmola oblysy ákimdigi Tabıǵı resýrstar jáne tabıǵatty paıdalanýdy retteý basqarmasyna «Astana-fınans grýpp» JShS 2020 jylǵy 22 tamyzdaǵy Tselınograd aýdanynyń Uzynkól jáne Mortyq kóline sý aıdyndarynda ǵylymı zertteý júrgizýdi rastaıtyn qujattarymen júgindi. V. I. Vernadskıı atyndaǵy qorynyń Qazaqstan Respýblıkasynyń Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligi 5 jyl merzimge bergen 2018 jylǵy 13 sáýirdegi №005141 JK serııaly akkredıtteý týraly kýáligi bar», - dep túsindirdi ákimdikten.

Resmı aqparatta aıtylǵandaı, qor ǵylymı jáne ǵylymı-tehnıkalyq qyzmet sýbektisi retinde akkredıttelgen.

«Zańnyń 22-babynyń 5-tarmaǵyna sáıkes janýarlar dúnıesin qorǵaý, ósimin molaıtý jáne paıdalaný salasyndaǵy ǵylymı zertteýlerdi ǵylymı-tehnıkalyq qyzmet sýbektisi retinde akkredıttelgen zańdy tulǵalar júrgizýi tıis. 09.12.2022 jyly satylym ótti. Onda Tselınograd aýdanynyń Mortyq kóli konkýrsqa qoıyldy, eń kóp somany usynǵan jeńimpaz Júsipov JShS – 757 257,00 myń teńge usyndy. Konkýrs aýktsıon ádisimen «GOSREESTR» portalynda elektrondy túrde ótkizildi», - delingen habarlamada.

Baıqaýdyń uıymdastyrýshysy Esil oblysaralyq basseındik balyq sharýashylyǵy ınspektsııasy.

«Konkýrs qorytyndysy boıynsha Aqmola oblysy ákimdiginiń 23.12.2022 jylǵy №A-12/624 qaýlysymen ınspektsııa men konkýrs jeńimpazy arasynda 49 jyl merzimge 27.12.2022 jyly Mortyq kóli jalǵa berildi», - degen jaýap aldyq.