Memlekettik turǵyn úı baǵdarlamasynyń ekinshi kezeńinde Astanada 3 myńǵa jýyq adam baspanamen qamtamasyz etilmek
- Serik Ádilhanuly, 2008-2010 jyldarǵa arnalǵan Memlekettik turǵyn úı baǵdarlamasy aıasynda Astana qalasynda 5,5 myńnan astam adam baspana alatyn boldy. Azamattar qonys-toıyn qashan toılaı alady?
- Iá, baǵdarlama aıasynda páterlerdi úlestirý sheńberinde komıssııanyń oń sheshimin 5612 adam aldy. Olardyń 1184-i - jas otbasy, 2115-i - memlekettik qyzmetkerler,1280-i - memlekettik kásiporyn qyzmetkerleri jáne 1033-i- memlekettik qyzmetker bolyp tabylmaıtyn, biraq memlekettik mekemede jumys isteıtinder.
2008-2010 jyldarǵa arnalǵan baǵdarlama boıynsha qalada N.Tilendıev dańǵylynyń ońtústik bóliginde jalpy aýmaǵy 247,6 myń sharshy metr boltyn 5612 páterlik turǵyn úı keshenderiniń qurylystary júrgizilip jatyr.
Turǵyn úıler baǵdarlamaǵa qatysýshylarǵa eki kezeńmen beriledi. Alǵashqy 3784 páterdi ústimizdegi jylǵy mamyr-maýsym aılarynda, qalǵan 1828-in jyl sońynda, naqtyraq aıtqanda jeltoqsan aıynda tapsyrýdy josparlap otyrmyz. Komıssııanyń oń nátıjelerin alǵan azamattar aldaǵy aqpan aıynda «Turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ-da tólemqabilettilikterin rastaý úshin Turǵyn úı basqarmasyna jeke-jeke shaqyrtylady. Al olar bankte tólemqabilettikterin rastaı almaǵan jaǵdaıda, baspana alý quqyǵy baǵdarlamadan ótpeı qalǵan, upaı sandary boıynsha alda turǵan azamattarǵa beriletin bolady.
- Osy rette 2005-2007 jylǵy baǵdarlama aıasynda berilýi tıis bolǵan, biraq qurylystary osy kúnge deıin sozylǵan №5 jáne №6-shy turǵyn úı keshenderine qatysty másele qalaı sheshilýde?
- Memlekettik qordan turǵyn úılerdi úlestirýdiń alǵashqy baǵdarlamasynda komıssııanyń oń sheshimi 3326 adamǵa qatysty shyǵaryldy. Onyń 1738-i búginde óz baspanalaryna qoldaryn jetkizdi. Qalǵan 1588 adamnyń 479-yna páterler taıaýda iske qosylǵan №6-shy turǵyn úı kesheninen berildi. Qazir ol azamattarmen «Turǵynúıqurylysyjınaqbanki» AQ-da ıpotekalyq nesıeni resimdeýge qatysty jumystar júrgizilýde.
Astana qalasy Qurylys basqarmasynyń málimetterine sáıkes, 640 páterge arnalǵan №5-shi turǵyn úı kesheni 2010 jylǵy qarashanyń sońynda tapsyrylatyn bolady. Jaıǵastyrý kezekte turǵyndardyń anaǵurlym joǵary eńbek ótilderine baılanysty júrgiziledi.
Baǵdarlamanyń qalǵan qatysýshylaryna baspanalar úılerdiń tapsyrylý shamasyna qaraı beriledi.
- 2008-2010 jylǵy baǵdarlamada úmitkerlerdi irikteý jańa baldyq júıe boıynsha júzege asyryldy. Turǵyn úı komıssııasynyń múshesi retinde jańa júıeniń artyqshylyqtary men kemshilikterin aıtyp berseńiz?
