Mıllıard teńge, gastroblogerler jáne Netflix: Almaty týrıstik ımıdjin qalaı qalyptastyryp jatyr
ALMATY. KAZINFORM – Bıyl Almaty ákimdigi týrızmdi damytý aıasynda ınflıýenserler men qoǵamdaǵy yqpaldy tulǵalarmen jumys isteýge 60 mln teńge jumsamaq. Al týrızmdi damytýdyń ózine 1,2 mlrd teńge bólindi. Bul qarajat qalaı bólinetinin, megapolıske kimder tartylatynyn jáne tanymal tulǵalardyń áseri qandaı bolatynyn redaktsııa qalalyq týrızm basqarmasy arqyly anyqtaýdy jón kórdi.
Shetelden qansha bloger (ınflıýenser) keledi
Almaty qalasynyń týrızm basqarmasy halyqaralyq arenada qalany ilgeriletý strategııasyn qaıta qarap, blogerler men ınflıýenserlerdi tikeleı shaqyrý tájirıbesinen tolyq bas tartqanyn málimdedi. Mundaı sheshim sheteldik medıa tulǵalardyń Almatyǵa degen qyzyǵýshylyǵynyń artýymen túsindirilip otyr.
– 2025 jyly Týrızm bıýrosy álem boıynsha yqpaldy tulǵalarmen belsendi jumysyn jalǵastyrady, óıtkeni bul tásildiń aıtarlyqtaı nátıjesi bar. Bıyl 20-dan astam elden 100 sheteldik ınflıýenser, jýrnalıst jáne medıa tulǵalardy qoldaý josparlanǵan. Negizgi nazar gastronomııalyq týrızm men ónerge aýdarylmaq. Bul Almatyda eki iri nysannyń – Museum of Art pen zamanaýı mádenıet ortalyǵy «Tselınnyıdyń» ashylýymen baılanysty. Atalǵan nysandar qalanyń mádenı tartymdylyǵyn arttyryp, jańa týrıstik ortalyqtarǵa aınalatynyna senimdimiz, - dep atap ótti basqarmadan.
Týrıster Almatyda ulttyq jáne halyqaralyq ashananyń ártúrliligin jıi atap ótedi. Qala qonaqtary arasynda «neokóshpeli ashana» men kóne kóshpendilerdiń retseptteri boıynsha daıyndalǵan taǵamdarǵa qyzyǵýshylyq artyp keledi.
– Sondyqtan biz gastrojýrnalısterge, fýdblogerlerge jáne mádenıet salasynyń ókilderine basymdyq beremiz. Bul arqyly Almatynyń gastronomııalyq jáne mádenı baılyǵyn halyqaralyq arenada kórsetýge múmkindik bolady, - dep qosty vedomstvodan.
Kútiletin nátıje qandaı
Inflıýenserlerdiń jumysynyń tıimdiligi eń aldymen kontenttiń qamtylýyna baılanysty baǵalanady — jarııalanymdardy qaraý sany, aýdıtorııanyń belsendiligi (laık, pikir, repost) jáne materıalmen jalpy ózara árekettesý deńgeıi esepke alynady.
– Blogerler men jýrnalıster jasaǵan kontent, eń aldymen, Almatynyń tanymaldylyǵyn arttyrýǵa, qalanyń jaǵymdy ımıdjin qalyptastyrýǵa jáne saıahatqa degen qyzyǵýshylyqty arttyrýǵa baǵyttalǵan. Bul jumystyń jıyntyq tıimdiligi 1,3 mlrd teńgege baǵalanyp otyr, - delingen jaýapta.
Kampanııa áleýmettik jelilerde joǵary qamtý men belsendilik kórsetkishterin kórsetti:
• Instagram: qamtý — 11 mıllıonnan astam, belsendilik — 35 mıllıonnan astam;
• TikTok: qamtý — 190 myńnan astam, belsendilik — 127 myńnan astam;
• YouTube: qamtý — 596 myńnan astam, belsendilik — 122 myńnan astam.