- Úmitkerlerdi baldardy taǵaıyndaý júıesin qoldaný arqyly irikteýdiń oń tustary, árıne, bar. Máselen, ótinish berýshilerge baldar tek óziniń eńbek ótili úshin ǵana emes, sondaı-aq jubaıy ne zaıybynyń eńbek ótili úshin de taǵaıyndaldy. Sondaı-aq balalaryna, onyń aldyńǵy Memlekettik baǵdarlamaǵa qatysqany úshin, múgedektigine jáne taǵy da basqa talaptar boıynsha qosymsha baldar qosylyp, ótinish berýshilerge irikteýge teń quqyqpen túsýge múmkindik berdi. Ár sanat boıynsha taǵaıyndalyp otyrǵan upaılar elorda ákimdiginiń resmı saıtynda (www.astana.kz ) ornalastyrylyp otyrdy. Solaı, árbir úmitker memlekettik qordan baspana alýǵa qanshalyqty múmkindigi baryn kórneki túrde baǵalaı aldy.
Osy rette, baǵdarlamaǵa qatysýshylar úshin myna máseleni naqtylaı keteıin. Turǵyn úıdi úlestirý erejesine sáıkes, ótinishterdi qaraý barysynda «memlekettik qyzmetkerler», «memlekettik qyzmetshi bolyp tabylmaıtyn, biraq memlekettik mekemede jumys isteıtinder» jáne «memlekettik kásiporyndardyń qyzmetkerleri» sanattary boıynsha qatysqan úmitkerlerdiń, birinshi kezekte eńbek ótili úshin berilgen upaı sandary, al «jas otbasy» sanatynda - januıadaǵy balalardyń sanyna sáıkes jınaǵan baldary eskeriledi. Al qalǵan sharttarǵa sáıkes taǵaıyndalǵan upaı sandary alǵashqy shart boıynsha bir orynǵa eki nemese birneshe adam talasqan jaǵdaıda ǵana nazarǵa alynady. Júıeniń sharttaryn jiti túsinbegen kóptegen ótinish berýshi baldaryn esepteý barysynda barlyq sanat boıynsha jınaǵan sandardyń qosyndysyn shyǵaryp, komıssııaǵa shaǵymdaryn túsirip jatty.
Baldyq júıeniń kemshilikterine toqtalatyn bolsam, birinshiden, erejege sáıkes ótinish berýshi Astana qalasynda turyp, jumysty sonda isteýi tıis. Osy sebepti Astana qalasynda turatyn, biraq Aqmola oblysynda jumys isteıtin azamattarǵa baǵdarlamaǵa qatysýǵa ruqsat berilmedi. Al bul azamattardyń ne Astanada, ne Aqmola oblysyndaǵy Memlekettik turǵyn úı baǵdarlamasyna qatysýǵa quqyqtary joq degen sóz.
Sondaı-aq Erejede, ótinish berýshi atalmysh eldi-mekende qansha ýaqyt turýy tıistigi jazylmaǵan. Óıtkeni, kóptegen ótinish berýshi qujattardy tapsyrýǵa bir-eki kún qalǵan kezde ǵana tirkemelerin jasatyp, jumysqa ornalasqan. Sóıtip joǵary eńbek ótiliniń arqasynda komıssııanyń oń sheshimin alyp ketti.
Kemshilikteriniń taǵy biri - Erejege sáıkes, «memlekettik kásiporyndar qyzmetkerleri» men «memlekettik qyzmetshi bolyp tabylmaıtyn, biraq memlekettik mekemede jumys isteıtinderge», olardyń memlekettik organdar men mekemelerde buryn atqaryp ketken qyzmetteri úshin baldar taǵaıyndalǵan joq. Osyǵan baılanysty Astana qalasynyń ákimdigi QR Úkimetine atalmysh sanattar boıynsha baldardy taǵaıyndaý jáne qoldanystaǵy Erejege ózgerister engizý usynymyn jasady. Usynym boıynsha 2008 jylǵy shildeniń 19-yndaǵy №711-shi Erejege 2009 jylǵy qarashanyń 6-si kúni tolyqtyrýlar engizildi.
- Turǵyn úı komıssııasy sheshim shyǵarý merzimin nelikten uzaqqa sozyp aldy?
- Turǵyn úılerdi úlestirý merzimi komıssııanyń qandaı da bir sebepteri boıynsha emes, joǵaryda atap ótken máselege qatysty uzaqqa sozylyp ketti. Atap ótkenimdeı, ákimdiktiń usynysy boıynsha Erejege tolyqtyrýlar engizildi. Qaýly zańdy kúshine engen kúnnen bastap atalmysh eki sanat boıynsha baldar qaıta esepteldi. Buǵan árıne, qosymsha ýaqyt ketti. Komıssııanyń oń sheshimderin alǵandardyń tizimi 2009 jylǵy jeltoqsan aıynyń ekinshi jartysynda jarııalandy.
- Baǵdarlamanyń kelesi kezeńi qashan bastalady jáne onda qansha adamdy baspanaly etýdi kózdep otyrsyzdar? Turǵyn úılerdiń qurylystary bastaldy ma?
- Astana qalasynda Memlekettik turǵyn úı baǵdarlamasynyń ekinshi kezeńin ústimizdegi jyldyń kúz aıynda bastaımyz dep josparlap otyrmyz. Bul kezeńde 2874 adamdy baspanaly etý kózdelýde. Turǵyn úılerdiń qurylystary júrgizilip jatyr. Memlekettik baǵdarlama sheńberinde páterler qalada salynyp jatqan nysandardyń qaısysynan jáne qandaı kólemde úlestiriletini anyqtalýda.
- Qarjylyq daǵdarystarǵa baılanysty qurylystary aıaqtalmaı qalǵan turǵyn úı nysandarynan, Astana qalasy ákimdiginiń arendalyq turǵyn úı qoryna 6 myń páter satyp alynǵan bolatyn. Búgingi kúnge deıin onyń qanshasy úlestirildi?
- Búgingi kúni úlestik qatysýmen salyna bastaǵan turǵyn úı naryǵyndaǵy ahýaldy turaqtandyrýǵa qatysty is-sharalardyń sheńberinde, Astana qalasynyń ákimdigi qurylystary aıaqtalmaı qalǵan, qazirgi ýaqytta jóndeý jumystary júrgizilip jatqan nysandardan 6213 páter satyp aldy. Onyń 3500-den astamy 1987-2003 jyldar aralyǵynda Turǵyn úı basqarmasynda kezekte turǵandarǵa jalǵa beriletin bolady. Іrikteý - azamattardyń eńbek ótilderine baılanysty júrgiziledi.
Aıta keteıin, 1987-2009 jyldar aralyǵynda memlekettik qordan baspanaǵa muqtajdardyń tiziminde 15329 adam tur. Olardyń 6976-sy - turmystyq jaǵdaıy tómen jáne áleýmettik kómekke zárý azamattar, 8353-i - bıýdjettik sala jáne áskerı qyzmetkerler. Qalǵan páterler ortalyq organdardyń qyzmetkerlerine berilý úshin Memlekettik qyzmet isteri jónindegi agenttiktiń quzyryna ótedi.
- Ázirge «jalǵa berý qatynastary týraly» eshqandaı zańnamalyq qujat qabyldanǵan joq. Berilgen úıler boıynsha tólemder qalaı júzege asyrylmaq?
- Arendalyq tólem 2008 jylǵy qyrkúıektiń 30-y kúni QR Indýstrııa jáne saýda mınıstrligimen bekitilgen №395-shi nusqaýlyq negizinde júzege asyrylady jáne ol bir sharshy metri úshin 76,7 teńgeni quramaq. Mysalǵa jalpy aýmaǵy 60 sharshy metrlik páter úshin tólemaqy aıyna 4 602 teńgeni quraıtyn bolady.
- Áńgimeńizge rahmet!