Týrızm basqarmasy atap ótkendeı, blogerlermen sapaly jumys uzaqmerzimdi áser beredi: qala týraly jarııalanymdardy kórgen adamdar birneshe aıdan nemese tipti jyldan keıin bizdiń qalaǵa kelýge sheshim qabyldaıdy.
– Bul Almatyny turaqty týrıstik brend retinde halyqaralyq deńgeıde ilgeriletý úshin asa mańyzdy. Jasalǵan kontenttiń jıyntyq qamtýy shamamen 160 mln qaralym bolady dep kútilip otyr. Ol baǵyttyń tanymaldylyǵyn arttyryp, óńirdiń ımıdjin halyqaralyq deńgeıde nyǵaıtady, - dedi vedomstvodan.
2024 jyly Almatyǵa 42 elden 176 bloger, jýrnalıst jáne qoǵam kóshbasshylary keldi. Olardyń qatarynda Ispanııa, Serbııa, Kanada, Qytaı, Italııa, Aýstrııa, AQSh, Argentına, Malaızııa jáne Ulybrıtanııa ókilderi bar. Jasalǵan kontent 140 mıllıon qoldanýshyny qamtyp, 38,1 mıllıon qaralym men 895 myń laık jınady.
Baǵdarlama qatysýshylary:
• blogerler — 54 adam (31%);
• jýrnalıster — 58 adam (33%);
• túsirilim toptary — 42 (24%);
• fotograftar — 2 adam (2%);
• medıa tulǵalar — 20 adam (10%).
Týrızm bıýrosy eń sátti mysaldardyń biri retinde japondyq bloger ıÝdjı Belezany atap ótti – ol Almaty týraly 9 beınerolık jarııalap, jalpy 200 myńnan 28 mıllıonǵa deıin qaralym jınaǵan.
Joǵary nátıjelerge AQSh-tyń Amazon Prime túsirilim toby da qol jetkizdi — qala týraly kontent 29,6 mıllıon qaralym jınady. Sonymen qatar Netflix túsirilim tobynyń jobaǵa qatysýyn erekshe atap ótýge bolady. Jarııalanymdar áli shyqpaǵanymen, álemdegi eń iri strımıngtik servıspen yntymaqtastyqtyń ózi Almatynyń týrıstik baǵyt retinde halyqaralyq deńgeıde moıyndaǵanyn kórsetedi.
Blogerlerdiń (ınflıýenserlerdiń) baratyn týrıstik lokatsııalary
Almatyny ilgeriletý maqsatynda týrızm basqarmasynyń málimetinshe, árbir kelýshiniń qyzyǵýshylyqtaryna beıimdelgen túrli týrıstik oryndar usynylady. Eger bul alǵashqy sapar bolsa, onda marshrýt mindetti túrde baratyn oryndardy qamtıdy — mysaly, Kóktóbe, Medeý, Úlken Almaty kóli.
– Eger naqty suranys bolsa, mysaly, gastronomııalyq, ýrbanıstik nemese mádenı baǵyttaǵy – marshrýt sol taqyrypqa saı qurastyrylady: bul «Kók bazar», tarıhı ǵımarattary bar Almaly aýdany, art-keńistikter sııaqty oryndar bolýy múmkin. Bul rette alańnyń ereksheligin eskerý mańyzdy: blogerler úshin basty faktor — vızýaldy kontent: panoramalyq kórinister, atmosferasy erekshe oryndar, sáýlet jáne jarqyn oqıǵalar. Al jýrnalıster kóbine mazmuny men tarıhyna mán beredi, sondyqtan olar úshin tarıhı jáne mádenı mańyzy bar nysandar tańdalady, - dep naqtylady vedomstvo ókilderi.
Mastercard derekteri boıynsha, mádenı-tanymdyq týrızmge qyzyǵýshylyq artyp keledi. Bul óz kezeginde murajaılar, teatrlar, etnoaýyldar men tarıhı nysandarǵa kelýshilerdiń sanynyń ósýine áser etedi. «Tselınnyı» zamanaýı mádenıet ortalyǵy men Almaty Museum of Arts-tyń ashylýy jańa týrısterdi tartýǵa jáne mádenı almasýlardyń damýyna yqpal etpek.
Blogerlerge qoıylatyn talaptar men irikteý krıterııleri
Blogerlerdi irikteý krıterııleri alańnyń formatyna baılanysty anyqtalady. Medıa resýrstar úshin mańyzdy faktorlar — basylymnyń deńgeıi, onyń aýdıtorııasy jáne bedeli. Al blogerlerge keler bolsaq, negizgi nazar jazylýshylar sanyna emes, aýdıtorııany qamtý deńgeıine (ohvat) aýdarylady. Bıyl gastronomııalyq týrızmge erekshe kóńil bólinip otyrǵandyqtan, blogerlerdiń baǵyty food, lifestyle, art & culture (tamaq, ómir salty, óner men mádenıet) taqyryptaryn qamtýy qajet.
Jýrnalısterge qoıylatyn talaptar lokatsııa men olardyń mamandanýyna baılanysty. Aldymen Italııadan, sondaı-aq Eýropa elderinen – Ulybrıtanııa, Ispanııa, Frantsııa, Nıderland, Germanııa, Gretsııa, Polsha jáne Skandınavııa elderinen kelgen jýrnalısterge basymdyq beriledi. Sonymen qatar mańyzdy aımaqtar qatarynda Taıaý Shyǵys elderi, Ońtústik Koreıa, Qytaı, Ońtústik-Shyǵys Azııa elderi, AQSh pen Kanada, sondaı-aq Eýropa men Taıaý Shyǵysta turatyn ýkraınalyqtar da bar.
– Baǵyttar boıynsha basymdyq trevel (saıahat), gastronomııa, óner jáne laıfstaıl taqyryptaryna beriledi. Medıa brendter arasynda Condé Nast Traveller sııaqty basylymdarǵa erekshe nazar aýdarylady. Onymen qosa Vogue, Esquire, GQ. Buǵan qosa, Lonely Planet, Perito Burito jáne ushaqtaǵy borttyq jýrnaldar sııaqty trevel-gıdter de basym baǵytta, - dep atap ótti týrızm basqarmasy.
2024 jylǵy joba aıasynda Almaty iri halyqaralyq basylymdarda usynyldy. Olardyń qatarynda — Italııadan kelgen jýrnalıster daıyndaǵan salepepe.it, viaggi.corriere.it jáne periodistadigital.com basylymdaryndaǵy maqalalar, Condé Nast Traveller jýrnalyndaǵy materıal bar. Bul materıal birden úsh nusqada — brıtanııalyq, ıtalııalyq jáne úndi basylymdarynda jarııalandy. Budan bólek, Almaty Grýzııanyń «Qyzyl jáne Qara» shoýynyń, Ońtústik Koreıanyń KBS telearnasynyń jáne basqa da halyqaralyq jobalardyń túsirilim alańyna aınaldy.
1,2 mlrd teńge qalaı bólinedi
Týrızm basqarmasynyń habarlaýynsha, bıyl ınflıýenserler men qoǵam belsendileriniń ózara is-qımyl baǵytyndaǵy jumystarǵa bólingen bıýdjet 60 mln teńge (QQS-syz kórsetilgen soma). Bul qarajat jergilikti blogerler men jýrnalısterge arnalǵan press-týrlardy uıymdastyrýǵa, sheteldik qoǵam kóshbasshylaryn – blogerlerdi, jýrnalısterdi jáne túsirilim toptaryn qarsy alyp, ornalastyrýǵa kózdelgen.
– Bıýdjet blogerlerge gonorar tóleýden jáne halyqaralyq basylymdarda materıaldar jarııalaýǵa ketetin shyǵyndardan bas tartý esebinen ońtaılandyryldy. Onyń ornyna qarajat ınflıýenserlerge arnalǵan jerústi qyzmetterdi uıymdastyrýǵa — turý, tamaqtaný, transfer jáne ekskýrsııalyq qyzmetterge teńdeı bólinedi. Bul qosymsha shyǵynsyz baǵdarlamany tıimdi júzege asyrýǵa múmkindik beredi. Sheteldik ınflıýenserlermen qatar, Qazaqstannyń ishki naryǵynda Almatyny ilgeriletý maqsatynda jergilikti ınflıýenserlerge arnalǵan birqatar týr uıymdastyrylady, - dep túsindirdi vedomstvodan.
Sonymen qatar bul soma aıasynda tájirıbe almasýǵa, kásibı baılanystardy nyǵaıtýǵa jáne Almatynyń týrıstik áleýetin birlesip ilgeriletýge baǵyttalǵan Sharing Hub formatyndaǵy netvorkıng is-sharalaryn ótkizý josparlanǵan. 2025 jyly jalpy 20-dan astam elden kelgen 100 sheteldik ınflıýenser, jýrnalıst jáne medıa tulǵany qoldaý josparlanyp otyr. Vızıtter nátıjesinde jasalǵan kontenttiń kútiletin jıyntyq qaralymy – shamamen 160 mln.
– Bólingen bıýdjet tek Almaty qalasyn halyqaralyq týrıstik naryqta ilgeriletýge baǵyttalǵan. Basty maqsat — qalanyń týrıstik tartymdy baǵyt retindegi oń ımıdjin qalyptastyrý. Bul týrıster aǵynynyń ósýine, ınvestıtsııalardyń artýyna jáne qalanyń ekonomıkalyq pozıtsııasynyń nyǵaıýyna yqpal etedi, - delingen jaýapta.
Salyq túsimderi
Basqarma ókilderiniń aıtýynsha, qazir oń dınamıka baıqalady: 2024 jyly kórsetilgen qyzmet kólemi 30%-ǵa artyp, 96,3 mlrd teńge boldy. Salyq túsimderi 1,9 esege ósip, 90,7 mlrd teńgege jetti.
Almatynyń ımıdji
Qalanyń týrıstik áleýetin arttyrý jáne týrıster sanyn kóbeıtý maqsatynda ınfraqurylymdy damytý, halyqaralyq naryqta qalany ilgeriletý jáne zamanaýı marketıngtik sheshimderdi qoldanýdy biriktiretin keshendi tásil júzege asyrylady.
Qazir 5 679 nómirge arnalǵan 40 qonaqúı jobasy qarastyrylyp jatyr. Onyń ishinde:
• 1 357 nómirge arnalǵan 11 nysannyń qurylysy júrip jatyr;
• 4 340 nómirge arnalǵan 29 nysan jobalaý kezeńinde.
Qurylysy aıaqtalatyn nysandar:
• 2025 jyly – 9 qonaqúı (1 037 nómir);
• 2026 jyly – 16 qonaqúı (2 447 nómir);
• 2027 jyly – 15 qonaqúı (2 195 nómir).
– Barlyq jobany 2027 jylǵa deıin júzege asyrý josparda tur. Bul megapolıstegi nómirlik qordy arttyryp, týrısterdiń jaıly demalýyn qamtamasyz etýge múmkindik beredi, - dep atap ótti týrızm basqarmasy.
2025 jyly Almatynyń jahandyq týrıstik naryqtaǵy pozıtsııasyn nyǵaıtý maqsatynda 9 halyqaralyq týrıstik jáne 4 halyqaralyq MICE kórmege qatysý josparlanyp otyr.
2025 jyly Almatyǵa qansha týrıst keledi
Almaty týrızm basqarmasy 2024 jyly qala jalpy týrıster sany boıynsha jańa rekord ornatyp, bul kórsetkishti 14,8%-ǵa arttyryp, 2 340 300 adamdy qabyldaǵanyn habarlady.
Bıyl megapolıs 2,5 mıllıonnan astam týrıst tartýdy josparlap otyr. Vedomstvonyń boljamy boıynsha Qytaı, Úndistan, AQSh, Katar, Malaızııa, BAÁ jáne Saýd Arabııasynan keletin týrıster sany artady.
Osyǵan deıin Almatyǵa reıs brondaıtyn týrıster sany 1,5 ese óskeni týraly jazǵan edik.